คำตอบที่ได้รับเลือกจากเจ้าของกระทู้
ความคิดเห็นที่ 4
เหตุใดในพระไตรปิฎก http://www.84000.org/tipitaka/read/?10/294-295 จึงไม่ระบุไปด้วยว่า ความเจ็บ ก็เป็นทุกข์ ทั้งที่ความเจ็บนี่ เราต่างก็บอกได้ว่าเป็นทุกข์... เช่น อาการปวดท้อง ทรมาน เวลาเดินต้องเดินก้ม ๆ, ปวดศรีษะ ปวดฟัน ปวดต่าง ๆ เป็นต้น
- มีนี่ครับ
จากลิงค์ของจขกท
แม้ชาติก็เป็นทุกข์ แม้ชราก็เป็นทุกข์ แม้มรณะก็เป็นทุกข์ แม้โสกะ ปริเทวะทุกข์โทมนัสอุปายาส ก็เป็นทุกข์
แม้ความประจวบกับสิ่งไม่เป็นที่รักก็เป็นทุกข์ แม้ความพลัดพรากจากสิ่งที่รักก็เป็นทุกข์ ปรารถนาสิ่งใดไม่ได้ แม้อันนั้นก็เป็นทุกข์
โดยย่อ อุปาทานขันธ์ทั้ง ๕ เป็นทุกข์ ฯ
ก็ทุกข์เป็นไฉน ความลำบากทางกาย ความไม่สำราญทางกาย ความเสวยอารมณ์อันไม่ดีที่เป็นทุกข์เกิดแต่กายสัมผัส
อันนี้เรียกว่าทุกข์ ฯ
พจนานุกรม
[112] เวทนา 5 (การเสวยอารมณ์ — feeling)
1. สุข (ความสุข ความสบายทางกาย — bodily pleasure or happiness)
2. ทุกข์ (ความทุกข์ ความไม่สบาย เจ็บปวดทางกาย — bodily pain; discomfort)
3. โสมนัส (ความแช่มชื่นสบายใจ, สุขใจ — mental happiness; joy)
4. โทมนัส (ความเสียใจ, ทุกข์ใจ — mental pain; displeasure; grief)
5. อุเบกขา (ความรู้สึกเฉยๆ — indifference)
เวทนา 5 นี้ เรียกเต็มมี อินทรีย์ ต่อท้ายทุกคำ เป็น สุขินทรีย์ เป็นต้น
S.IV.232 สํ.สฬ. 18/433/287.
พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม พิมพ์ครั้งที่ ๑๒ พ.ศ. ๒๕๔๖
http://www.84000.org/tipitaka/dic/d_seek.php?text=เวทนา_5_&detail=on
------------------------------
ความหมายของคำ
ทุกข์ ในเวทนา 3 (สุข ทุกข์ อทุกขมสุข) คือ ความไม่สบายทางกาย และทางใจ
ทุกข์ ในเวทนา 5 (สุข โสมนัส ทุกข์ โทมนัส อทุกขมสุข) คือ ความไม่สบายทางกาย เท่านั้น (ความไม่สบายทางใจ แยกเป็นโทมนัสแทน)
ทุกข์ ในไตรลักษณ์ คือ ความถูกปัจจัยบีบเค้น ให้ทนอยู่ไม่ได้ (จึงเปลี่ยนสภาพไป = อนิจจัง. เป็นอีกด้านของอนิจจัง)
ทุกข์ ในอริยสัจ เรียกว่า อาการต่างๆ ที่มนุษย์ทั่วไปไม่ชอบ ไม่อยากประสบ ก็คงได้มั้ง
ซึ่งรวมทุกข์โทมนัสในเวทนาทั้งหมด และทุกข์ในไตรลักษณ์บางอย่าง ซึ่งท่านสรุปว่า คืออุปาทานขันธ์. (ขันธ์ที่ประกอบด้วยความยึดมั่น)
ไปยึดถือเข้า พอมันเปลี่ยนไป ก็เลยทุกข์ แต่อะไรที่เราไม่ยึดถือ ถึงมันจะอนิจจังเปลี่ยนไป ก็ไม่ทำให้เราทุกข์
- มีนี่ครับ
จากลิงค์ของจขกท
แม้ชาติก็เป็นทุกข์ แม้ชราก็เป็นทุกข์ แม้มรณะก็เป็นทุกข์ แม้โสกะ ปริเทวะทุกข์โทมนัสอุปายาส ก็เป็นทุกข์
แม้ความประจวบกับสิ่งไม่เป็นที่รักก็เป็นทุกข์ แม้ความพลัดพรากจากสิ่งที่รักก็เป็นทุกข์ ปรารถนาสิ่งใดไม่ได้ แม้อันนั้นก็เป็นทุกข์
โดยย่อ อุปาทานขันธ์ทั้ง ๕ เป็นทุกข์ ฯ
ก็ทุกข์เป็นไฉน ความลำบากทางกาย ความไม่สำราญทางกาย ความเสวยอารมณ์อันไม่ดีที่เป็นทุกข์เกิดแต่กายสัมผัส
อันนี้เรียกว่าทุกข์ ฯ
พจนานุกรม
[112] เวทนา 5 (การเสวยอารมณ์ — feeling)
1. สุข (ความสุข ความสบายทางกาย — bodily pleasure or happiness)
2. ทุกข์ (ความทุกข์ ความไม่สบาย เจ็บปวดทางกาย — bodily pain; discomfort)
3. โสมนัส (ความแช่มชื่นสบายใจ, สุขใจ — mental happiness; joy)
4. โทมนัส (ความเสียใจ, ทุกข์ใจ — mental pain; displeasure; grief)
5. อุเบกขา (ความรู้สึกเฉยๆ — indifference)
เวทนา 5 นี้ เรียกเต็มมี อินทรีย์ ต่อท้ายทุกคำ เป็น สุขินทรีย์ เป็นต้น
S.IV.232 สํ.สฬ. 18/433/287.
พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม พิมพ์ครั้งที่ ๑๒ พ.ศ. ๒๕๔๖
http://www.84000.org/tipitaka/dic/d_seek.php?text=เวทนา_5_&detail=on
------------------------------
ความหมายของคำ
ทุกข์ ในเวทนา 3 (สุข ทุกข์ อทุกขมสุข) คือ ความไม่สบายทางกาย และทางใจ
ทุกข์ ในเวทนา 5 (สุข โสมนัส ทุกข์ โทมนัส อทุกขมสุข) คือ ความไม่สบายทางกาย เท่านั้น (ความไม่สบายทางใจ แยกเป็นโทมนัสแทน)
ทุกข์ ในไตรลักษณ์ คือ ความถูกปัจจัยบีบเค้น ให้ทนอยู่ไม่ได้ (จึงเปลี่ยนสภาพไป = อนิจจัง. เป็นอีกด้านของอนิจจัง)
ทุกข์ ในอริยสัจ เรียกว่า อาการต่างๆ ที่มนุษย์ทั่วไปไม่ชอบ ไม่อยากประสบ ก็คงได้มั้ง
ซึ่งรวมทุกข์โทมนัสในเวทนาทั้งหมด และทุกข์ในไตรลักษณ์บางอย่าง ซึ่งท่านสรุปว่า คืออุปาทานขันธ์. (ขันธ์ที่ประกอบด้วยความยึดมั่น)
ไปยึดถือเข้า พอมันเปลี่ยนไป ก็เลยทุกข์ แต่อะไรที่เราไม่ยึดถือ ถึงมันจะอนิจจังเปลี่ยนไป ก็ไม่ทำให้เราทุกข์
แสดงความคิดเห็น
ในทุกขอริยสัจ ทำไมมีแค่การเกิด การแก่ การตาย (ชาติ ชรา มรณะ) แต่ไม่มี การเจ็บ ล่ะครับ ?
แล้วเกิด แก่ ตาย เนี่ย... เป็นธรรมดาการดำเนินไปของธรรมชาติ
คือ เกิด(ความกำเนิด, ความมีอยู่ตั้งอยู่)มาแล้วต้องแก่(ความเสื่อม)และต้องตาย(ความดับสูญ, มลายหายไป)ในที่สุด..
ความธรรมดาที่ดำเนินไปนี่ เป็น ทุกข์ในไตรลักษณ์(ทุกขัง) ได้หรือไม่ครับ ?
ถ้าได้... ทุกขอริยสัจ อันได้แก่ ชาติ ชรา มรณะ ก็เป็นทุกขังในไตรลักษณ์ด้วยใช่ไหมครับ... ?
ผมเป็นคนสงสัยอยู่มาก จึงอยากได้หลักที่ชัดเจนครับ ไม่งั้นความคิดมันจะกระจัดกระจาย
ในชีวิตจริงไม่มีคนที่รู้จักสามารถคุยเรื่องนี้ได้เลยครับ... เลยต้องมาตั้งกระทู้ถามกัน
ขอบคุณที่เมตตาแบ่งปันครับ