เหลืออีก 3 วัน จะครบรอบ ที่ประเทศไทย ของผม มีประชาธิปไตย
ครับ ถึง วันนั้น ก็ 81 ปี ถ้าเป็นอายุคน ก็แก่มากแล้ว แต่ ประชาธิปไตย
ของประเทศผม ยังวนเวียนเป็นเขาวงกต เดี๋ยว มีรัฐธรรมนูญ เดี๋ยวฉีกรัฐธรรมนูญ
ครับ คนไทย ก็ ก้มหน้า รับไป เขาจะให้อะไร ก็รับมา ไม่มีปากมีเสียง แม้กระทั่งเดี๋ยวนี้
หัวหงอกหัวดำบางคน ยังไม่รู้ ว่า ไอ้ประชาธิปไตย มัน คืออะไร
ร่ายยาวมา ต้องให้ตรงกับหัวข้อ ผมรู้จัก กับ ท่านอาจารย์คึกฤทธิ์ ปราโมช มาตั้งแต่ ปี 2499
ตอนนั้นท่านเป็นเจ้าของ หนังสือพิมพ์สยามรัฐ หนังสือพิมพ์ฉบับนี้ มี 16 หน้า ออก กรอบบ่าย
คอลัมน์ ที่คน ติดก็ ซอยสวนพลู ก็เหมือนคอลัมน์ มุมน้ำเงิน ของ คุณสมัคร ในสมัยต่อมา
พอซื้อ ปุ้ป คนจะเปิดอ่านหน้านี้ก่อน
ผมเป็นเด็กส่ง หนังสือพิมพ์สยามรัฐคนหนึ่ง เพราะอยู่วัดบวร เรียนหนังสือที่ โรงเรียนวัดบวรนิเวศ
โรงเรียนเลิก บ่ายโมง ที่เลิกเร็ว เพราะเขามีสองรอบ เสร็จภาระกิจที่วัด ก้รีบเดินไป โรงพิมพ์สยามรัฐ
อยู่ใกล้ ๆกับ โรงแรมรอแยล ครับไปนั่งรอ หนังสือพิมพ์ ที่จะออกประมาณ เกือบ บ่ายสอง
อาจารย์หม่อม ท่านก็ลงมา หาเด็กส่ง หนังสือพิมพ์ มาพูดมาคุย เลี้ยง ขนมจีน ขนมหวาน เด็กส่งทุกคน
แล้วก็นั่ง เล่าเรื่อง การบ้าน การเมือง ให้พวกเราฟัง ท่านเป็นคนใจดีมาก จำชื่อเล่น ชื่อจริง ได้ทุกคน
ท่านเล่า กระทั่งเรื่อง สวรรคต ของ ร. 8 ให้ฟัง เล่าเรื่องการแย่งชิงอำนาจ ของบรรดา หน่อเนื้อกษัตริย์
บรรดาขุนนาง ที่ผมสนใจ ก็เรื่องทหาร ที่ทำไม เข้ามายุ่งกับ การเมืองทุกเรื่อง ทุก ยุค ทุกสมัย
ท่านเล่าให้ฟังว่า ทหาร เขาปลูกฝังกันมาว่า เขาเป็นคนสร้างบ้านแปงเมืองมา กรุงรัตนโกสินท์ ที่เกิดขึ้น
ก็เพราะทหาร อย่างสงครามเก้าทัพ ถ้าไม่ได้ ทหาร ป่านนี้ เราก็ไม่รู้จะอยู่กันอย่างไร
การที่ เรามีอนาเขตกว้างขวางในสมัยก่อน ก้เพราะเขาได้ออกแรง รบ พุ่งมา เขาจึงสอนกันในหมู่ทหาร
ให้ รู้สึกว่า บ้านเมืองเป็นของเขา ไม่ใช่ ของประชาชน การมีประชาธิปไตย ก้แค่ เขียนกฏเกณฑ์ ขึ้นมา
สักอย่าง ถ้า ทหารไม่ชอบใจ ก็ ฉีกได้ ประเทศเราจึงมีรัฐประหารบ่อยที่สุดในโลก
ตอนที่ท่านเล่าให้ฟังนี้ จอมพลสฤษฏ์ ยังไม่ รัฐประหาร ท่านบอกว่า วิธีการ ที่จะ ทำให้ทหาร หมดความสำคัญ
ในการบ้านการเมือง ก็คือ อย่าไปสนใจ กิจการของเขา หนังสือพิมพ์ สื่อ ไม่ต้องไปสนใจ ว่าใครจะเป็น
ผ.บ. เหล่าทัพไหน ใครจะเป็น แม่ทัพภาค ใครจะเป็นอะไร ไม่ต้องไปสนใจ เพราะ เขาก็แค่ ข้าราชการ
คนหนึ่ง ผ.บ. ก้แค่ อธิบดีคนหนึ่ง มีงานในหน้าที่ ตาม ที่ถูกกำหนด แค่นั้น
แต่ สื่อ ไปให้ความสำคัญมาก ถามกัน บ่อยครั้ง ใครจะเป็นโน่น เป็นนี่ ไอ้ที่บ้ามากที่สุด คือ จะทำรัฐประหารไหม
คำถามแบบนี้ มันผิดกฏหมายทั้งคนถาม คนตอบ แต่สื่อ ก็รู้สึก ภูมิใจ ที่ได้ถามแบบนี้ ไม่รู้เลยหรือว่า โง่ มาก
ท่านเล่าให้ฟังเสร็จก็ จ่ายค่าขนมจีน ของหวานให้เด็กทั้งหมด แถม แจก เงินอีกคนละบาท ผมก้ดีใจเป็น ธรรมดา
เพราะค่าส่ง น.ส.พ. โรงพิมพ์ให้ ฉบับ ละ สามสตางค์ เท่านั้น ผมมีคิวส่ง 20 บ้าน ก็แถว สิบสามห้าง กับ ถนนดินสอ
ขี่จักรยานของ โรงพิมพ์ ไปไม่นาน
อีก สามวันจะครบรอบ วันปฏิวัติ ที่ประเทศของเราเปลี่ยนแปลง ระบบ อย่างสี้นเชิง แต่ วันนี้ ประเทศของผม
ยังเป็นเด็กสอนเดินอยู่เลย บ้านอื่นเมืองอื่นเขา ไปไกล กัน ถึงไหน ต่อไหน แล้ว แต่ของเรา ยังเล่นกีฬา สีอยู่เลย
ว่าแต่ว่า ไอ้กีฬาที่เล่นมันสนุกมากไหมครับ เพราะผมก็เล่นกับเขาด้วย จนจะ 70 ปีแล้ว ยังไปเล่นอยู่อีก
เหนื่อยนะ นี่
อาจารย์หม่อม กับทหาร
ครับ ถึง วันนั้น ก็ 81 ปี ถ้าเป็นอายุคน ก็แก่มากแล้ว แต่ ประชาธิปไตย
ของประเทศผม ยังวนเวียนเป็นเขาวงกต เดี๋ยว มีรัฐธรรมนูญ เดี๋ยวฉีกรัฐธรรมนูญ
ครับ คนไทย ก็ ก้มหน้า รับไป เขาจะให้อะไร ก็รับมา ไม่มีปากมีเสียง แม้กระทั่งเดี๋ยวนี้
หัวหงอกหัวดำบางคน ยังไม่รู้ ว่า ไอ้ประชาธิปไตย มัน คืออะไร
ร่ายยาวมา ต้องให้ตรงกับหัวข้อ ผมรู้จัก กับ ท่านอาจารย์คึกฤทธิ์ ปราโมช มาตั้งแต่ ปี 2499
ตอนนั้นท่านเป็นเจ้าของ หนังสือพิมพ์สยามรัฐ หนังสือพิมพ์ฉบับนี้ มี 16 หน้า ออก กรอบบ่าย
คอลัมน์ ที่คน ติดก็ ซอยสวนพลู ก็เหมือนคอลัมน์ มุมน้ำเงิน ของ คุณสมัคร ในสมัยต่อมา
พอซื้อ ปุ้ป คนจะเปิดอ่านหน้านี้ก่อน
ผมเป็นเด็กส่ง หนังสือพิมพ์สยามรัฐคนหนึ่ง เพราะอยู่วัดบวร เรียนหนังสือที่ โรงเรียนวัดบวรนิเวศ
โรงเรียนเลิก บ่ายโมง ที่เลิกเร็ว เพราะเขามีสองรอบ เสร็จภาระกิจที่วัด ก้รีบเดินไป โรงพิมพ์สยามรัฐ
อยู่ใกล้ ๆกับ โรงแรมรอแยล ครับไปนั่งรอ หนังสือพิมพ์ ที่จะออกประมาณ เกือบ บ่ายสอง
อาจารย์หม่อม ท่านก็ลงมา หาเด็กส่ง หนังสือพิมพ์ มาพูดมาคุย เลี้ยง ขนมจีน ขนมหวาน เด็กส่งทุกคน
แล้วก็นั่ง เล่าเรื่อง การบ้าน การเมือง ให้พวกเราฟัง ท่านเป็นคนใจดีมาก จำชื่อเล่น ชื่อจริง ได้ทุกคน
ท่านเล่า กระทั่งเรื่อง สวรรคต ของ ร. 8 ให้ฟัง เล่าเรื่องการแย่งชิงอำนาจ ของบรรดา หน่อเนื้อกษัตริย์
บรรดาขุนนาง ที่ผมสนใจ ก็เรื่องทหาร ที่ทำไม เข้ามายุ่งกับ การเมืองทุกเรื่อง ทุก ยุค ทุกสมัย
ท่านเล่าให้ฟังว่า ทหาร เขาปลูกฝังกันมาว่า เขาเป็นคนสร้างบ้านแปงเมืองมา กรุงรัตนโกสินท์ ที่เกิดขึ้น
ก็เพราะทหาร อย่างสงครามเก้าทัพ ถ้าไม่ได้ ทหาร ป่านนี้ เราก็ไม่รู้จะอยู่กันอย่างไร
การที่ เรามีอนาเขตกว้างขวางในสมัยก่อน ก้เพราะเขาได้ออกแรง รบ พุ่งมา เขาจึงสอนกันในหมู่ทหาร
ให้ รู้สึกว่า บ้านเมืองเป็นของเขา ไม่ใช่ ของประชาชน การมีประชาธิปไตย ก้แค่ เขียนกฏเกณฑ์ ขึ้นมา
สักอย่าง ถ้า ทหารไม่ชอบใจ ก็ ฉีกได้ ประเทศเราจึงมีรัฐประหารบ่อยที่สุดในโลก
ตอนที่ท่านเล่าให้ฟังนี้ จอมพลสฤษฏ์ ยังไม่ รัฐประหาร ท่านบอกว่า วิธีการ ที่จะ ทำให้ทหาร หมดความสำคัญ
ในการบ้านการเมือง ก็คือ อย่าไปสนใจ กิจการของเขา หนังสือพิมพ์ สื่อ ไม่ต้องไปสนใจ ว่าใครจะเป็น
ผ.บ. เหล่าทัพไหน ใครจะเป็น แม่ทัพภาค ใครจะเป็นอะไร ไม่ต้องไปสนใจ เพราะ เขาก็แค่ ข้าราชการ
คนหนึ่ง ผ.บ. ก้แค่ อธิบดีคนหนึ่ง มีงานในหน้าที่ ตาม ที่ถูกกำหนด แค่นั้น
แต่ สื่อ ไปให้ความสำคัญมาก ถามกัน บ่อยครั้ง ใครจะเป็นโน่น เป็นนี่ ไอ้ที่บ้ามากที่สุด คือ จะทำรัฐประหารไหม
คำถามแบบนี้ มันผิดกฏหมายทั้งคนถาม คนตอบ แต่สื่อ ก็รู้สึก ภูมิใจ ที่ได้ถามแบบนี้ ไม่รู้เลยหรือว่า โง่ มาก
ท่านเล่าให้ฟังเสร็จก็ จ่ายค่าขนมจีน ของหวานให้เด็กทั้งหมด แถม แจก เงินอีกคนละบาท ผมก้ดีใจเป็น ธรรมดา
เพราะค่าส่ง น.ส.พ. โรงพิมพ์ให้ ฉบับ ละ สามสตางค์ เท่านั้น ผมมีคิวส่ง 20 บ้าน ก็แถว สิบสามห้าง กับ ถนนดินสอ
ขี่จักรยานของ โรงพิมพ์ ไปไม่นาน
อีก สามวันจะครบรอบ วันปฏิวัติ ที่ประเทศของเราเปลี่ยนแปลง ระบบ อย่างสี้นเชิง แต่ วันนี้ ประเทศของผม
ยังเป็นเด็กสอนเดินอยู่เลย บ้านอื่นเมืองอื่นเขา ไปไกล กัน ถึงไหน ต่อไหน แล้ว แต่ของเรา ยังเล่นกีฬา สีอยู่เลย
ว่าแต่ว่า ไอ้กีฬาที่เล่นมันสนุกมากไหมครับ เพราะผมก็เล่นกับเขาด้วย จนจะ 70 ปีแล้ว ยังไปเล่นอยู่อีก
เหนื่อยนะ นี่