การเกิดแก่เจ็บตายทำไมถึงเป็นทุกข์ ทุกข์ตรงไหน มันเป็นเรื่องของธรรมชาติ

ถ้าเชื่อว่า เกิดแก่เจ็บตายเป็นทุกข์ตามที่พระพุทธเจ้าบอก ก็ต้องดับทุกข์ด้วย อริยสัจ 4 แต่ถ้าจะดับให้สนิทก็คือไม่ต้องเกิดอีก แต่ถ้ามองว่า เกิดแก่เจ็บตายมันเป็นเรื่องของธรรมชาติ ไม่ใช่ทุกข์ ก็ไม่ต้

เกิดแก่เจ็บตายไม่ใช่เป็นเรื่องของความทุกข์ แต่เป็นเรื่องธรรมชาติของกาย ที่เหตุปัจจัยทางกายภาพสร้างมันขึ้นมา และทำลายมันไป และเป็นเรื่องธรรมชาติของจิตที่ปรุงแต่งมันขึ้นมาเองไม่ว่าสุขหรือทุกข์ คนอยาก

ในกระบวนการรับรู้ของมนุษย์ ทุกเสี้ยววินาทีมีการทำงานของจิตที่ซับซ้อนเกิดขึ้น จุดที่สำคัญที่สุดจุดหนึ่งซึ่งเป็นรอยต่อระหว่าง "โลกภายนอก" กับ "โลกภายในจิตใจ" คือสิ่งที่เรียกว่า "

หลวงตาม้า วัดถ้ำเมืองนะท่านจะอธิบายให้เห็นแง่คิดว่า คนที่กลัวผี สวดมนต์แล้วว่าเรียกผีเรียกเจ้ากรรมนายเวร ท่านมักจะพูดเสมอผีก็ไปจากคน เราตายก็เป็นผี แล้วทุกข์จริง ๆ คือทุกข์ที่จะออกจากร่างที่พระพุทธเจ้

"สิ่งที่ทำให้ทุกข์ ไม่ใช่ ความจริง แต่คือ... ความอยาก ให้มันเป็นอย่างอื่น ผู้แสวงหา... เดินไปไกล ผู้รู้...วางลง เด็กน้อย ผู้อยู่...ใกล้ความจริง." ----------------------------------------