เลือกที่จะทำลำพัง หรือ เลือกที่จะทำร่วมกัน กับปัญหาเรื่องความยั่งยืนของไทย

กระทู้สนทนา

เมื่อข้าวโพดเลี้ยงสัตว์สร้างปัญหาฝุ่นควัน และ PM 2.5 ในขณะที่ปลาป่น ก็ทำลายทะเลไทยให้วิกฤตหนัก เช่นกัน

แล้วทำไมทั้งพืช และสัตว์ 2 ชนิดนี้ กำลังส่งผลกระทบอะไรต่อคนไทย และประเทศไทย

ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์

พืชเศรษฐกิจที่สำคัญของประเทศ สามารถเพาะปลูกได้ทุกพื้นที่ ใช้น้ำน้อยกว่าการทำนาถึง 2-3 เท่า เคยมีคนพูดไว้ว่า

"แค่โยนเมล็ดพันธุ์ข้าวโพดไว้ เดี๋ยวก็โต ไม่ต้องดูแลมาก ปลูกไปแบบตามมีตามเกิดก็ได้"

ด้วยความปลูกง่าย ทำให้มีเกษตรกรปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ทั่วประเทศกว่า 376,000 ครัวเรือน ด้วยความที่ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ราคาไม่ค่อยผันผวน ไม่เน่าเสีย มีตลาดรองรับตลอด ทำให้มีผู้สนใจมาเป็นเกษตรกรปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์เพิ่มขึ้น
ด้วยความง่ายนี้เอง และมีตลาดรองรับ ทำให้หลายๆ รัฐบาลพยายามส่งเสริมให้ชาวนาปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์หลังฤดูทำนา หรือฤดูแล้งเพราะใช้น้ำน้อย และสามารถสร้างรายได้ระหว่างพักการทำนาได้ด้วย

ถึงแม้จะมีการส่งเสริม และรณรงค์ให้ปลูกเพิ่มขึ้น แต่ก็ไม่ยังเพียงพอสำหรับการผลิตอาหารสัตว์ภายในประเทศ ทำให้ในแต่ละปีต้องมีการนำเข้าวัตถุดิบในการผลิตอาหารสัตว์เพิ่มขึ้นปีละหลายล้านตัน ทั้งข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ กากถั่วเหลือง ข้าวสาลี และปลาป่น ถึงแม้ว่าจะมีการอนุญาตให้นำเข้าวัตถุดิบอาหารสัตว์จากต่างประเทศได้ แต่ก็ถูกข้อกำหนดที่รัฐบาลตั้งเงื่อนไขในการนำเข้าข้าวสาลีไว้ในอัตรา 3 :1 คือ นำเข้าข้าวสาลี 1 ส่วน ต้องซื้อข้าวโพดในประเทศ 3 ส่วน ถึงแม้ว่าข้าวโพดในประเทศจะมีราคาซื้อ-ขายที่สูงกว่าการนำเข้าวัตถุดิบจากต่างประเทศ ก็เพื่อไม่ให้เกิดผลกระทบกับเกษตรกรผู้ปลูกวัตถุดิบอาหารสัตว์ในประเทศด้วย ทำให้ภาระกลับไปตกอยู่กับผู้ผลิตอาหารสัตว์ที่ต้องซื้อวัตถุดิบในการผลิตราคาสูง จนทำให้ต้นทุนอาหารสัตว์ขยับตัวสูงขึ้นตามไปด้วย
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้ปัจจัยสำคัญเป็นเพราะพฤติกรรมของกลุ่มคนบางกลุ่ม เกลียดตัวกินไข่ เกลียดปลาไหลกินน้ำแกง ไม่ให้ปลูกพืชจีเอ็มโอในบ้านเรา สุดท้ายพอต้องนำเข้าไม่มีกระดิกอะไรสักแอะ ประหนึ่งว่า พูดไปก็มีแต่เรื่องเสียเข้าตัว
ทุกประเทศที่เขาส่งออกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ล้วนใช้ข้าวโพดจีเอ็มโอ แทบทั้งสิ้น เหตุเพราะผลผลิตสูงกว่า ทนต่อสภาพภูมิอากาศดีกว่า ทนโรคแมลงกว่าข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ทั่วไป
ในเมื่อของบ้านเราไม่พอ ต้องนำเข้ามา
"ถึงคราวดับข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ไทย" - หน้ามองฟ้า เท้าหยั่งดิน - สะ-เล-เต

กว่า 30 ปี บนเส้นทางคัดค้าน ตัดแข้งตัดขา พืชดัดแปลงพันธุกรรม หรือจีเอ็มโอ วันนี้วิทยาศาสตร์และนวัตกรรม ชี้ชัดว่า ที่ผ่านมาคนส่วนใหญ่ ถูกทำให้เข้าใจผิดมาตลอดด้วยมโนศาสตร์
เวลานี้สามารถพูดได้เต็มปากว่า “ไม่มีความเสี่ยงที่เกิดจากพืชดัดแปลงพันธุกรรมใด จะสูงไปกว่าการปรับปรุงพันธุ์แบบปกติ” อุปสรรคของพันธุวิศวกรรม คือ ความเห็นแย้งกับความรู้ทางวิทยาศาสตร์
"ข้าวโพดจีเอ็มโอ..ปลอดภัย?" - หน้ามองฟ้า เท้าหยั่งดิน - สะ-เล-เต

ระบบตรวจสอบย้อนกลับ (Traceability) จึงกลายเป็นทางออกของการแก้ไขวิกฤตฝุ่นควัน และฝุ่น PM 2.5 ที่มาจากการเผาวัตถุดิบในไร่ พืชสวน ไร่นา ที่เหลือใช้จากการผลิตพืชผลทางการเกษตรทั้งหลายแล้ว ด้วยความง่ายของการเผา ไม่ว่าจะเป็น อ้อย ข้าว มันสำปะหลัง หรือแม้แต่ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์

ข้อมูลจากสมาคมผู้ผลิตอาหารสัตว์ไทย - Thai Feed Mill Association (TFMA) เปิดเผยข้อมูลสมาชิกว่ามี 54 บริษัท แต่พบชื่อเพียง 51 บริษัท แบ่งเป็นกลุ่มๆ ได้ดังนี้

[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้

วัตถุดิบอาหารสัตว์ ประกอบด้วย

และยังมีส่วนส่วนประกอบอื่นๆ ของพืช และสัตว์ที่สามารถนำมาผลิตเป็นอาหารสัตว์ได้อีกด้วย เช่น กระถิน กากเมล็ดในปาล์ม กากมะพร้าว ข้าวสาลี เมล็ดข้าวฟ่าง กากเมล็ดฝ้าย เศษสับปะรด เปลือกหอยและกระดูกสัตว์ กากน้ำตาล ยอดอ้อย สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนฯ

คุณลักษณะวัตถุดิบอาหารจะเน้นทั้งโปรตีน วิตามิน และแร่ธาตุ เพื่อให้สัตว์แข็งแรง เติบโตไว โดยเฉพาะของโปรตีน ที่มีส่วนในการเติบโตของสัตว์ ซึ่งวัตถุดิบโปรตีนจากสัตว์จะมีโปรตีนคุณภาพสูงกว่าวัตถุดิบโปรตีนจากพืช อีกทั้งยังมีกรดอะมิโนที่จำเป็นปริมาณมาก ทำให้สัตว์สามารถได้รับสารอาหาร และเติบโตได้ไวกว่าการเลี้ยงด้วยวัตถุดิบโปรตีนจากพืชเพียงอย่างเดียว

ทำให้ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ สู้ปลาป่นไม่ได้ แต่เนื่องจากราคาถูกกว่า และสามารถทดแทนในเรื่องของโปรตีนได้พอสมควร จึงได้เป็นวัตถุดิบเพื่อผลิตอาหาร