ในละครหลายเรื่องของไทยมักจะเกี่ยวข้องกับเจ้าและลูกหลานเจ้าเสมอ เนื่องจากมีละครเจ้าหลายครั้ง ก็มีคนถามมาทุกครั้ง ผมก็จะมาสรุปให้ฟัง ถ้าผิดพลาดประการใด ก็บอกให้แก้ไขได้นะครับ
การเฉลิมพระยศเจ้านาย
รองลงมาจากพระมหากษัตริย์และพระราชินี
แบ่งเป็น
1.ชั้นเจ้าฟ้า
-เจ้าฟ้าชั้นเอก เป็นพระราชโอรสหรือธิดา ของกษัตริย์กับพระอัครมเหสี (เจ้าฟ้าชาย) (คำลำลอง ทูลกระหม่อม)
-เจ้าฟ้าชั้นโท เป็นพระราชโอรสหรือธิดาของพระมารดาไม่ใช่อัครมเหสี (พระชายา วรชายา พระนางเจ้า) รัชกาลนี้ไม่ปรากฏ (คำลำลอง สมเด็จ)
-เจ้าฟ้าชั้นตรี ให้ลูกที่มีพระราชบิดาพระมารดาเป็นเข้าด้วยกัน ปรากฏในต้นกรุง เป็นชั้นอนุวงศ์สูงสุด (หลาน คำลำลอง เจ้าฟ้า)
2.ชั้นพระองค์เจ้า
-พระองค์เจ้าชั้นเอก เกิดจากพระมหากษัตริย์กับเจ้าจอมมารดา (ไม่ปรากฏในรัชกาลนี้) (ลำลองว่า เสด็จ)
-พระองค์เจ้าชั้นโท เป็นชั้นหลานกษัตริย์ (อนุวงศ์)เกิดจากบิดาเป็นเจ้าฟ้ากับมารดาเป็นเจ้า (พระเจ้าวรวงศ์ พระองค์เจ้า) (พระองค์ภา พระองค์ที) (ลำลองว่าพระองค์) เพิ่มจาก คห3 ส่วนหม่อมเจ้าที่ประสูติแต่ชายา ( พระองค์เจ้าหญิง/หม่อมเจ้าหญิง) นั่นได้มีพระบรมราชโองการยกขึ้นเป็น พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าก่อนแล้ว
แล้ว
-พระองค์เจ้าชั้นตรี เป็นชั้นหลานกษัตริย์ เกิดจากพระบิดาพระมารดา เป็นพระองค์เจ้าด้วยกัน หรือ พระราชบิดาเป็นเจ้าฟ้าแต่มารดาเป็นหม่อม (หลังพระบรมราชโองการของ ร.7 ให้ยกสายเจ้าฟ้าทั้งหลาย เมื่อมีพระโอรสเกิดจากหม่อม ขึ้นเป็นพระองค์เจ้าทั้งหมด เจ้าฟ้ามหิดล เจ้าฟ้าจุฑาธุช)
3.หม่อมเจ้า เกิดจาก พระบิดาเป็นพระองค์เจ้า มารดาเป็นหม่อม หรือ เจ้าฟ้าและหม่อม
4.หม่อมราชวงศ์ เป็นแค่เชื้อพระวงศ์ไม่ใช่เจ้า เกิดจาก พระบิดา เป็นพระองค์เจ้าตั้ง (ตั้งภายหลัง) หรือ หม่อมเจ้า(ไม่สนมารดา)
5.หม่อมหลวง เป็นลูกของหม่อมราชวงศ์
ซึ่งในเรื่อง เสด็จป้าคุณชายกับท่านพ่อคุณชาย(หม่อมเจ้า)เป็นลูกพี่ลูกน้องกัน
ซึ่งก็คือ คุณชายทั้ง3
เสด็จป้าเป็นเสด็จเป็นคำลำลองของพระองค์เจ้า (ไว้เรียกพระญาติกันแต่ถ้าคนอื่นพูดต้องเป็นพระองค์....(พระนาม)) ดังนั้น พระราชบิดาน่าจะเป็นเจ้าฟ้า พระมารดาเป็นเจ้า หรือพระองค์เจ้าด้วยกัน)
ซึ่งเสด็จพ่อของเสด็จป้าน่าจะเป็นเจ้าฟ้า และ พระมารดาเป็นเจ้า หรือ พระองค์เจ้าด้วยกันทั้งพ่อและแม่
ส่วนท่านพ่อของคุณชาย ต้อง มีพระบิดาเป็นพระองค์เจ้า เจ้าฟ้า ซึ่งถ้าเป็นญาติมาสายขนานกัน (อาจเป็นเจ้าฟ้าพี่น้องกัน)
(แก้จากมีบทสนทนาในเรื่องบอกว่าเสด็จป้าเป็นลูกพี่ลูกน้องพวกคุณชาย)
"เจ้าในละคร สะใภ้จ้าว"
การเฉลิมพระยศเจ้านาย
รองลงมาจากพระมหากษัตริย์และพระราชินี
แบ่งเป็น
1.ชั้นเจ้าฟ้า
-เจ้าฟ้าชั้นเอก เป็นพระราชโอรสหรือธิดา ของกษัตริย์กับพระอัครมเหสี (เจ้าฟ้าชาย) (คำลำลอง ทูลกระหม่อม)
-เจ้าฟ้าชั้นโท เป็นพระราชโอรสหรือธิดาของพระมารดาไม่ใช่อัครมเหสี (พระชายา วรชายา พระนางเจ้า) รัชกาลนี้ไม่ปรากฏ (คำลำลอง สมเด็จ)
-เจ้าฟ้าชั้นตรี ให้ลูกที่มีพระราชบิดาพระมารดาเป็นเข้าด้วยกัน ปรากฏในต้นกรุง เป็นชั้นอนุวงศ์สูงสุด (หลาน คำลำลอง เจ้าฟ้า)
2.ชั้นพระองค์เจ้า
-พระองค์เจ้าชั้นเอก เกิดจากพระมหากษัตริย์กับเจ้าจอมมารดา (ไม่ปรากฏในรัชกาลนี้) (ลำลองว่า เสด็จ)
-พระองค์เจ้าชั้นโท เป็นชั้นหลานกษัตริย์ (อนุวงศ์)เกิดจากบิดาเป็นเจ้าฟ้ากับมารดาเป็นเจ้า (พระเจ้าวรวงศ์ พระองค์เจ้า) (พระองค์ภา พระองค์ที) (ลำลองว่าพระองค์) เพิ่มจาก คห3 ส่วนหม่อมเจ้าที่ประสูติแต่ชายา ( พระองค์เจ้าหญิง/หม่อมเจ้าหญิง) นั่นได้มีพระบรมราชโองการยกขึ้นเป็น พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าก่อนแล้ว
แล้ว
-พระองค์เจ้าชั้นตรี เป็นชั้นหลานกษัตริย์ เกิดจากพระบิดาพระมารดา เป็นพระองค์เจ้าด้วยกัน หรือ พระราชบิดาเป็นเจ้าฟ้าแต่มารดาเป็นหม่อม (หลังพระบรมราชโองการของ ร.7 ให้ยกสายเจ้าฟ้าทั้งหลาย เมื่อมีพระโอรสเกิดจากหม่อม ขึ้นเป็นพระองค์เจ้าทั้งหมด เจ้าฟ้ามหิดล เจ้าฟ้าจุฑาธุช)
3.หม่อมเจ้า เกิดจาก พระบิดาเป็นพระองค์เจ้า มารดาเป็นหม่อม หรือ เจ้าฟ้าและหม่อม
4.หม่อมราชวงศ์ เป็นแค่เชื้อพระวงศ์ไม่ใช่เจ้า เกิดจาก พระบิดา เป็นพระองค์เจ้าตั้ง (ตั้งภายหลัง) หรือ หม่อมเจ้า(ไม่สนมารดา)
5.หม่อมหลวง เป็นลูกของหม่อมราชวงศ์
ซึ่งในเรื่อง เสด็จป้าคุณชายกับท่านพ่อคุณชาย(หม่อมเจ้า)เป็นลูกพี่ลูกน้องกัน
ซึ่งก็คือ คุณชายทั้ง3
เสด็จป้าเป็นเสด็จเป็นคำลำลองของพระองค์เจ้า (ไว้เรียกพระญาติกันแต่ถ้าคนอื่นพูดต้องเป็นพระองค์....(พระนาม)) ดังนั้น พระราชบิดาน่าจะเป็นเจ้าฟ้า พระมารดาเป็นเจ้า หรือพระองค์เจ้าด้วยกัน)
ซึ่งเสด็จพ่อของเสด็จป้าน่าจะเป็นเจ้าฟ้า และ พระมารดาเป็นเจ้า หรือ พระองค์เจ้าด้วยกันทั้งพ่อและแม่
ส่วนท่านพ่อของคุณชาย ต้อง มีพระบิดาเป็นพระองค์เจ้า เจ้าฟ้า ซึ่งถ้าเป็นญาติมาสายขนานกัน (อาจเป็นเจ้าฟ้าพี่น้องกัน)
(แก้จากมีบทสนทนาในเรื่องบอกว่าเสด็จป้าเป็นลูกพี่ลูกน้องพวกคุณชาย)