-พึงเจริญให้มาก ทำให้มาก

"การทำให้มาก นั้น...
มิใช่ หมายความแต่ว่า การเดินจงกรมเท่านั้น
ให้มีสติ...หรือพิจารณาในทุกที่ ทุกกาล ทุกเมื่อ  ยืน  เดิน  นั่ง  นอน  กิน  ดื่ม  ทำ  คิด  พูด  ก็ให้มีสติ...
รอบคอบในกาย อยู่เสมอ จึงชื่อว่า...ทำให้มาก

เมื่อพิจารณาในร่างกาย นั้น...
จนชัดเจนแล้ว...ให้แบ่งส่วน  แยกส่วนออกเป็นส่วนๆ ตามโยนิโสมนสิการ ตลอดจนกระจายออกเป็นธาตุดิน  ธาตุน้ำ  ธาตุลม  ธาตุไฟ และพิจารณาให้เห็นเป็นตาม นั้น...
จริงๆ

อุบายตอนนี้...
ตามแต่ละตนจะใคร่ครวญออกอุบาย ตามที่ถูกจริตนิสัยของตน แต่อย่าละทิ้งหลักเดิมที่ตนได้รู้ครั้งแรก นั่นเทียว  
พระโยคาวจรเจ้า เมื่อพิจารณาในที่นี้...
พึงเจริญให้มาก ทำให้มาก

อย่าพิจารณาครั้งเดียว แล้วปล่อยทิ้ง
ตั้งครึ่งเดือน ตั้งเดือน ให้พิจารณาก้าวเข้าไป  ถอยออกมา...เป็นอนุโลม ปฏิโลม คือ...
เข้าไปสงบในจิต แล้วถอนออกมาพิจารณากาย อย่าพิจารณากายอย่างเดียว หรือสงบจิตอย่างเดียว

พระโยคาวจรเจ้าพิจารณาอย่างนี้ชำนาญแล้ว หรือชำนาญอย่างยิ่งแล้ว...
คราวนี้แล ส่วนที่จะเป็นเอง คือจิต...ย่อมรวมใหญ่ เมื่อรวมพับลง ย่อมปรากฎว่า..ทุกสิ่งรวมลงเป็นอันเดียวกันว่า โลกนี้...ราบเหมือนหน้ากลอง  เพราะมีสภาพเป็นอันเดียวกัน

ไม่ว่าป่าไม้ ภูเขา มนุษย์ สัตว์  แม้ที่สุดตัวเรา  
ก็ต้องล้มราบเป็นที่สุดอย่างเดียวกัน พร้อมกับญาณสัมปยุต คือรู้...ขึ้นมาพร้อมกันในที่นี้ ตัดความสนเทห์ในใจได้เลย

จึงชื่อว่า...ยถาภูตญาณทัสนวิปัสสนา  
คือทั้งเห็น ทั้งรู้...ตามความเป็นจริง"

------------------------------------------------------------------
ที่มา : มุตโตทัย
หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต.