การแปรงฟันช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคหลายชนิดลงได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งยังช่วยรักษาเหงือกและฟันให้มีสุขภาพแข็งแรง แต่คนส่วนใหญ่มักจะแปรงฟันไม่ถูกวิธี ทำให้ยังต้องเจอกับปัญหาฟันผุ, เหงือกอักเสบ, รวมทั้งโรคร้ายแรงที่ดูเหมือนจะไม่เกี่ยวข้องกันเลย อย่างเช่นโรคหัวใจ, โรคสมองเสื่อม, และโรคเบาหวานประเภทที่สอง
ผลการศึกษาในสวีเดนชี้ว่า มีคนจำนวนน้อยมากเพียง 1 ใน 10 ที่แปรงฟันถูกวิธีและมีทักษะการแปรงฟันดีเยี่ยม ส่วนผลสำรวจที่จัดทำโดยบริษัทประกันสุขภาพบูพา (Bupa) ของสหราชอาณาจักร พบว่าผู้ตอบแบบสอบถามกว่าครึ่งจากจำนวนทั้งหมด 2,000 คน ไม่ทราบว่าวิธีแปรงฟันที่ถูกต้องนั้นทำอย่างไร
สถานการณ์เช่นนี้ชวนให้สงสัยว่า สิ่งที่พวกเราเข้าใจผิดกันมากที่สุดเกี่ยวกับการแปรงฟันคืออะไร และแบบไหนคือวิธีแปรงฟันที่ถูกต้องและดีต่อสุขภาพมากที่สุด ซึ่งคำตอบในประเด็นเหล่านี้จะช่วยให้เราเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตประจำวัน จนสามารถดูแลสุขภาพในช่องปากได้อย่างมีประสิทธิภาพ
วิธีแปรงฟันที่ดีที่สุดนั้นทำอย่างไร
รศ.เฮิร์ชเฟลด์บอกว่า "คนไข้ของหมอฟันจำนวนมากต่างเข้าใจว่า สิ่งที่ต้องทำในการแปรงฟันคือขจัดเอาเศษอาหารออกไป แต่นั่นไม่ใช่คำตอบที่ถูกต้องทั้งหมด อันที่จริงแล้ว สิ่งที่สำคัญกว่ามากคือการขจัดแบคทีเรียออกจากฟันต่างหาก"
บริเวณสำคัญที่สุดที่ต้องทำความสะอาดเพื่อเอาคราบจุลินทรีย์ออก ไม่ใช่ตัวฟันแต่เป็นแนวขอบเหงือก (gumline) เพราะเป็นจุดที่จุลินทรีย์สามารถแทรกซึมเข้าไปในเนื้อเยื่ออ่อนของเหงือกได้ดีที่สุด ทำให้เกิดการอักเสบและกลายเป็นโรคอย่างเช่นปริทันต์ (periodontitis) ได้ในภายหลัง
ด้วยเหตุนี้ "การแปรงฟัน" จึงเป็นการใช้คำเรียกชื่อที่ผิดถนัด "ให้คิดเสียใหม่ว่า คุณกำลังแปรงทำความสะอาดแนวขอบเหงือก ไม่ใช่แปรงที่ตัวฟันโดยตรง เพราะเมื่อแปรงขอบเหงือกแล้วฟันก็จะถูกทำความสะอาดไปด้วยโดยอัตโนมัติ" รศ.เฮิร์ชเฟลด์กล่าว
ส่วนวิธีการแปรงฟันที่ทันตแพทย์แนะนำนั้น อาจแบ่งออกได้เป็น 3 เทคนิควิธียอดนิยม ดังต่อไปนี้
วิธีขยับ (Modified Bass Technique)
จับแปรงสีฟันให้ถูกต้อง โดยวางขนแปรงให้เอียงทำมุม 45 องศากับตัวฟัน สำหรับฟันล่างให้เอียงขนแปรงลง ส่วนฟันบนให้เอียงขนแปรงขึ้น เพื่อให้ปลายขนแปรงสัมผัสเข้าไปในร่องเหงือกเล็กน้อย จากนั้นให้ขยับแปรงสีฟันในแนวนอนเป็นช่วงสั้น ๆ ไปข้างหน้าและถอยกลับมาข้างหลัง ให้คล้ายกับว่าแปรงกำลังสั่นน้อย ๆ ในแนวนอน
วิธีขยับ-ปัด (Stillman Technique)
ในตอนแรกให้แปรงแนวขอบเหงือกด้วยวิธีขยับ ซึ่งเหมือนกับ Modified Bass Technique ทุกประการ แต่หลังจากนั้นสามารถแปรงโดยปัดขึ้นจากฐานฟันล่าง และปัดลงจากฐานฟันบนได้ เพื่อให้กำจัดเศษอาหารได้ดีขึ้นและทำความสะอาดฟันได้อย่างครอบคลุมทุกมิติ
วิธีขยับเป็นวงกลม (Fones Technique)
วิธีนี้เหมาะสำหรับเด็กและคนชรา รวมทั้งผู้ที่มือไม่ค่อยมีแรงหรือเคลื่อนไหวมือได้ไม่คล่องแคล่ว โดยให้ถือแปรงทำมุม 90 องศากับผิวด้านนอกของฟัน จากนั้นขยับแปรงวนเป็นวงกลมเหนือผิวฟันและให้สัมผัสกับแนวขอบเหงือกเล็กน้อย
สิ่งที่ควรระวังในการแปรงฟันด้วยเทคนิคเหล่านี้ คือต้องไม่ออกแรงกดหนักหน่วงจนเกินไป โดยรศ.เฮิร์ชเฟลด์แนะนำว่าควรอยู่ในช่วงระหว่าง 150-400 กรัม แต่แรงกดในระดับใดจะเหมาะสมและดีที่สุดต่อสุขภาพฟันนั้น ยังคงเป็นประเด็นที่บรรดาทันตแพทย์กำลังถกเถียงกันอยู่
ที่มา :
BBC 
แปรงฟันให้ถูกวิธีไม่ใช่เรื่องง่าย ทำให้ต้องเจอกับปัญหาฟันผุ, เหงือกอักเสบ, รวมทั้งโรคร้ายแรง
วิธีแปรงฟันที่ดีที่สุดนั้นทำอย่างไร
รศ.เฮิร์ชเฟลด์บอกว่า "คนไข้ของหมอฟันจำนวนมากต่างเข้าใจว่า สิ่งที่ต้องทำในการแปรงฟันคือขจัดเอาเศษอาหารออกไป แต่นั่นไม่ใช่คำตอบที่ถูกต้องทั้งหมด อันที่จริงแล้ว สิ่งที่สำคัญกว่ามากคือการขจัดแบคทีเรียออกจากฟันต่างหาก"
บริเวณสำคัญที่สุดที่ต้องทำความสะอาดเพื่อเอาคราบจุลินทรีย์ออก ไม่ใช่ตัวฟันแต่เป็นแนวขอบเหงือก (gumline) เพราะเป็นจุดที่จุลินทรีย์สามารถแทรกซึมเข้าไปในเนื้อเยื่ออ่อนของเหงือกได้ดีที่สุด ทำให้เกิดการอักเสบและกลายเป็นโรคอย่างเช่นปริทันต์ (periodontitis) ได้ในภายหลัง
ด้วยเหตุนี้ "การแปรงฟัน" จึงเป็นการใช้คำเรียกชื่อที่ผิดถนัด "ให้คิดเสียใหม่ว่า คุณกำลังแปรงทำความสะอาดแนวขอบเหงือก ไม่ใช่แปรงที่ตัวฟันโดยตรง เพราะเมื่อแปรงขอบเหงือกแล้วฟันก็จะถูกทำความสะอาดไปด้วยโดยอัตโนมัติ" รศ.เฮิร์ชเฟลด์กล่าว
ส่วนวิธีการแปรงฟันที่ทันตแพทย์แนะนำนั้น อาจแบ่งออกได้เป็น 3 เทคนิควิธียอดนิยม ดังต่อไปนี้
วิธีขยับ (Modified Bass Technique)
จับแปรงสีฟันให้ถูกต้อง โดยวางขนแปรงให้เอียงทำมุม 45 องศากับตัวฟัน สำหรับฟันล่างให้เอียงขนแปรงลง ส่วนฟันบนให้เอียงขนแปรงขึ้น เพื่อให้ปลายขนแปรงสัมผัสเข้าไปในร่องเหงือกเล็กน้อย จากนั้นให้ขยับแปรงสีฟันในแนวนอนเป็นช่วงสั้น ๆ ไปข้างหน้าและถอยกลับมาข้างหลัง ให้คล้ายกับว่าแปรงกำลังสั่นน้อย ๆ ในแนวนอน
วิธีขยับ-ปัด (Stillman Technique)
ในตอนแรกให้แปรงแนวขอบเหงือกด้วยวิธีขยับ ซึ่งเหมือนกับ Modified Bass Technique ทุกประการ แต่หลังจากนั้นสามารถแปรงโดยปัดขึ้นจากฐานฟันล่าง และปัดลงจากฐานฟันบนได้ เพื่อให้กำจัดเศษอาหารได้ดีขึ้นและทำความสะอาดฟันได้อย่างครอบคลุมทุกมิติ
วิธีขยับเป็นวงกลม (Fones Technique)
วิธีนี้เหมาะสำหรับเด็กและคนชรา รวมทั้งผู้ที่มือไม่ค่อยมีแรงหรือเคลื่อนไหวมือได้ไม่คล่องแคล่ว โดยให้ถือแปรงทำมุม 90 องศากับผิวด้านนอกของฟัน จากนั้นขยับแปรงวนเป็นวงกลมเหนือผิวฟันและให้สัมผัสกับแนวขอบเหงือกเล็กน้อย
สิ่งที่ควรระวังในการแปรงฟันด้วยเทคนิคเหล่านี้ คือต้องไม่ออกแรงกดหนักหน่วงจนเกินไป โดยรศ.เฮิร์ชเฟลด์แนะนำว่าควรอยู่ในช่วงระหว่าง 150-400 กรัม แต่แรงกดในระดับใดจะเหมาะสมและดีที่สุดต่อสุขภาพฟันนั้น ยังคงเป็นประเด็นที่บรรดาทันตแพทย์กำลังถกเถียงกันอยู่
ที่มา : BBC