ทำไมวิศวกรบางแบรนด์ “ตั้งใจออกแบบให้ก้านเบรกหักได้” ? “Sacrificial Design”



💡  คอนเซ็ปต์คือ “Sacrificial Design”

     หรือการออกแบบให้ชิ้นส่วนหนึ่ง เสียหายได้ง่าย เพื่อปกป้องชิ้นส่วนที่แพงกว่า
ใช้หลักการ “Fail-safe design” ออกแบบให้พังอย่างปลอดภัย
วิศวกรรมหลายแขนงใช้แนวคิดนี้ เช่น เครื่องบิน รถไฟ หรือแม้แต่เบรกมอไซค์

🏍️  ใช้ในรถวิบาก/รถแข่ง มานานแล้ว

      ก้านเบรกของรถวิบาก มัก หักครึ่งได้ เพราะการล้มเป็นเรื่องธรรมดาในสนามแข่ง ....
     การออกแบบให้หักเฉพาะบางส่วน  จึงช่วยให้ โครงสร้างหลักของระบบเบรกไม่เสียหาย เช่น ปั๊มเบรก กระบอกสูบ หรือแฮนด์
    

บางค่ายทำเป็น “ก้านพับหรืองอได้” (folding lever) เช่น:
ARC,ZETA,ASV = แบรนด์ระดับสูงที่ออกแบบให้ก้านพับขึ้นเวลาโดนกระแทก
หักยาก แต่ยังรักษาระยะเบรกให้ “ขี่ต่อได้” แบบไม่ต้องเปลี่ยนทั้งก้าน

ถ้าเป็นแบรนด์โรงงาน (OEM) เช่น KTM,Yamaha WR,Honda CRF,Husqvarna
บางรุ่นเซาะร่องไว้ตรงปลายก้าน เพื่อให้ หักเฉพาะปลาย  เรียก “จุดหัก” (Break-away point)

⭕ หักเฉพาะปลายก้าน (ประมาณ 1/3 ส่วนปลาย)
⭕ ส่วนโคนยังใช้งานได้พอหยุดรถกลับบ้านหรือเข้าพิท

🔅 จุดสังเกตว่า “ก้านเบรกออกแบบให้หักได้” จริงหรือเปล่า?

⭕   มีร่องกลึงเฉียง ๆ / คอคอดเฉพาะจุด
⭕   มักหักเฉพาะปลาย ไม่ใช่ครึ่งท่อน
⭕   ยังสามารถ “ใช้งานเบรกต่อได้” ชั่วคราว
⭕   วัสดุไม่เปราะ (อลูฯอัดขึ้นรูป/เหล็ก spring)

ก้านเบรกแต่ง บางยี่ห้อ “หักง่ายแต่ไม่ดี”
ไม่ใช่ก้านหักทุกอันจะดี ต้องดูว่า “หักอย่างวิศวกรรม” หรือ “หักเพราะเหล็กห่วย”
.
ก้านแต่งไม่มีมาตรฐาน มักใช้ อลูมิเนียมอัดรีดแข็งแต่เปราะที่ไม่ยอมงอ พอรับแรงก็หักครึ่ง
ก้านดีจะ ยอม “งอเล็กน้อยก่อน” เพื่อดูดซับแรงและมีจุดควบคุมการแตก (controlled break point)
.

📌 จุดสังเกตว่า “ก้านหักดี” หรือ “ก้านหักพัง”

🏵️ จุดหัก
ของดี (มีรอยหัก) ปลายก้าน
ของห่วย (หักสุ่ม)  กลางก้าน / โคนก้าน

🏵️ วัสดุ
ของดี (มีรอยหัก) มีความยืดหยุ่นก่อนหัก
ของห่วย (หักสุ่ม) เปราะ หักกรอบ

🏵️ หลังหัก
ของดี (มีรอยหัก) ระบบเบรกยังใช้งานได้
ของห่วย (หักสุ่ม) ใช้เบรกไม่ได้เลย

🏵️ ความปลอดภัย
ของดี (มีรอยหัก) ป้องกันมือเจ็บจากการกระแทก
ของห่วย (หักสุ่ม) อาจแทงมือ / งัดกระบอกเบรก

🏵️ การมีจุด "Break Point" เป็นมาตรฐานของมอไซค์ยุโรปหลายรุ่น
รถยุโรปเช่น BMW, KTM, Ducati, Aprilia มักมีการเว้น "ร่อง" หรือเจาะรูไว้ใกล้ปลายก้านเบรก

🏵️ ทีมแข่งระดับ MotoGP,WSBK ใช้อะไร?
ในสนามแข่ง ไม่ว่าจะระดับ MotoGP หรือ Superbike
.
🛵  ไม่มีใครใช้ก้านเบรกที่   “แข็ง-ไม่ยอมงอ” เพราะมันเสี่ยงเกินไป
นักแข่งส่วนมาก  ใช้ก้านแบบ:พับได้ (folding) หรือก้าน CNCที่มีจุด “ปลดแรง”(Pivotจุดพับเหมือนข้อศอก)
เวลาล้ม เขาจะ “ลุกขึ้นมาแข่งต่อ” ได้ทันที โดยไม่ต้องเปลี่ยนเบรกกลางสนาม
.
วัสดุที่นิยมนำมาทำ คือ  Aluminium Forged/CNC 6061-T6 (แข็ง+ยืดหยุ่น)

ผลการทดสอบจริง (จากฟอรัมต่างประเทศ)
มีการทดสอบก้านเบรกแบบต่าง ๆ โดยใช้แรงกระแทกในระดับเดียวกัน
พบว่า:  

🔖  ก้าน OEM (ติดรถ) และแบรนด์พรีเมียม = หักเฉพาะปลาย / ยังเบรกได้
ก้านจีนถูก = หักจากโคน / กระแทกแล้วงอไปเบียดแฮนด์ / เบรกไม่ออก


📌   ทริคการดู “ก้านแต่งที่ดี”


⭕  มีแบรนด์รับประกัน เช่น ASV,Brembo,Puig,ZETA
⭕  อ่านรีวิวจากผู้ใช้จริง
⭕  ดูรอยเจาะ / จุดพับ / วัสดุ CNC แบบไม่มีคม
⭕  เลือกขนาดที่พอดีนิ้ว ไม่ยาวเกินไปจนหักง่าย

   ชุมชนมอไซค์ต่างมีแนวคิดคล้ายๆกันว่า .....

"Better to break the lever than to break your hand — or your ride home."
"หักก้าน ยังดีกว่าโดนแทงมือ หรือกลับบ้านไม่ได้"

cr.  facebook/มอไซน์คิด  >>  https://www.facebook.com/profile.php?id=100050664271368

แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่