โจทย์อีกข้อของโครงการใหญ่ๆในประเทศไทยคือ..โครงสร้างประชากรไทยในอนาคต
...อีกยี่สิบสามสิบปีข้างหน้า ปริมาณคนไทยจะเปลี่ยนเป็นไกล้ๆคงที่
...และโตถึงวัยที่พึ่งพาตนเองได้ช้า...ทำงานได้ช้ากว่าเดิม อายุงานจึงน้อยลง แถมอายุยืนขึ้นหน่อย
ข้อสงสัยคือตัวแปรสองเรื่องนี้มีผลต่อโหลดของระบบสาธารณูปโภคขนาดใหญ่ที่คิดสร้างกัน
... มันต้องมีเรื่องนี้แน่ๆ....แต่มีในแง่ไหน...ที่ระดับไหน?
มีข้อสังเกตุ สองข้อ
1. ค่านิยมมีลูกน้อยคน และมีลูกเมื่อทำงานเลี้ยงตัวเองได้(คือสูงวัย)ฝังเป็นคติสังคมเรียบร้อยแล้ว
ขนาดเรียนในวัยรัก..ยังถูกมองเป็นเรื่องรักในวัยเรียนไปเลย..
(เพราะร่างกายพร้อมตามธรรมชาติ... แต่จิตใจและความสามารถในการพึ่งพาตัวเองตามไม่ทันร่างกาย)
ถ้ากระจายความเจริญออกไปได้พอดีๆ เศรษฐกิจจะเข้าสู่การอุปโภคบริโภคแบบเน้นคุณภาพ เป็นสังคมผู้สูงอายุ
พวกอสังหาริมทรัพย์คงจะไม่หวือหวาอีกต่อไป...ทิศทางคงเน้นไฮเทค
จะแก้ยังไง... ทำลูกเพิ่มหรือ (ถ้าเพิ่มปีละ 0.5 % น่าจะดูดีกว่าอัตราประชากรคงที่นะ.....
เอาใว้เผื่ออุกกาบาตชนโลก 555 คิดง่ายๆว่าทุกคู่มีลูก 2 คนละกัน)
ยืดหยุ่นวัยทำงานเป็นช่วง 60-70 ปี ทดสอบสมรรถภาพเป็นรายคนจะช่วยได้แค่ไหน
ขยายวัยทำงานลงมาเป็น 18 ปี ทดสอบทักษะต่างๆเป็นรายคนจะช่วยได้แค่ไหน
(อันนี้ไม่ต้องเผื่อโหลดเรื่องแรงงานต่างด้าวนะ มีสักเปอร์เซ็นต์ช่างเหอะ เพราะสังคมผู้สูงอายุต้องพึ่งพาอาศัยแรงงาน)
2. ประชากรในสังคมไทยเริ่มด้อยประสิทธิภาพเมื่อเทียบเวลาที่ใช้เตรียมตัว...
...เพราะมีทิศทางพึ่งพาตัวเองได้ช้าลงมาก (อันนี้ก็เรื่องคติสังคมเช่นกัน...แถมมีอายุยืนขึ้นหน่อย)
ขอเปรียบแบบแรงๆ...ร้อยปีที่ผ่านมา...ลูกวัวลูกควายเกิดมานอนยืนๆโงกเงกพักเดียวเดินได้เลย ถึงปีนี้ก็ยังเหมือนเดิม
แต่เด็กไทยไม่ใช่
จากอายุ 7 ขวบ ช่วยแม่ไล่นกลานข้าวเปลือก ช่วยหว่านปลายข้าวให้เป็ดไก่ได้...
อายุ 15 ทำนาได้ทำสวนเป็นตั้งแต่ ขุดถางที่ เพาะกล้า ปลูกลงดิน เก็บเกี่ยว แปรรูปขาย ยันจัดการพันธ์พืช
... ถ้าลุยเดี่ยวก็ออกเที่ยวเอาตัวรอดได้แล้ว
พอ 18 ปีก็พร้อมออกเรือนรับผิดชอบชีวิตครอบครัวได้... ทั้งร่างกายและจิตใจฝึกกันได้จังหวะลงตัวพอดี...
เรื่องแบบนี้เพิ่งผ่านมาเมื่อไม่กี่สิบปีมานี่เอง
ถึงตอนนี้ เรียนกันตั้งแต่อนุบาลยันมหาลัย 22 ปี (แถมต่อปริญญาโทเข้าไปอีก จะเข้า 1/3 ของอายุเฉลี่ย)
จึงค่อยเริ่มทำงาน... ความสามารถในการพึ่งพาตัวเองด้อยลงเรื่อยๆ
22 - 18 มันมีแก๊ปเวลาอยู่ 4 ปีนะ...
(เอาเข้าจริงๆเฉลี่ยแล้วขยายไปถึง 8 ปีนะ เพราะเด็กรุ่นก่อนแค่ 16 ปีก็รับผิดชอบเรื่องทำมาหากินได้เองระดับหนึ่งแล้ว
แต่ เด็กรุ่นหลังๆจบปริญญาออกมายังทำงานอะไรแทบไม่ได้เรื่องเลย
...เว้นแต่ในสาขาที่มีสอนทักษะเฉพาะทางเช่นแพทย์ (ก็เรียนนานกว่าอยู่แล้ว)...
ส่วนใหญ่จึงต้องบวกการฝึกล้มลุกคลุกคลานให้อีก 2 ปี...เพราะเน้นเรียนรู้ในระบบปิดมากไป ...ทำให้ขาดทักษะสังคม)
จะแก้ยังไงก็เติมทักษะสังคม ให้ตัดสินใจเองเยอะๆเจอของจริงเยอะๆ...
โครงสร้างประชากรไทยในอนาคต.... มีผลต่อระบบสาธารณูปโภคขนาดใหญ่(เช่นรถไฟฟ้าความเร็วสูง)ที่คิดสร้างกันในระดับไหน?
...อีกยี่สิบสามสิบปีข้างหน้า ปริมาณคนไทยจะเปลี่ยนเป็นไกล้ๆคงที่
...และโตถึงวัยที่พึ่งพาตนเองได้ช้า...ทำงานได้ช้ากว่าเดิม อายุงานจึงน้อยลง แถมอายุยืนขึ้นหน่อย
ข้อสงสัยคือตัวแปรสองเรื่องนี้มีผลต่อโหลดของระบบสาธารณูปโภคขนาดใหญ่ที่คิดสร้างกัน
... มันต้องมีเรื่องนี้แน่ๆ....แต่มีในแง่ไหน...ที่ระดับไหน?
มีข้อสังเกตุ สองข้อ
1. ค่านิยมมีลูกน้อยคน และมีลูกเมื่อทำงานเลี้ยงตัวเองได้(คือสูงวัย)ฝังเป็นคติสังคมเรียบร้อยแล้ว
ขนาดเรียนในวัยรัก..ยังถูกมองเป็นเรื่องรักในวัยเรียนไปเลย..
(เพราะร่างกายพร้อมตามธรรมชาติ... แต่จิตใจและความสามารถในการพึ่งพาตัวเองตามไม่ทันร่างกาย)
ถ้ากระจายความเจริญออกไปได้พอดีๆ เศรษฐกิจจะเข้าสู่การอุปโภคบริโภคแบบเน้นคุณภาพ เป็นสังคมผู้สูงอายุ
พวกอสังหาริมทรัพย์คงจะไม่หวือหวาอีกต่อไป...ทิศทางคงเน้นไฮเทค
จะแก้ยังไง... ทำลูกเพิ่มหรือ (ถ้าเพิ่มปีละ 0.5 % น่าจะดูดีกว่าอัตราประชากรคงที่นะ.....
เอาใว้เผื่ออุกกาบาตชนโลก 555 คิดง่ายๆว่าทุกคู่มีลูก 2 คนละกัน)
ยืดหยุ่นวัยทำงานเป็นช่วง 60-70 ปี ทดสอบสมรรถภาพเป็นรายคนจะช่วยได้แค่ไหน
ขยายวัยทำงานลงมาเป็น 18 ปี ทดสอบทักษะต่างๆเป็นรายคนจะช่วยได้แค่ไหน
(อันนี้ไม่ต้องเผื่อโหลดเรื่องแรงงานต่างด้าวนะ มีสักเปอร์เซ็นต์ช่างเหอะ เพราะสังคมผู้สูงอายุต้องพึ่งพาอาศัยแรงงาน)
2. ประชากรในสังคมไทยเริ่มด้อยประสิทธิภาพเมื่อเทียบเวลาที่ใช้เตรียมตัว...
...เพราะมีทิศทางพึ่งพาตัวเองได้ช้าลงมาก (อันนี้ก็เรื่องคติสังคมเช่นกัน...แถมมีอายุยืนขึ้นหน่อย)
ขอเปรียบแบบแรงๆ...ร้อยปีที่ผ่านมา...ลูกวัวลูกควายเกิดมานอนยืนๆโงกเงกพักเดียวเดินได้เลย ถึงปีนี้ก็ยังเหมือนเดิม
แต่เด็กไทยไม่ใช่
จากอายุ 7 ขวบ ช่วยแม่ไล่นกลานข้าวเปลือก ช่วยหว่านปลายข้าวให้เป็ดไก่ได้...
อายุ 15 ทำนาได้ทำสวนเป็นตั้งแต่ ขุดถางที่ เพาะกล้า ปลูกลงดิน เก็บเกี่ยว แปรรูปขาย ยันจัดการพันธ์พืช
... ถ้าลุยเดี่ยวก็ออกเที่ยวเอาตัวรอดได้แล้ว
พอ 18 ปีก็พร้อมออกเรือนรับผิดชอบชีวิตครอบครัวได้... ทั้งร่างกายและจิตใจฝึกกันได้จังหวะลงตัวพอดี...
เรื่องแบบนี้เพิ่งผ่านมาเมื่อไม่กี่สิบปีมานี่เอง
ถึงตอนนี้ เรียนกันตั้งแต่อนุบาลยันมหาลัย 22 ปี (แถมต่อปริญญาโทเข้าไปอีก จะเข้า 1/3 ของอายุเฉลี่ย)
จึงค่อยเริ่มทำงาน... ความสามารถในการพึ่งพาตัวเองด้อยลงเรื่อยๆ
22 - 18 มันมีแก๊ปเวลาอยู่ 4 ปีนะ...
(เอาเข้าจริงๆเฉลี่ยแล้วขยายไปถึง 8 ปีนะ เพราะเด็กรุ่นก่อนแค่ 16 ปีก็รับผิดชอบเรื่องทำมาหากินได้เองระดับหนึ่งแล้ว
แต่ เด็กรุ่นหลังๆจบปริญญาออกมายังทำงานอะไรแทบไม่ได้เรื่องเลย
...เว้นแต่ในสาขาที่มีสอนทักษะเฉพาะทางเช่นแพทย์ (ก็เรียนนานกว่าอยู่แล้ว)...
ส่วนใหญ่จึงต้องบวกการฝึกล้มลุกคลุกคลานให้อีก 2 ปี...เพราะเน้นเรียนรู้ในระบบปิดมากไป ...ทำให้ขาดทักษะสังคม)
จะแก้ยังไงก็เติมทักษะสังคม ให้ตัดสินใจเองเยอะๆเจอของจริงเยอะๆ...