ถ้าเว้น จากปัจจัยแล้ว ความเกิดแห่งวิญญาณมิได้มีจริงหรือไม่

ดังนี้ ต่างหาก ก็เรา(ตถาคต)มิได้กล่าวว่า ใครย่อมถูกต้อง .... ผู้ใดถามเราผู้มิได้กล่าวอย่างนั้น ...ฯลฯ 🤗 .

รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ เป็นสิ่งที่ปัจจัยปรุงแต่ง แล้วอะไรที่เป็นเหตุ-ปัจจัยที่มาเป็นปัจจัยปรุงแต่งรูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณเหล่านั้น ใช่อายตนะ6 รูปกระทบตา เสียงกระทบหู กลิ่นกระทบจมูก รสกระท

มีอยู่ด้วยตัวมันเองไม่ได้ มีอยู่โดยลำพังมิได้ ต้องอาศัยสิ่งอื่นในการดำรงอยู่ จึงมิใช่ตัวตน เป็นเพียงสิ่งที่เกิดจากกระบวนการปรุงแต่งของเหตุ-ปัจจัยต่างๆจากธรรมชาติ จึงล้วนแล้วเป็นไปตามเหตุ-ปัจจัย มิอาจส

หลุดพ้นเพราะเหตุปัจจัยถึงพร้อม หรือ จิตบังคับตัวเองจนหลุดพ้น เราสามารถบังคับตัวเองให้ปฏิบัติธรรมเองจนหลุดพ้น หรือต้องรอให้มีเหตุปัจจัยมาปรุงแต่งผลักดันบังคับตัวเราให้เราปฏิบัติธรรมจนหลุดพ้นครับ? ข้อไห

วัฎฎะอันไม่มีที่สิ้นสุดนี้คือการ แล่นไปของวิญญาณ เพื่อไปเสวยวิบากแห่งกรรมดีกรรมชั่วทั้งหลาย ในภพนั้นๆ การที่สัตว์เกิดมามีความ ปราณีต หรือ หยาบ ต่างกัน เป็นผล --> จากเหตุของกรรมเก่าที่ทำไว้ หรือ กรร