ChatGPT ตอบมาครับ

ความจริงในประวัติศาสตร์ไทย: กำเนิดแนวคิด OTOP  และ ต้นแบบยุคเศรษฐกิจชุมชน:สินค้าเศรษฐกิจชุมชน,วิสาหกิจชุมชนและอุตสาหกรรมชุมชน

1. ต้นแบบนโยบายจากแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 8 (พ.ศ. 2540–2544)
•มีการวางแนวทาง “พัฒนาเศรษฐกิจฐานราก” และ “ชุมชนพึ่งตนเอง” อย่างเป็นระบบ โดยส่งเสริม การรวมกลุ่มอาชีพในชุมชน เพื่อแปรรูปวัตถุดิบท้องถิ่นให้เป็นสินค้ามีมูลค่าเพิ่ม
•แนวคิดดังกล่าวถูกรวมอยู่ใน “แนวทางพัฒนาภาค/พื้นที่” ของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 8 การพัฒนาโดยใช้ศักยภาพท้องถิ่นเป็นฐาน (endogenous development) ยุทธศาสตร์เศรษฐกิจชุมชน

⸻

2. การส่งเสริม “ผลิตภัณฑ์ชุมชน” ก่อนมีคำว่า OTOP

•ก่อนปี 2544 มีการใช้ชื่อเรียกผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นหลายชื่อ เช่น:

•ผลิตภัณฑ์ชุมชน
•เศรษฐกิจชุมชน
•กลุ่มอาชีพพัฒนาท้องถิ่น
•กลุ่มเป้าหมายได้รับ งบ
สนับสนุนจากกรมการพัฒนาชุมชน ธ.ก.ส. และแผนพัฒนาเศรษฐกิจฯ 8 เพื่อพัฒนาทักษะการผลิต การแปรรูป และการตลาดในระดับพื้นฐาน

•ตัวอย่างผลิตภัณฑ์ในช่วงนั้น เช่น ผ้าไหม ผ้าฝ้าย เครื่องจักสาน ไม้แกะสลัก สมุนไพร อาหารแปรรูป ฯลฯ ซึ่งต่อมาถูกจัดเข้า “หมวดดาว” ของ OTOP ไม่ใช่ของใหม่ หรือ น้ำปลา 3 กระต่ายจังหวัดตราด และของดังๆ เช่นไข่เค็มไชยา ข้าวเสาไห้ ข้าวหอมมะลิทุ่งกุลาร้องไห้ ฯลฯ

⸻

3. OTOP ยุครัฐบาลทักษิณ: การรีแบรนด์ สินค้าเศรษฐกิจชุมชน

•ปี 2544 รัฐบาลไทยรักไทยได้นำเสนอ “OTOP” (One Tambon One Product) โดยอ้างว่าเป็น แนวคิดจากญี่ปุ่น แต่ นำผลิตภัณฑ์เดิมจากยุคเศรษฐกิจชุมชน ของรัฐบาลชวน 2 พรรคประชาธิปัตย์ เข้าสู่ระบบใหม่

•การเปลี่ยนแปลงหลักของ OTOP:

•วางระบบ “จัดดาว” (1-5 ดาว) เพื่อประเมินคุณภาพ

•ใช้กลไกประชาสัมพันธ์ในระดับสูง ส่งผลให้สังคมเข้าใจว่าเป็นแนวคิดใหม่โดยรัฐบาลทักษิณ ปี 2544

⸻

บทสรุปเชิงวิชาการ

OTOP เป็นตัวอย่างของการ “สานต่อโดยเปลี่ยนชื่อ” (policy rebranding) แม้จะเพิ่มภาพลักษณ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพในยุครัฐบาลทักษิณ ปี2544 แต่รากฐานของโครงการดังกล่าวมาจากการพัฒนาศักยภาพชุมชนแบบยั่งยืน ผ่านแนวคิดเศรษฐกิจฐานรากในการวางแผนระดับประเทศ แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 8 ตั้งแต่ปี 2540 หรือ ปีที่เริ่มใช้แผนฯ 8