DNA กับตำนานแมวครองโลก

กระทู้สนทนา

.
© Astrid860/IStockphoto
.

.

ก่อนที่แมวจะครองโลก
พวกมันแพร่กระจายมา 2 ระลอก
ผลการศึกษา DNA พบว่า
เกษตรกรแถวตะวันออกกลาง
อาจจะนำลูกแมวและเกษตรกรรม
มายังยุโรปทางบกในครั้งแรก

แมวอียิปต์อาจถูกขนส่งมาทางเรือ
ไปยังพื้นที่อันกว้างไกลของยุโรป
แอฟริกา และ เอเชีย
.

.
Dna Deoxyribonucleic Acid 3-D
.

.

นักวิจัยได้รายงานเรื่องนี้ว่า
ถึงเวลาที่จะต้องเปิดเผยแล้วว่า
แมวป่ากลายเป็นแมวบ้าน
เมื่อใดและอย่างไร

แมวเริ่มออกมาจากหลุมดำ
แมวน่าจะเชื่องครั้งแรกในตะวันออกกลาง
ต่อมาพวกมันแพร่กระจายไปไกล
ครั้งแรกทางบก จากนั้นทางทะเล
แล้วไปยังส่วนอื่น ๆ ของโลก

เมื่อ 6,400 ปีก่อน
เกษตรกรในยุคแรกนำแมว
มาจากตะวันออกกลางมายังยุโรป
นั่นคือข้อสรุปจากขัอมูล DNA
จากแมวโบราณจำนวน 352 ตัว

ประมาณ 5,000 ปีต่อมา
การอพยพระลอกที่ 2
อาจเกิดขึ้นทางเรือ
นั่นคือ ช่วงเวลาที่แมวอียิปต์
ได้เข้ามาตั้งอาณานิคมในยุโรป
และตะวันออกกลาง ได้อย่างรวดเร็ว

นักวิจัยได้อธิบายว่า
พวกแมวอยู่มาจนถึงทุกวันนี้ได้อย่างไร
ในผลการศึกษาที่เผยแพร่ใน
Nature Ecology & Evolution
(นิเวศวิทยาธรรมชาติและวิวัฒนาการ)

Domestication (Doh-MES-ti-kay-shun)
การเลี้ยงสัตว์ป่า/ปลูกพืชป่าของคนเรา
เป็นกระบวนการที่ยาวนาน/เชื่องช้ามาก
กว่าจะได้ใช้ประโยชน์ตามที่ต้องการ เช่น
หมาป่ากลายเป็นหมาบ้าน
วัวป่ากลายเป็นวัวบ้าน
แพะ/แกะป่ากลายเป็นแพะ/แกะบ้าน
แมวป่ากลายเป็นแมวบ้าน
.

.

เหตุการณ์เหล่านี้เกิดขึ้นกับแมว
เริ่มต้นจากที่ไหนและเมื่อไหร่
ยังคงเป็นประเด็นถกเถียงกันอย่างมาก

นักวิจัยมีเพียง DNA จากแมว
ในสมัยใหม่เท่านั้นที่ใช้งานได้

ข้อมูลเหล่านี้แสดงให้เห็นว่า
แมวบ้านได้รับการฝึกให้เชื่อง
โดยพัฒนาจากแมวป่าแอฟริกา

สิ่งที่ยังไม่ชัดเจนคือ เมื่อแมวเลี้ยง
เริ่มแพร่กระจายไปทั่วโลกในขณะนี้

วิธีการใหม่ในการศึกษา DNA โบราณ
กำลังชี้ให้เห็นคำตอบบางประการ
.

.
The history of the world
according to cats - Eva-Maria Geigl
.

.

Eva-Maria Geigl กับ Thierry Grange
คือ ผู้อยู่เบื้องหลังการค้นหาทึ่ล้ำลึกที่สุด
ในประวัติศาสตร์ทางพันธุกรรมของแมว
ทั้งคู่เป็นนักชีววิทยาระดับโมเลกุล
ทำงานที่ Institute Jacques Monod
ใน ปารีส์ Paris ประเทศฝรั่งเศส

Mitochondria (My-tow-KON-dree-uh)
เป็นโครงสร้างเล็ก ๆ
ที่ผลิตพลังงานภายในเซลล์
พวกมันมี DNA อยู่เล็กน้อย
มีเพียงตัวเมียเท่านั้น
ที่จะถ่ายทอด Mitochondria
(และ DNA ของมัน) ไปยังลูกหลาน

นักวิทยาศาสตร์ใช้ Mitochondrial DNA
ที่แตกต่างกันเล็กน้อยที่เรียกว่า Mitotypes
เพื่อติดตามครอบครัวฝั่งตัวเมีย
.

.
Mitochondria 3-D
.

.

Eva-Maria Geigl กับ Thierry Grange
และเพื่อนร่วมงานได้รวบรวม Mitochondrial DNA
จากแมวยุคโบราณ 352 ตัว
แมวเหล่านี้มีอายุถึง 9,000 ปี
และแมวป่าสมัยใหม่ 28 ตัว
พวกมันมาจากภูมิภาคอื่น ๆ
ที่แผ่ขยายไปทั่วทั้งยุโรป แอฟริกา
และ เอเชียตะวันตกเฉียงใต้
.

.
Anna (NinaI) Macpherson Davies
© Ashmolean Museum
/University of Oxford
.

.

ชาวอียิปต์โบราณ
มักวาดภาพแมวและสร้างรูปปั้นแมว
บ่อยครั้งจะมีภาพแมวเป็นนักล่าที่ฆ่างู
ต่อมาก็ภาพแมวขดตัวอยู่ใต้เก้าอี้ของคน

ดูเหมือนแมวตัวนี้มาจากสำเนา
ภาพวาดฝาผนังในสุสานส่วนตัว
ของชายชื่อ Nakht ในเมือง Thebes
.

.

พัฒนาการของแมวตามภาพดังกล่าว
อาจสะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลงของแมว
จากนักล่าสัตว๋ในป่าผู้โดดเดี่ยว
มาจับสัตว์ร้ายรอบ ๆ บ้านของคน
ร้านขายธัญพืชของเกษตรกรโบราณ
แมวกลายมาเป็นสัตว์เลี้ยง
ที่แสนเป็นมิตรภายในบ้านคนเรา

นักวิจัยที่เกี่ยวข้องกับ
การศึกษาครั้งใหม่ระบุเรื่องนัว่า
ราว ๆ 10,000 - 9,500 ปีที่แล้ว
แมวป่าแอฟริกา Felis silvestris lybica
อาจถูกคนเราเลี้ยงให้เชื่องแล้ว
พวกมันจะล่างู หนู กับกินเศษอาหารในบ้าน
ของเกษตรกรยุคแรกแถวตะวันออกกลาง

ผู้คนอาจยอมให้แมว
ออกจากบ้านไปเดินเที่ยวรอบ ๆ บ้าน
เพื่อให้พวกแมวเหล่านี้ควบคุมหนู งู
และสัตว์รบกวนชนิดอื่น ๆ ข้อตกลงนี้ คือ
“ ผลประโยชน์ร่วมกันของทั้งสองฝ่าย ”
Thierry Grange ให้คำอธิบาย
.

.

ไม่มีใครรู้จริง ๆ ว่า
คนกับแมวเป็นมิตรต่อกันอย่างไร
ในช่วงเริ่มต้นของการเลี้ยงแมว

บางคนอาจจะสนิทสนมกับแมวมาก
เพราะเมื่อ 9,500 ปีก่อน มีบุคคลหนึ่ง
บนเกาะ Cyprus เมดิเตอร์เรเนียน
ได้ถูกฝังพร้อมกับแมวตัวหนึ่ง
" นี่แสดงให้เห็นว่าบางคนในสมัยนั้น
มีความผูกพันใกล้ชิดกับแมวอยู่แล้ว "
Eva-Maria Geigl ให้ความเห็นเรื่องนี้

ก่อนที่เกษตรกรในยุคแรก
จะเริ่มอพยพยัายถิ่นฐานจาก
ตะวันออกกลางไปยังยุโรป

แมวป่ายุโรป Felis silvestris silvestris
มี Mitotype Clade I ฝังลึกในสายเลือด

แมวบัลแกเรียอายุ 6,400 ปี
และแมวโรมาเนียอายุ 5,200 ปี
มี Mitochondrial DNA ที่แตกต่างกัน
แต่ทั้งสองชนิดนี้มี Mitotype IV-A

ก่อนหน้านี้ Mitotype IV-A
พบเห็นได้เฉพาะในแมวบ้าน
ในพื้นที่อยู่ปัจจุบันคือ ตุรกี เท่านั้น
.

.

แมวเป็นสัตว์รัก/หวงถิ่นที่อยู่
และมักจะไม่เดินเตร่ไปไกลถิ่น
(แต่พร้อมจะเปลี่ยนทาสแมว
ถ้าแมวไม่ชอบขี้หน้าทาส)

เรื่องราวเหล่านี้แสดงให้เห็นว่า
ผู้คนต้องขนส่งแมวไปยังยุโรป
.

.
© C. Ottoni et Al
/Nature Ecology & Evolution 2017
.

.

แมวป่าและแมวบ้านในยุคแรก ๆ
ล้วนมีหน้าตา/ลายขนแมวเหมือนกัน
โดยมีลายขวางแบบเสือ
หรือลายขนแมว Mackerel

อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันนี้
ราว 80% ของแมวบ้านสมัยใหม่
มีการกลายพันธุ์ลายขนแมว
ทำให้แมวมีลายขนแมว
แบบลายจุด ลายแต้ม ตามลำตัว
(มีทั้งแบบสีเทา หรือ สีน้ำตาล)

ข้อมูลทางพันธุกรรมยุคใหม่ระบุว่า
การกลายพันธุ์นี้เกิดขึ้นในช่วงยุคกลาง
ในเอเชียตะวันตกเฉียงใต้เป็นครั้งแรก

กล่องในแผนภูมิแสดงถึงแมวโบราณ
ที่สุ่มตัวอย่างโดยเป็นส่วนหนึ่ง
ของการศึกษา DNA ของพวกแมว
สีน้ำเงิน คือ ลายขนแมว Mackerel
สีแดง คือ ลายขนแมว ลายจุด ลายแต้ม

แมวลายขนแมว ลายจุด ลายแต้ม
อาจแพร่กระจายไปได้อย่างรวดเร็ว
เพราะช่วยให้คนเราสามารถ
แยกแยะลูกแมวของตนเอง
ออกจากแมวลายขนแมว Mackerel
ที่มีลักษณะใกล้เคียงเหมือนกันมากได้
.

.

มัมมี่แมว (และอื่น ๆ อีกมากมาย)
ได้บอกเล่าเรื่องราวอีกอย่างหนึ่ง
แมวบ้านในแอฟริกา รวมถึง
มัมมี่แมว 3 ตัวจากอียิปต์
มี Mitotype IV-C เข่นกัน

ราว 2,800 ปีที่แล้ว
Mitotype IV-C ชนิดนี้พบกันมากในอียิปต์
แต่แล้วก็เริ่มปรากฏตัวมากขึ้น
ในยุโรปและตะวันออกกลาง

ในช่วง 1,600 - 700 ปีที่แล้ว
พวกมันก็แพร่กระจายไปไกล
และไปได้อย่างรวดเร็วมาก

เมื่อถึงเวลานั้น
แมวยุโรปโบราณจำนวน 7 ใน 9 ตัว
ที่นักวิจัยได้ทำการทดสอบในขณะนี้
มี DNA ประเภทแมวอียิปต์ชนิดนี้อยู่ด้วย
หนึ่งในนั้นคือแมวอายุ 1,300 - 1,400 ปี
พบที่ท่าเรือไวกิ้งทางเหนือในทะเลบอลติก

แมว 32 ตัวจาก 70 ตัว
จากเอเชียตะวันตกเฉียงใต้
Mitotype IV-C เช่นเดียวกัน
การแพร่กระจายอย่างรวดเร็ว
บ่งชี้ว่า กะลาสีเรือเดินทางพร้อมแมว
แมวบางตัวอาจจะกระโดดหนี
หนีออกจากเรือ เพื่อไปหาบ้านใหม่

การแพร่กระจายอย่างรวดเร็ว
ของ DNA ในพวกแมวอียิปต์
นั่นหมายความว่า มีบางสิ่งบางอย่าง
ที่ทำให้แมวดึงดูดใจคนเราเป็นพิเศษ

Eva-Maria Geigl/Thierry Grange กล่าวว่า
" แมวบ้านไม่แตกต่าง
จากแมวป่ามากนัก
ความแตกต่างที่สำคัญ คือ
แมวบ้านสามารถอดทนต่อคนได้
และแมวอียิปต์อาจเป็นมิตรอย่างแรง "

นักวิจัยคาดการณ์ว่า
แมวในอดีตอาจมีลักษณะคล้ายกับ
แมวบ้านที่ร้องครวญครางบ่อย ๆ
ที่พบในบ้านในปัจจุบันมาก
ทั้งยังคุ้นเคยกับคนมากกว่าแมวป่า
กับมีคุณสมบัติ ขี้กลัว/ปอดแหก
กล้วเสียงฟ้าร้อง/ประทัด
.

.
© Wren Meinberg
.

.

แม้ว่าจะยังไม่มีหลักฐานเพียงพอ
ที่จะกล่าวยืนยันเรื่องข้างต้นเช่นนั้น
Carlos Driscoll ที่ Bethesda ใน
National Institutes of Health และ
Laboratory of Comparative Behavioral Genomics
ได้ศึกษาฐานข้อมูลทางพันธุกรรมแมว
ในเรื่องลักษณะพฤติกรรมบางอย่าง
ได้บอกอีกเหตุผลอีกอย่างหนึ่งว่า
ทำไมแมวอียิปต์
ถึงได้รับความนิยมอย่างรวดเร็ว

" นั่นก็คือ พวกมันอาจอาศัยอยู่
ตามเส้นทางการขนส่งและการค้าขาย
ทำให้พวกมันกระโดดจากเรือ
ไปยังท่าเรือแห่งใหม่ได้อย่างง่ายดาย
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง
หากพวกแมวได้รับข้อเสนอ
ให้เป็นนักล่าสัตว์บนเรือลำใดลำหนึ่ง
(แมวประจำเรือสินค้า)

แมวในยุคก่อน ๆ
อาจจะได้รับความนิยมพอ ๆ กัน
แต่การย้ายถิ่นฐาน
พวกมันอาจทำได้ยากกว่า
เพราะแมวในยุคแรก ๆ เหล่านั้น
ต้องอาศัยใครสักคนหนึ่ง
อุ้มลูกแมวจำนวนหนึ่งใส่ตะกร้า
แล้วเดินทางข้ามทะเลทรายไปพร้อมกัน ”
.

เรียบเรียง/ที่มา

https://bit.ly/47jdOf2
https://bit.ly/3QtAi6h
https://bit.ly/46621jf
https://bit.ly/3QOxqm3
https://bit.ly/3FNTQgN
.

.
อาณาจักรยุคโบราณ
.

.
พื้นที่ในปัจจุบัน
.

.
แกนนำมุสลิมสุนนีสายกลางในตะวันออกกลาง
มหาวิทยาลัยไคโร มีชื่อเสียงการเรียนการสอน
หลักศาสนาอิสลาม การสอบเข้าเรียนที่นี่
นักศึกษาต้องท่องจำคัมภีร์อัลกูรอ่านได้ทั้งเล่ม
.

.

Cats'meme
.