แบบสำรวจเขาดูจากปัจจัยหลายๆ อย่างค่ะ และความสุขที่ว่า ไม่ใช่ความสุขที่มาจากปัจจัยภายนอกอย่างเดียว เค้ายังดูความสุขของจิตใจอีกด้วย

เราอาศัยอยู่ที่ฟินแลนด์มา 2 ปีแล้ว ขอพูดในฐานะคนต่างชาติที่อยู่ที่นี่นะคะ จากที่หลายๆ ท่านบอกว่าคนฟินน์ไม่ค่อยยิ้ม ความหมายก็คือเค้าจะไม่ยิ้มสุ่มสี่สุ่มห้าค่ะ ไม่ได้หมายความว่าไม่มีความสุขหรืออะไร คนฟินน์ขึ้นชื่อเรื่องเย็นชา หน้านิ่ง ไม่ค่อยพูดเพราะเค้าจะไม่ยุ่งเรื่องส่วนตัวคนอื่น แต่ถ้าได้สนิทกันแล้วก็อีกเรื่องค่ะ

ความสุขจากปัจจัยภายนอก น่าจะทราบกันบ้าง ก็เรื่องสวัสดิการหลายๆ อย่างที่ทั่วถึง ระบบการศึกษาที่ดี ความปลอดภัยในการใช้ชีวิต ค่าแรงที่เหมาะสมกับค่ากินอยู่ ความเท่าเทียมกันในสังคม และช่องว่างระหว่างคนรวยและคนจนน้อย

ปัจจัยภายนอกเหล่านี้ก็ส่งผลให้เกิดความสุขในจิตใจ ในสังคมที่มีความ work-life balance สูง และความรับผิดชอบต่องานที่ทำ เลิกงานกลับบ้านใช้เวลาส่วนตัว จากที่สังเกตุ คนที่นี่รักธรรมชาติ เพราะมีป่าเยอะ คนก็ชอบไปเดินป่า ตกปลากัน ด้วยความที่มีธรรมชาติแทบจะติดหลังบ้าน แน่นอนมันส่งผลบวกต่อจิตใจค่ะ และบางอาชีพก็มีวันหยุดเยอะ มันทำให้เรามีโอกาสใช้เวลากับตัวเองกับครอบครัวมากขึ้น มีเวลาออกไปทำกิจกรรมแทบทุกวัน

แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ก็ไม่ได้คิดแบบนี้กันทุกคนค่ะ เพราะมีด้านดีก็มีด้านไม่ดีเป็นธรรมดา อันนี้จากประสบการณ์เราล้วนๆ อยากเพิ่มเติมเรื่องโรงเรียนที่นี่ เพราะเรากำลังเรียนเตรียมสายอาชีพอยู่ ที่นี่เรียนแบบสบายๆ มากค่ะ ครูจะไม่บังคับว่าต้องอย่างนี้เป๊ะๆ แต่จะคอยแนะนำมากกว่า บุคลากรทุกคนให้ความสำคัญกับนักเรียนทุกคน คล้ายๆ เพื่อนคนนึง สิ่งอำนวยความสะดวกก็ครบครันมากๆ เวลาเรียนก็ไม่นานค่ะ เลิกบ่ายสองทุกวัน ทำให้มีเวลาไปทำอย่างอื่นชิลๆ