จิต ๑ มีในสมัยนั้น ->

เป็นธรรมซึ่งเกิดร่วมกัน... “สัมปยุตต์” คือ ธรรมที่ ประกอบร่วมกันในขณะเดียวกัน โดยเฉพาะจิตกับเจตสิกที่เกิดดับพร้อมกันและมีอารมณ์เดียวกัน .

สัมโมหวิโนทนี อรรถกถาพระวิภังคปกรณ์ แปล ๔.สัจจวิภังค หน้า๑๒๕ วรรณนานิเทศวาร นิเทศทุกขสัจจ์ บัดนี้ พระผู้มีพระภาคเพื่อจะทรงแสดงจำแนกทุกข์เป็นต้น ที่ทรงยกขึ้นแสดงไว้โดยสังเขป จึงทรงเริ่มนิเทศวารนี้ว่า

"​นอบน้อมแด่ ​พุทธธรรมสงฆ์ อันเป็นที่พึ่งของข้าพเจ้า" ********** ​​อนิจจวรรคที่ ๑ อัชฌัตติกอนิจจสูตร ข้าพเจ้าได้สดับมาแล้วอย่างนี้ สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ พระวิหารเชตวัน อาราม

"ธรรมชาติ หรือธรรมดามันเป็นเช่นนั้น ถ้าเรารู้เท่าทันแล้ว... สุข หรือทุกข์ มันก็เป็นโมฆะ ไม่มี...ความหมายกับใคร ไม่มี...ความหมายกับจิตของพระอริยเจ้า ทั้งหลาย ผู้เข้าไปถึงธรรมแล้ว... มันมีอยู่

ฌานสูตร — ความสิ้นไปแห่งอาสวะเพราะอาศัยฌาน พระพุทธเจ้าตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย ความสิ้นไปแห่งอาสวะทั้งหลายอาศัยการเข้าฌานได้ ไม่ว่าจะเป็นปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน หรืออรูปฌานทั้งหลาย เช่น อ

เบญจขันธ์(ขันธ์ ๕) คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ อย่างแรกเป็นรูปธรรม คือ กาย ร่างกาย จับต้องได้ สี่อย่างหลัง คือ นามธรรม เกิดจากจิต จับต้องไม่ได้ กาย+จิต คือ ฅน มนุษย์ กายกับจิตเป็นคนละส่วน แยกกัน

45. อตฺตตฺถปัญฺญา อสุจี มนุสฺสา มนุษย์ผู้เห็นแก่ประโยชน์ตน เป็นคนไม่สะอาด ใจโลภหลงใฝ่เพี้ยง..........ประโยชน์ตน มัวแต่คิดเหนือคน.............อื่นไซร้ กิเลสก่อกวนจน................ว้าวุ่น จิตขุ่นคล

-เมื่อแยกจิตและเวทนาออกได้ ก็มีความฉลาดในจิต "เรื่องเวทนานี้...เราหนีมันไปไหนไม่ได้ เราต้องรู้เวทนา ก็สักแต่ว่า...เวทนา สุข ก็สักแต่ว่าสุข ทุกข์ ก็สักแต่ว่าทุกข์ มันเป็นของสักว่า เท่านั้นแหละ แ