โรคไตเป็นภาวะที่ไตทำงานได้ไม่เต็มประสิทธิภาพในการกรองของเสียออกจากเลือด ซึ่งอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพร้ายแรงอื่น ๆ ได้ โรคไตมีหลายระยะ ซึ่งแต่ละระยะมีความรุนแรง และแนวทางการรักษาที่แตกต่างกัน
โดยโรคไตเรื้อรัง (Chronic Kidney Disease) แบ่งออกเป็น 5 ระยะ ตามระดับค่าประมาณอัตราการกรองของไต (estimated Glomerular Filtration Rate - eGFR) ดังนี้
ระยะที่ 1 - ไตทำงานได้ปกติหรือมีการเปลี่ยนแปลงเล็กน้อย (eGFR > 90 ml/min) มักไม่มีอาการแสดง แต่อาจตรวจพบความผิดปกติ เช่น โปรตีนรั่วในปัสสาวะ
ระยะที่ 2 - ไตทำงานได้ลดลงเล็กน้อย (eGFR 60-89 ml/min) อาจมีอาการไม่ชัดเจน
ระยะที่ 3 - ไตทำงานได้ลดลงปานกลาง (eGFR 30-59 ml/min) เริ่มมีอาการของโรคไต เช่น อ่อนเพลีย ตัวบวม ปัสสาวะผิดปกติ
ระยะที่ 4 - ไตทำงานได้ลดลงมาก (eGFR 15-29 ml/min) มีอาการที่ชัดเจนขึ้น เช่น อ่อนเพลีย คลื่นไส้ ปวดศีรษะ
ระยะที่ 5 - ไตวายระยะสุดท้าย (eGFR < 15 ml/min) ไตไม่สามารถขับของเสียได้ ต้องฟอกไตหรือปลูกถ่ายไต
การดูแลโรคไตแต่ละระยะ
ระยะที่ 1 และ 2 - เน้นการป้องกันโดยควบคุมปัจจัยเสี่ยง เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ และปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เช่น งดสูบบุหรี่ ควบคุมน้ำหนัก ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
ระยะที่ 3 - จำกัดอาหารบางชนิด เช่น โปรตีน โซเดียม ฟอสฟอรัส และติดตามอาการอย่างใกล้ชิดกับแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญอย่างสม่ำเสมอ
ระยะที่ 4 - ควบคุมอาหาร และน้ำอย่างเคร่งครัด เพื่อลดภาระการทำงานของไต
ระยะที่ 5 (ไตวายระยะสุดท้าย) - ดูแลสุขภาพให้แข็งแรง เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการบำบัดทดแทนไต
ข้อมูลจาก Avatarคลินิกแพทย์แผนไทย
5 ระยะโรคไต รู้ไว้ ไม่สายเกินแก้