พระเถรใบลานเปล่า ท่านมีชื่อว่า โปฐิลเถระ
เป็นคำที่ต้องระวังมากในการใช้ เหตุเพราะท่านเป็นพระอรหันต์แล้ว
ท่านทรงพระไตรปิฎกในศาสนาพระพุทธเจ้าถึง ๗ พระองค์ นับว่าไม่ธรรมดา หาได้ยาก
สอนธรรมจนมีพระบรรลุอรหันต์ก็มากมาย แต่ตนเองไม่ได้บรรลุอริยมรรคอริยผล
แต่เพียงพระพุทธเจ้าทักว่า คุณใบลานเปล่า
ท่านก็สำนึก เกิดธรรมสังเวช
"เราย่อมทรงไว้ซึ่งพระไตรปิฎกพร้อมทั้งอรรถกถา บอกธรรมแก่ภิกษุ ๕๐๐ รูป ถึง ๑๘ คณะใหญ่
ก็เมื่อเป็นเช่นนั้น พระศาสดายังตรัสเรียกเราเนืองๆ ว่า "คุณใบลานเปล่า"
พระศาสดาตรัสเรียกเราอย่างนี้ เพราะความไม่มีคุณวิเศษ มีฌานเป็นต้นแน่แท้."
ไม่ธรรมดานะครับ ท่านมีปัญญามาก ออกไปพบลูกศิษย์ของตนที่บรรลุพระอรหันต์แล้วเพื่อขอคำแนะนำ
จนในที่สุดก็ได้เณรบอกอุบายธรรม จนบรรลุมรรคผล
เรื่องราวของท่านอยู่ในอรรถกถา
https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=30&p=5
จุดที่น่าสังเกตของเรื่องนี้ก็คือ ท่านทรงพระไตรปิฎก เหตุอันใดจึงต้องไปถามหาความรู้จักลูกศิษย์
ลูกศิษย์ทั้งหลายต่างส่งต่อกันไปจนถึงเณร(พระอรหันต์) เพื่อหวังจะละมานะของท่าน
หรือแม้แต่ตัวท่านเอง ที่ไปหาลูกศิษย์ ก็เพื่อจะละมานะของตัวเองเหมือนกัน
อย่างที่ผมเกริ่นเอาไว้ ท่านเป็นพระอรหันต์แล้ว ดังนั้น การใช้ที่เราจะใช้คำว่าเถรใบลานเปล่า จึงเป็นคำที่ต้องระวังอย่างมาก
แม้ตัวท่านก่อนจะได้พบกับเณร ท่านไม่ได้แม้ฌานโลกีย์ แต่ท่านก็สอนธรรมะตามปกติ จนคนบรรลุมรรคผลได้
เพราะท่านรู้รอบในพระไตรปิฎกและอรรถกถา จึงบอกธรรมได้ถูกต้อง
ข้อนี้ก็เป็นเรื่องที่น่าคิดจริงๆ
พระเถรใบลานเปล่า เป็นพระอรหันต์
เป็นคำที่ต้องระวังมากในการใช้ เหตุเพราะท่านเป็นพระอรหันต์แล้ว
ท่านทรงพระไตรปิฎกในศาสนาพระพุทธเจ้าถึง ๗ พระองค์ นับว่าไม่ธรรมดา หาได้ยาก
สอนธรรมจนมีพระบรรลุอรหันต์ก็มากมาย แต่ตนเองไม่ได้บรรลุอริยมรรคอริยผล
แต่เพียงพระพุทธเจ้าทักว่า คุณใบลานเปล่า
ท่านก็สำนึก เกิดธรรมสังเวช
"เราย่อมทรงไว้ซึ่งพระไตรปิฎกพร้อมทั้งอรรถกถา บอกธรรมแก่ภิกษุ ๕๐๐ รูป ถึง ๑๘ คณะใหญ่
ก็เมื่อเป็นเช่นนั้น พระศาสดายังตรัสเรียกเราเนืองๆ ว่า "คุณใบลานเปล่า"
พระศาสดาตรัสเรียกเราอย่างนี้ เพราะความไม่มีคุณวิเศษ มีฌานเป็นต้นแน่แท้."
ไม่ธรรมดานะครับ ท่านมีปัญญามาก ออกไปพบลูกศิษย์ของตนที่บรรลุพระอรหันต์แล้วเพื่อขอคำแนะนำ
จนในที่สุดก็ได้เณรบอกอุบายธรรม จนบรรลุมรรคผล
เรื่องราวของท่านอยู่ในอรรถกถา https://84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=25&i=30&p=5
จุดที่น่าสังเกตของเรื่องนี้ก็คือ ท่านทรงพระไตรปิฎก เหตุอันใดจึงต้องไปถามหาความรู้จักลูกศิษย์
ลูกศิษย์ทั้งหลายต่างส่งต่อกันไปจนถึงเณร(พระอรหันต์) เพื่อหวังจะละมานะของท่าน
หรือแม้แต่ตัวท่านเอง ที่ไปหาลูกศิษย์ ก็เพื่อจะละมานะของตัวเองเหมือนกัน
อย่างที่ผมเกริ่นเอาไว้ ท่านเป็นพระอรหันต์แล้ว ดังนั้น การใช้ที่เราจะใช้คำว่าเถรใบลานเปล่า จึงเป็นคำที่ต้องระวังอย่างมาก
แม้ตัวท่านก่อนจะได้พบกับเณร ท่านไม่ได้แม้ฌานโลกีย์ แต่ท่านก็สอนธรรมะตามปกติ จนคนบรรลุมรรคผลได้
เพราะท่านรู้รอบในพระไตรปิฎกและอรรถกถา จึงบอกธรรมได้ถูกต้อง
ข้อนี้ก็เป็นเรื่องที่น่าคิดจริงๆ