บ่อยครั้งมีเรื่องขัดแย้งกับเพื่อนบ้านตั้งแต่เรื่องเล็กๆ หงุดหงิด กวนใจ ไปจนถึงเรื่องใหญ่ถึงขั้นฟ้องร้องกัน TerraBKK จึงรวบรวม 6

ข้อพิพาท ที่กฏหมายช่วยคลายปม ดังนี้

1. ต้นไม้ เมื่อรุกล้ำเขตแดนกรรมสิทธิ์คนอื่น เจ้าของต้องตัดทิ้ง แต่หากส่วนของรากรุกล้ำ เกิดปัญหาต่อโครงสร้างผู้ได้รับความเสียหายมีสิทธิเข้าตัดฟันต้นไม้ได้เลย และดอกผลที่ยื่นไปในแดนกรรมสิทธืของคนอื่น ที่ยังไม่ร่วงหล่นถือเป็นกรรมสิทธิ์ของเจ้าของต้นไม้

2. วิว บางท้องถิ่นซึ่งมีวิวทะเลหรือป่าเขาที่เป็นธรรมชาติ กฎหมายมักจะระบุห้ามปลูกต้นไม้สูงหรือสร้างสิ่งก่อสร้าง ซึ่งบังวิวของเพื่อนบ้าน กฎหมายอาจจะระบุให้สิทธิแก่เจ้าของบ้านที่ถูกบังวิวให้สามารถยื่นฟ้องร้องเพื่อรักษาสิทธิชมวิวของตนได้

3. เสียง คือ เหตุรําคาญ การกระทําใดๆ อันเป็นเหตุให้เกิดกลิ่น แสง รังสี เสียง ความร้อน สิ่งมีพิษ ความสั่นสะเทือนฝุ่น ละออง เขม่า เถ้า หรือกรณีอื่นใด จนเป็นเหตุให้เสื่อมหรืออาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ สามารถแจ้งเจ้าพนักงานท้องถิ่นได้

4. น้ําฝนจากหลังคาบ้านของเพื่อนบ้าน สามารถร้องเรียกค่าสินไหมทดแทนและฟ้องร้องให้มีการรื้อถอนได้

5. สัตว์เลี้ยง ก่อความรําคาญ มีสิทธิเรียกร้องเอาสินไหมทดแทนจากเจ้าของสัตว์ หรือคนรับเลี้ยงได้

6. การจอดรถขวางหน้าบ้าน ถือว่าเป็นกระทําความผิดฐานก่อความเดือดร้อนรําคาญใจตามมาตรา 397 หมวดลหุโทษ



ต้นไม้
          ต้นไม้อย่างไรไม่ให้เกิดความเสียหายแก่ที่ดินตนเองและผู้อื่นย่อมถือเป็นสิ่งสําคัญเช่นเดียวกัน กฎหมายจึงได้มีบทบัญญัติครอบคลุมถึงปัญหาเกี่ยวกับการปลูกต้นไม้ไว้ด้วย กล่าวคือ การปลูกต้นไม้หรือไม้ยืนต้นในริมเขตแดนแห่งกรรมสิทธิ์อาจเกิดปัญหาการรุกล้ำเขตแดน เช่น กิ่งก้านใบ ดอกผล ราก เป็นต้น การรุกล้ำของต้นไม้ดังกล่าวมีประเด็นเงื่อนแง่ในด้านกฎหมายดังนี้

          1. ส่วนของกิ่งก้านใบหรือผลยื่นล่วงล้ำไปในที่ดินของผู้อื่น การปลูกต้นไม้ใกล้ชิดแนวเขตโดยไม่คํานึงถึงประเภทของต้นไม้นั้นว่าตามธรรมชาติและพันธุ์ไม้นั้นจะเติบโตได้เพียงไร เมื่อเกิดการยื่นรุกล้ำไปแล้วกฎหมายกําหนดให้ผู้ได้รับความเสียหายต้องแจ้งให้เจ้าของต้นไม้ตัดฟันไม่ให้เกิดการล่วงล้ำเสียก่อน หากไม่ตัดฟันต้นไม้ตามที่แจ้งจึงจะมีอํานาจเข้าตัดฟันต้นไม้และเรียกค่าเสียหายได้ กรณีเข้าไปตัดฟันเองโดยไม่แจ้งให้เจ้าของต้นไม้ทราบก่อนอาจมีความผิดตามกฎหมายอาญาข้อหาทําให้เสียทรัพย์ และข้อหาบุกรุก

          2. ส่วนของรากรุกล้ำ เกิดปัญหาเกี่ยวกับการทําลายโครงสร้าง เช่น ทําให้กําแพงพัง รากฐานบ้านพัง เป็นต้น กฎหมายกําหนดให้ผู้ที่ได้รับความเสียหายมีสิทธิเข้าตัดฟันต้นไม้ได้เลย แต่อย่างไรก็ตามเพื่อไม่ให้เกิดปัญหาเกี่ยวกับคดีอาญาข้อหาทําให้เสียทรัพย์ และข้อหาบุกรุกให้ยุ่งยากในทางปฏิบัติจึงควรบอกกล่าวให้เจ้าของต้นไม้ทราบก่อนด้วย

          3. ส่วนของดอกหรือผลต้นไม้ ถือเป็นดอกผลและผลประโยชน์ที่ผู้ปลูกต้องการแต่เนื่องด้วยต้นไม้ปลูกริมแนวเขตทําให้ดอกหรือผลต้นไม้ออกผลยื่นไปในแดนกรรมสิทธิ์ของคนอื่น ดังนั้นจึงมีประเด็นต้องพิจารณาต่อไปว่าดอกหรือผลดังกล่าวเป็นของใคร เจ้าของต้นไม้ก็ยืนยันว่าเป็นของตนเองเพราะทําการปลูกไว้ ส่วนเจ้าของที่ดินที่เสียหายก็อ้างว่าดอกหรือผลอยู่ในเขตที่ดินของตนจึงเป็นกรรมสิทธิ์ของตนเอง โดยในประเด็นของดอกผลมีสิ่งที่ต้องควรพึงระวัง ดังนี้

          3.1 หากดอกหรือผลไม้ในส่วนที่ยื่นรุกล้ำไปในแนวเขตของผู้อื่นนั้นยังไม่หลุดจากขั้วต้นไม้ถือเป็นกรรมสิทธิ์ของเจ้าของต้นไม้ เพราะเป็นดอกผลอันเกิดจากต้นไม้นั้นโดยตรง หากมีการเด็ดไปจากต้นผู้เอาไปมีความผิดอาญาข้อหาลักทรัพย์

          3.2 หากดอกหรือผลไม้ในส่วนที่ยื่นรุกล้ำมีการร่วงหล่นไปในที่ดินของผู้อื่นแล้ว การเอาไปไม่ผิดข้อหาลักทรัพย์ จึงมีนักกฎหมายบางคนหัวหมอบอกว่าต้องทําให้หล่นก่อนจะได้ไม่ผิด แต่ความจริงการทําให้หล่นก็อาจผิดฐานทําให้เสียทรัพย์และพยายามลักทรัพย์ได้เช่นเดียวกัน

วิว
          ถ้าเพื่อนบ้านทําการต่อเติมบ้าน หรือปลูกต้นไม้ใหม่บังวิว โดยปกติคนเราไม่มีสิทธิในแสงแดด อากาศ และวิว ซึ่งถือว่าเป็นสิ่งธรรมชาติที่ไม่มีใครเป็นเจ้าของ ยกเว้นเฉพาะกรณีที่เพื่อนบ้านเจตนาทําสิ่งก่อสร้างขึ้นเพื่อแกล้งบังวิว หรือในกรณีที่กฎหมายท้องถิ่นระบุห้ามสร้างสิ่งก่อสร้าง ซึ่งเป็นการบังวิวของคนส่วนใหญ่ บางท้องถิ่นซึ่งมีวิวทะเลหรือป่าเขาที่เป็นธรรมชาติ กฎหมายมักจะระบุห้ามปลูกต้นไม้สูงหรือสร้างสิ่งก่อสร้าง ซึ่งบังวิวของเพื่อนบ้าน กฎหมายอาจจะระบุให้สิทธิแก่เจ้าของบ้านที่ถูกบังวิวให้สามารถยื่นฟ้องร้องเพื่อรักษาสิทธิชมวิวของตนได้

เสียง
          พระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535 มีบทบัญญัติเกี่ยวกับการจัดการ ป้องกันและแก้ไขปัญหามลพิษที่เกี่ยวกับเหตุรําคาญด้านพิษทางเสียง ดังนี้

          มาตรา 25 ในกรณีที่มีเหตุอันอาจก่อให้เกิดความเดือดร้อนแก่ผู้ที่อยู่อาศัยในบริเวณใกล้เคียง หรือผู้ที่ต้องประสบกับเหตุนั้น ดังต่อไปนี้ให้ถือว่าเป็นเหตุรําคาญ
(4) การกระทําใดๆ อันเป็นเหตุให้เกิดกลิ่น แสง รังสี เสียง ความร้อน สิ่งมีพิษ ความสั่นสะเทือนฝุ่น ละออง เขม่า เถ้า หรือกรณีอื่นใด จนเป็นเหตุให้เสื่อมหรืออาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ

          มาตรา 26 ให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นมีอํานาจห้ามผู้ใดผู้หนึ่งมิให้ก่อเหตุรําคาญในที่หรือทางสาธารณะหรือสถานที่เอกชนรวมทั้งการระงับเหตุรําคาญด้วย ตลอดทั้งการดูแล ปรับปรุง บํารุงรักษา บรรดาถนน ทางบก ทางน้ํารางระบายน้ํา คู คลอง และสถานที่ต่างๆ ในเขตของตนให้ปราศจากเหตุรําคาญในการนี้ ให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นมีอํานาจออกคําสั่งเป็นหนังสือเพื่อระงับ กําจัด และควบคุมเหตุรําคาญต่างๆ ได้

          มาตรา 27 ในกรณีที่มีเหตุรําคาญเกิดขึ้นหรืออาจเกิดขึ้นในที่หรือทางสาธารณะ ให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นมีอํานาจ ออกคําสั่งเป็นหนังสือให้บุคคล ซึ่งเป็นต้นเหตุ หรือเกี่ยวข้องกับการก่อ หรืออาจก่อให้เกิดเหตุรําคาญนั้น ระงับหรือป้องกันเหตุรําคาญภายในเวลาอันสมควร ตามที่ระบุไว้ในคําสั่ง และถ้าเห็นสมควรจะให้กระทําโดยวิธีใดเพื่อระงับหรือป้องกันเหตุรําคาญนั้น หรือสมควรกําหนดวิธีการเพื่อป้องกันมิให้เกิดขึ้นได้อีกในอนาคต ให้ระบุไว้ในคําสั่งในกรณีที่ปรากฎแก่เจ้าพนักงานท้องถิ่นว่าไม่มีการปฏิบัติตามคําสั่งของเจ้าพนักงานท้องถิ่น และเหตุรําคาญที่เกิดขึ้นอาจเกิดอันตรายอย่างร้ายแรงต่อสุขภาพ ให้เจ้าพนักงานท้องถิ่นระงับเหตุนั้นและอาจจัดการตามความจําเป็นเพื่อป้องกันมิให้เกิดเหตุรําคาญนั้นขึ้นอีก โดยบุคคลซึ่งเป็นต้นเหตุหรือเกี่ยวข้องกับการก่อหรืออาจก่อให้เกิดเหตุรําคาญต้องเป็นผู้เสียค่าใช้จ่ายสําหรับการจัดการนั้น

          มาตรา 74 ผู้ใดไม่ปฏิบัติตามคําสั่งของเจ้าพนักงานท้องถิ่น ตามมาตรา 27 วรรคหนึ่ง หรือมาตรา 28วรรคหนึ่งหรือวรรคสาม โดยไม่มีเหตุหรือข้อแก้ตัวอันสมควร หรือขัดขวางการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าพนักงานท้องถิ่นตามมาตรา 27 วรรคสอง หรือมาตรา 28 วรรคสอง ต้องระวางโทษจําคุกไม่เกิน 1 เดือน หรือปรับไม่เกิน 2,000 บาท หรือทั้งจําทั้งปรับ

ประมวลกฎหมายอาญา มีบทบัญญัติเกี่ยวกับกํากําหนดโทษผู้ก่อให้เกิดเสียง ดังนี้

          มาตรา 370 ผู้ใดส่งเสียงหรือทําให้เกิดเสียงหรือกระทําความอื้ออึงโดยไม่มีเหตุอันควรจนทําให้ประชาชนตกใจหรือเดือดร้อน ต้องระวางโทษปรับไม่เกิน 100 บาท
มาตรา 372 การทะเลาะกันอื้ออึงในทางสาธารณะ หรือสาธารณสถานก็อาจทําให้ผู้ทะเลาะเบาะแว้งส่งเสียงดังอื้ออึง มีโทษปรับไม่เกิน 500 บาท
มาตรา 376 ผู้ใดยิงปืนหรือใช้ดินระเบิดโดยใช่เหตุในเมือง หมู่บ้านหรือที่ชุมนุมชน ต้องระวางโทษจําคุกไม่เกิน 10 วัน หรือปรับไม่เกิน 500 บาท หรือทั้งจําทั้งปรับ

          เสียงดังที่มาจาก งานเลี้ยงดื่มสุรา เมาแล้วโวยวายเป็นประจํา ตามกฎหมายแล้วถือเป็นความผิดทางอาญาละหุโทษ ฐานส่งเสียง หรือทําให้เกิดเสียง เพื่อนบ้านมีสิทธิฟ้องร้องได้ ถ้าหมาของเพื่อนบ้านเห่าไม่หยุด ให้ขอความช่วยเหลือจากเจ้าหน้าที่ท้องถิ่นที่ดูแลสัตว์ (animal control authorities) ถ้าเจ้าหน้าที่ไม่สามารถแก้ปัญหาให้ สุดท้ายสามารถยื่นฟ้องร้องเพื่อนบ้านเพื่อขออํานาจศาลสั่งแก้ปัญหาได้

น้ําฝนจากหลังคาบ้านของเพื่อนบ้านไหลตกลงมาในบริเวณพื้นที่บ้านของเรา
          กฎหมายถือเป็นการละเมิดสิทธิแบบหนึ่งตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ซึ่งผู้เสียหายมีสิทธิฟ้องร้องเรียกค่าสินไหมทดแทนและฟ้องร้องให้มีการรื้อถอนได้


สัตว์เลี้ยงเพื่อนบ้านก่อความรําคาญ เช่น สุนัขหรือแมวเข้ามากัด เข้ามาทําลายสิ่งของในบ้าน
          ปัญหาการถ่ายอุจจาระ เข้ามาคุ้ยขยะ ทําความสกปรกให้เกิดขึ้น กฎหมายวางหลักเกณฑ์ไว้ว่า ผู้ที่ได้รับความเสียหายจากการกระทําของสัตว์ดังกล่าว มีสิทธิเรียกร้องเอาค่าสินไหมทดแทนจากเจ้าของสัตว์นั้น หรือจากบุคคลผู้รับเลี้ยงรับรักษาไว้แทนเจ้าของ

          ทั้งนี้ ผู้ได้รับความเสียหายจะทําร้ายสัตว์หรือฆ่าสัตว์เพื่อเป็นการแก้แค้นไม่ได้ เพราะอาจมีความผิดฐานทําให้เสียทรัพย์และอาจถูกฟ้องร้องฐานละเมิดอีกด้วย


การจอดรถขวางหน้าบ้าน
          การจอดรถขวางประตูบ้านของผู้อื่น เป็นการกระทําให้ผู้อื่นเดือดร้อนรําคาญ เพราะไม่สามารถนํารถเข้าหรือออกจากบ้าน จะมาอ้างว่าถนนหน้าบ้านเป็นที่สาธารณะนั้นทําไม่ได้ เนื่องจากหากเจ้าของรถใช้สิทธิไปก่อความเดือดร้อนของผู้อื่นทั้งที่รู้แก่ใจถึงความเสียหาย จะถือว่า กระทําความผิดฐานก่อความเดือดร้อนรําคาญใจตามมาตรา 397 หมวดลหุโทษ

          ทั้งนี้ เมื่อเป็นความผิดกฎหมายอาญาแล้ว ตํารวจจะปัดไม่รับแจ้งความร้องทุกข์ไม่ได้ ถ้าปฏิเสธ อาจมีโทษฐานละเว้นหน้าที่โดยทุจริต เพราะความผิดฐานนี้ไม่จําเป็นต้องมีความเสียหายเกิดขึ้น แค่เกิดพฤติกรรมที่ทําให้ผู้อื่นเดือดร้อนรําคาญใจ ก็เป็นความผิดอาญาฐานนี้แล้ว


ที่มา : TerraBKK