1 ใน 99 พระนามของอัลลอฮฺ คือ อัลร็อซซาก (ผู้ทรงประทานปัจจัยยังชีพ) – พระองค์ทรงประทานเพื่อการประทังชีวิต โดยมีอาชีพเป็นสื่อกลาง ริสกี (ปัจจัยยังชีพ) มี 2 ประเภท 1.ริสกีทางร่างกาย 2.ริสกีทางวิญญาณ ได้แก่ ความรู้ ความเข้าใจ การดลใจ คุณธรรมทางจิตใจ หลักยึดมั่นอันเป็นสัจจะ)
พระองค์ทรงให้ปัจจัยยังชีพกับมนุษย์ทุกคน และสิ่งมีชีวิตต่างๆ แม้ว่าเขาจะเป็นผู้ศรัทธา และยังไม่ศรัทธาต่อพระองค์ก็ตาม และให้ตามความเหมาะสม เช่น
1. ประทานน้ำฝนในประมาณที่เหมาะสมต่อความจำเป็นให้กับพืช เราสามารถนำหลักในการประทานน้ำฝนของพระองค์ มาใช้เป็นหลักในการรดน้ำต้นไม้ได้ เช่น ไม่จำเป็นต้องรดทุกวันสำหรับต้นไม้ที่อยู่บนดิน หรือต้นไม้ที่อยู่ในที่ร่ม ให้น้ำในปริมาณที่เหมาะสม และโดนใบไม้ด้วย
2. มนุษย์แต่ละคนจะได้รับริสกี ปัจจัยยังชีพไม่เท่ากัน แต่จะได้รับตามความเหมาะสมของแต่ละช่วงวัย หรือตามอุปนิสัยของแต่ละคน เช่น
- เด็กๆ จะได้รับสารอาหารพอเพียง และนอนพักผ่อนเพียงพอ จากพ่อแม่ที่คอยเลี้ยงดูเขา ดังนั้น คนที่มีครอบครัว เลี้ยงลูก มักจะได้รับรายได้อย่างเหมาะสม พอเพียงกับรายจ่าย ยกเว้นว่าเขาใช้จ่ายมากกว่ารายได้ อันนั้นก็อยู่ที่เขาจะต้องปรับปรุงการใช้ชีวิตให้สมถะขึ้น
- ผู้ใหญ่อายุตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป เป็นช่วงเวลาที่เหมาะสมในการกลับเนื้อกลับตัว การบริโภคแต่น้อย ดีกว่าทานเยอะ เพราะเมื่อใดที่เราทานเยอะ ก็จะยิ่งขี้เกียจ หนังตาหย่อน ใช้เวลาไปกับการกินและหาของกินเกินความจำเป็น และการบริโภคแต่น้อยจะเป็นสาเหตุหนึ่งที่จะได้รับการเปิดใจจากพระองค์ ในการเรียนรู้และเข้าใจศาสนา ริสกี(ปัจจัยยังชีพ) ในช่วงอายุนี้ คือ ความรู้ความเข้าใจในศาสนา มากกว่าการทานอาหาร เพราะถ้าช่วงวัยนี้ทานอาหารมากเกินความจำเป็น ก็จะกลายเป็นโรคแทน และการนอนน้อยลง แต่ตื่นมาทำอิบาดะฮฺในตอนกลางคืน เป็นสาเหตุหนึ่งที่ได้รับปัจจัยยังชีพทั้งทางกายและใจที่พอเพียงและไม่คาดคิด โดยไม่ต้องใช้ความพยายามเยอะ เช่น บางคนตื่นละหมาดตะฮัดญุดตอนกลางคืน พระองค์ก็ทรงช่วยสนับสนุนในการค้าขายของเขา ในการทดลองทำขนมใหม่ๆ หาวัตถุดิบมาให้ฟรี ผ่านผู้คนรอบตัวเขา หรือบางคนที่ขยันเรียนศาสนา อ่านอัลกุรอานบ่อยๆ เขาก็ได้รับความสะดวกง่ายดายในการไปทำธุระ เช่น ไปรพ. มีคนข้างๆ ไปส่งเขาที่คิวรถให้ ความสะดวกง่ายดายนี้ พระองค์ให้แก่ผู้ที่ศรัทธาและแสดงออกถึงความศรัทธา โดยการทำอิบาดะฮฺอย่างสม่ำเสมอ
- แม้แต่คนยากจนก็จะได้รับความช่วยเหลือจากคนรวย ที่จะต้องนำเงินส่วนหนึ่งของเขาให้แก่คนยากจนด้วย เพราะรายได้ทั้งหมดนั้นไม่ใช่ของเขาทั้งหมด แต่เป็นสิทธิของคนยากจนที่จะต้องดูแลเขาด้วย ถ้าในพื้นที่ใดมีคนยากจนแล้วไม่ได้รับการช่วยเหลือนั้น เป็นความรับผิดชอบของคนพื้นที่นั้นที่จะต้องทบทวนว่าตัวเองได้ละเลยการเอาใจใส่คนเหล่านี้หรือไม่
- บางคนอยากรวย แต่ฐานะยากจน พระองค์ไม่ได้ให้เขาเกิดมารวยสำหรับบางคน เพราะหากเขารวย อาจนำเงินไปใช้ในทางที่ผิด เป็นการสะสมบาปเพิ่มขึ้น หรือบางคนมีฐานะที่ดี ใช้จ่ายมีสภาพคล่อง เพราะพระองค์รู้ว่า ถ้าเขายากจนแล้ว จะยากเกินความสามารถที่เขาจะรับได้ และบางคนที่ยากจนและพัฒนาตัวตน ขยันจนฐานะดีขึ้น เพราะพระองค์ทรงประทานความสามารถในการอดทนและขยัน และความสามารถในการทำมาหากินให้ ความอดทนและขยันก็เป็นริสกี ความฉลาด รู้ช่องทางทำมาหากินก็เป็นริสกี
3. สัตว์ต่างๆ ที่ไม่มีเจ้าของ เช่น สุนัขและแมวจรจัด พระองค์ก็ทรงประทานให้ผ่านผู้คนที่มีจิตใจเมตตา รักสัตว์ และมีความสามารถให้อาหารสัตว์ได้อย่างสม่ำเสมอ ทุกวัน แม้แต่หนอนที่อยู่ในรู พระองค์ก็ทรงประทานอาหารให้ผ่านมดที่ลำเลียงอาหารไปยังพวกเขา
พระองค์ทรงประทานเครื่องยังชีพให้แก่สัตว์ทุกตัวบนโลกนี้ ไม่ว่าจะอยู่ที่ใดก็ตาม
– “และไม่ว่าสัตว์ตัวใดที่เหยียบย่ำอยู่ในแผ่นดินเว้นแต่เครื่องยังชีพของมันเป็นหน้าที่ของอัลลอฮฺ และพระองค์ทรงรู้ที่พำนักของมันและที่พักชั่วคราวของมัน ทุกสิ่งอยู่ในบันทึกอันชัดแจ้ง” (อัลกุรอาน ซูเราะฮฺฮูด 6)
- - -
พระองค์ทรงประทานปัจจัยยังชีพให้แก่มนุษย์ และทรงเป็นผู้กำหนดราคาสินค้า เมื่อสินค้าช่วงหนึ่งมีราคาแพง พระองค์จะทรงช่วยให้ราคาสินค้าลงมาอยู่ในระดับที่เหมาะสม
เมื่อเกิดปัญหาสินค้าราคาแพงขึ้นมาเมื่อใด หากเดือดร้อนต่อคนเป็นจำนวนมาก พระองค์ก็จะทรงประทานความช่วยเหลือให้ราคาสินค้ากลับมาอยู่ในระดับที่เหมาะสม เช่น ช่วงโควิด ก่อนหน้านั้น คนค้าขายสินค้าคิดกำไรสูงเกินความเหมาะสม และผู้คนมีสภาพคล่องในการใช้จ่าย แต่ก็นิยมใช้ของแพง ตามแฟชั่น ซื้อของผ่อนส่ง เมื่อเกิดโควิด ก็ต้องมีการปรับราคาสินค้ากันอย่างมาก และผู้คนประหยัดขึ้น จนสินค้าตอนนี้มีราคาถูกลงกว่าเดิม ร้านใด สินค้าใดที่มีราคาแพง เน้นโฆษณาและไม่เน้นคุณภาพ ก็จะมีลูกค้าประจำลดลงไปเรื่อยๆ เพราะมีคนที่ขายของดีราคาไม่แพงอยู่เยอะมาก และการค้าขายออนไลน์ก็เป็นทางเลือกในการซื้อของดีมีคุณภาพในราคาย่อมเยาว์ ลดต้นทุนในการเช่าหน้าร้าน และก็ไม่ต้องไปติดตั้งกล้องวงจรปิด ซึ่งเป็นสาเหตุที่ลูกค้าเข้าร้านน้อยลง เพราะเป็นเหมือนการจับผิดลูกค้า และเป็นความผิดในด้านศาสนา เพราะทำภาพสิ่งมีชีวิต ซึ่งเป็นสาเหตุที่คนที่อยู่ในภาพป่วย และคนทำภาพป่วยหรือมีปัญหาชีวิตตามมา
ถ้าเคยอ่านบทความทางการตลาด ก็จะเจอคำว่า มือที่มองไม่เห็น ที่เป็นสาเหตุให้ราคาสินค้าถูกลง ในทางศาสนาคือ อัลลอฮฺ ผู้เป็นพระเจ้า ผู้ทรงกำหนดราคาจะช่วยปรับสมดุลการค้าให้ เมื่อมีการซื้อขายที่ผิดหลักการศาสนา ค้าขายแพง ซึ่งทำให้ประชาชนเกิดความยุ่งยากในการใช้ชีวิต
– ผู้คนพากันพูดว่า ‘โอ้ รอซูลุลลอฮฺ ราคา(สินค้า)มันแพงเกินจริง ท่านโปรดเป็นผู้กำหนดราคา(สินค้า)ให้แก่เราเถิด’ รอซูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม ก็ตอบว่า “อัลลอฮฺคือ ผู้ทรงกำหนดราคา คือผู้ทรงกำหนดริสกีเล็กน้อยตามปริมาณที่เหมาะสม และคือผู้ทรงกำหนดริสกีมากมาย คือผู้ให้ปัจจัย และฉันก็หวังว่าเมื่อฉันได้ไปพบกับอัลลอฮฺ จะไม่มีผู้ใดมาร้องเรียนฉันที่ไปอธรรมเขาไม่ว่าในเรื่องเลือดเนื้อหรือทรัพย์สิน” (หะดีษเศาะฮีหฺ บันทึกโดย อิบนุมาญะฮ์ เลขที่ 2200 และอบูดาวูด เลขที่ 3451)
หรือแม้กระทั่งการรักษาโรค ที่พระองค์ทรงช่วยให้แต่ละประเทศมีสวัสดิการให้กับคนยากจน เช่น ในไทยที่ใช้สิทธิ 30 บาทรักษาทุกโรค ซึ่งปัจจุบันมีความสะดวกอย่างมาก ดีกว่าการเบิกจ่ายค่ารักษาพยาบาลของข้าราชการ แต่ละหมู่บ้านก็มีอสม.เข้าถึง สิ่งเหล่านี้ อัลลอฮฺให้ เป็นเนียะอฺมะฮฺ (ความโปรดปราน) ที่อัลลอฮฺทรงให้ ประเทศใดที่รักษาสิ่งที่อัลลอฮฺให้ไว้อย่างดี ประเทศนั้นก็จะมีความจำเริญ แต่ถ้าประเทศใดเลือกที่จะนำอบายมุขมาเป็นสิ่งถูกกฎหมาย ซึ่งเป็นการฝ่าฝืนสิ่งที่อัลลอฮฺทรงห้ามไว้ ก็จะเกิดแต่ปัญหาความวุ่นวายตามมา ถ้าจะเอารายได้จากอบายมุขมาใช้พัฒนาประเทศก็จะยิ่งขาดความจำเริญ อย่างน้อยที่สุด ประเทศนั้นจะเจริญแต่วัตถุ แต่ศีลธรรมลดลง จนเกิดปัญหากันมากมาย อย่างที่เราได้เห็นในสังคมตะวันตกบางแห่งที่เจริญแต่เป็นหนี้ขาดทุน และประชาชนเดือดร้อน
หากวันนี้เรารู้สึกว่า ริสกี(ปัจจัยยังชีพ) ไม่พอสำหรับเรา นั้นไม่ใช่เพราะเศรษฐกิจไม่ดี กลับมาทบทวนว่า เราใช้จ่ายอย่างไร เหมาะสมหรือไม่ หรือเราทำตามหน้าที่ที่พระองค์สั่งใช้อย่างดีหรือทำแบบไม่มีคุณภาพ ริสกีนั้น อัลลอฮฺให้ อยากได้ริสกีที่ดี ก็ต้องทำตัวเป็นบ่าวที่ดี ให้สมกับที่พระองค์ให้ และเมื่อพระองค์ให้แล้ว ก็ยิ่งตอบแทนความเมตตาของพระองค์ ด้วยการทำดีเพิ่มขึ้นเพื่ออัลลอฮฺ หากเราทำผิดทำบาป เราขออภัยโทษต่อพระองค์หรือไม่
เตาบะฮฺ (กลับเนื้อกลับตัว) ไม่เตาบะฮฺ มีผลต่อริสกี (ปัจจัยยังชีพ)
– ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม กล่าวว่า “ผู้ใดที่วิงวอนขออภัยโทษเป็นประจำ อัลลอฮฺจะบันดาลให้เขาได้พบทางออก จากทุกๆ ทางที่อุดตัน ได้พ้นไปจากทุกๆ ความหม่นหมอง และพระองค์จะประทานปัจจัยแก่เขา อย่างคาดไม่ถึง” (หะดีษเศาะฮีหฺ บันทึกโดยอะบูดาวูด และนาซาอีย์)
– ท่านรอซูลุลลอฮฺกล่าวว่า “และแท้จริงบ่าว (คนหนึ่ง) ริสกี (ปัจจัยยังชีพ) จะถูกห้าม (สำหรับเขา) ตราบที่เขายังกระทำความผิด (บัญญัติศาสนา)” (หะดีษหะสัน บันทึกโดยอะห์มัด เลขที่ 22413)
การคิดเชื่อมโยงว่าเศรษฐกิจไม่ดี เราจึงรายได้ไม่ดีตามนั้นก็เป็นสาเหตุที่จะได้รับความไม่ดีนั้นด้วย ทำให้เราไม่กระตือรือร้นในการมองหาทางออกใหม่ๆ เพราะความคิดถูกจำกัดในวงแคบไว้แล้ว แต่ถ้าเรามองว่าเป็นโอกาส มีอะไรที่ยังเป็นช่องทางใหม่ๆ ที่ดีอยู่บ้าง เราก็จะเจอทางออกแทนทางตัน เพราะพระองค์ทรงบอกไว้ คิดดีได้ดี คิดไม่ดีก็ได้รับความไม่ดีนั้นด้วย
– ท่านรอซูลุลลอฮฺกล่าวว่า พระองค์อัลลอฮฺทรงตรัสไว้ว่า “ฉันอยู่ที่ความคิดของบ่าวของฉัน หากเขาคิดดี เขาจะได้รับความดี (แต่) ถ้าเขาคิดไม่ดี เขาก็จะได้รับ ความไม่ดีนั้นด้วย” (หะดีษ (กุดซีย์) เศาะฮีหฺ บันทึกโดยอะหฺมัด เลขที่ 8871)
วัลลอฮุอะอฺลัม อัลลอฮฺเท่านั้นทรงรู้ดีที่สุด
พระองค์ทรงประทานริสกี (ปัจจัยยังชีพ) อย่างเหมาะสมและทั่วถึง ไม่ต้องห่วงกังวลเรื่องเศรษฐกิจไม่ดี