ทำไมผู้คนในบางส่วนถึงไร้ความสามารถในการคิดวิเคราะห์

หลายเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นบนโลกตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา ทำให้เห็นว่ามนุษย์จำนวนไม่น้อยแม้จะผ่านประสบการณ์ชีวิตมามากมาย หากแต่กลับขาดความสามารถในการพิจารณาไตร่ตรอง และการอ่านอย่างรอบคอบ ทั้งที่ปัจจุบันเรามีข้อมูลและบทเรียนจากอดีตให้ศึกษาอย่างไม่ขาดสาย โลกไม่ได้ขาดความรู้ แต่ขาดความตั้งใจที่จะทำความเข้าใจอย่างแท้จริง

ประสบการณ์ที่สะสมมา หากไม่มาพร้อมกับการใคร่ครวญตนเอง ก็อาจเป็นเพียงความทรงจำที่เพิ่มขึ้นตามกาลเวลา หลายท่านอ่านเพียงส่วนหนึ่งแล้วรีบสรุปความหมาย อ่านเพียงถ้อยคำบางช่วงแล้วนำไปตีความเกินความเป็นจริง ความเห็นจึงถูกถ่ายทอดออกมาก่อนที่ความเข้าใจจะตกผลึก อารมณ์จึงมักแซงหน้าสติ และความเชื่อส่วนตนมักแซงหน้าข้อเท็จจริง

สิ่งที่น่าคิดไม่น้อยคือ การนิ่งเงียบของผู้ที่อ่านอย่างเข้าใจ กลับมีคุณค่าไม่น้อยไปกว่าคำพูดของผู้ที่รีบแสดงความคิดเห็น เพราะการอ่านอย่างถี่ถ้วนต้องอาศัยความอดทน และการคิดวิเคราะห์ต้องอาศัยความถ่อมตนทางปัญญา ไม่ใช่ทุกความเห็นจำเป็นต้องกล่าวออกมา และไม่ใช่ทุกเรื่องจำเป็นต้องโต้แย้ง

ท้ายที่สุดแล้ว ความแตกต่างระหว่างผู้ที่เพียงอ่านผ่านกับผู้ที่อ่านอย่างเข้าใจ อาจไม่ได้อยู่ที่ถ้อยคำที่กล่าวออกมา แต่อยู่ที่การเลือกวางตนอย่างเหมาะสม หากผู้อ่านมาถึงตรงนี้และเข้าใจความหมายทั้งหมด การไม่แสดงความเห็นใด ๆ ก็คงเป็นเครื่องยืนยันอย่างเงียบ ๆ ว่าท่านแตกต่างจากผู้ที่ยังขาดความสามารถในการอ่านและพิจารณาอยู่ไม่น้อยในสังคมปัจจุบัน