สวัสดีครับชาวพันทิปทุกท่าน
 
ผมมีสิ่งหนึ่งที่ผมพยายามค้นหาคำตอบมาตลอดทั้งจากประสบการณ์ของตัวเอง จากการพูดคุยกับคนรู้จัก รวมไปถึงหาอ่านจากความคิดเห็นต่างๆ ทั้งในพันทิปและโซเชียลมิเดียชื่อดังหลายๆ แห่ง ซึ่งประเด็นดังกล่าวคือตามหัวข้อของกระทู้เลยครับ
 
ขอเริ่มจากการเกริ่นสิ่งที่เป็นที่มาของปัญหาขบคิดนี้ของผมก่อนนะครับ (หรือจะข้ามไปประเด็นเลยก็ได้ครับ)
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้คือผมเองมีเป้าหมายหนึ่งคือการอยากเป็นอาจารย์มหาวิทยาลัย เพราะชอบสอนหนังสือเด็ก แต่สไตล์การสอนที่ผมชอบเป็นการสอนในเชิงการคิดแบบการทำวิจัย แบบนักวิทยาศาสตร์ ซึ่งทำให้ผมตั้งเป้าเป็นอาจารย์ในรั้วมหาวิทยาลัย
ในตอนแรก ผมเรียนสาขาคณิตศาสตร์(ของคณะวิทยาศาสตร์) ทั้งปริญญาตรีและปริญญาโท และผมก็อยู่ในสถาบันที่ถูกสอนเพื่อแนวทางของการเป็นคนสอนหนังสือในอนาคตมาตลอด ชีวิตมีความสุขกับ mindset เหล่านั้นของเพื่อนๆ และอาจารย์ในภาควิชามากๆ
แต่ชีวิตก็ติดบั๊กช่วงโควิด เกิดปัญหานิดหน่อยจนโดนชีวิตหันเหแปรเปลี่ยนมาเรียนสาขาวิทยาการคอมพิวเตอร์ในคนละสถาบันแทน _{(เพราะเอาเรื่องเรียนฟรีและเงินทำวิจัยไว้ก่อน)} ซึ่งผมตัดสินใจเรียนปริญญาโทเพิ่มอีกใบเพื่อเป็นความรู้ตั้งต้นก่อนทำวิจัยในระดับปริญญาเอกต่อไป
 
ทีนี้ปัญหาคือสิ่งที่ผมต้องมาพบเจอในที่แห่งใหม่นี่แหล่ะครับ
เนื่องด้วยหลักสูตรที่ผมเข้าไปเรียนดูเหมือนจะเป็นหลักสูตรที่ออกแบบมาเพื่อคนทำงาน _{(ซึ่งผมจะชอบแซวๆ กันกับเพื่อนที่เก่าผมว่าผมมาเรียน post-ปวส. อยู่....แต่ก็ต้องโทษตัวผมเองที่เห็นแก่เงินไม่ได้ศึกษารายละเอียดหลักสูตรให้ดีเสียก่อน)} 
เนื้อหารายวิชาจะออกเป็นการสอนเพื่อให้รู้จักและใช้ตามเสียมากกว่า ซึ่งเนื้อหาดังกล่าวนั้นง่ายกว่าเนื้อหา ป.ตรี ของรายวิชาที่ใช้ชื่อวิชาเดียวกันในมหาลัยเดิมของผมมาก _{(ในช่วงเดียวกันผมก็ไปขอ sit-in เรียนกับที่เดิมด้วย เพราะเป็นออนไลน์)}
แต่ทัศนคติที่ผมมีต่อการเรียนปริญญาโทมาตั้งแต่ใบแรกคือ เราเรียนปริญญาโทเพื่อเรียนการทำวิจัยเพื่อเรียนรู้ที่จะรู้เท่าทันความรู้ กล่าวคือ รายวิชาในการเรียนของระดับปริญญาโทควรจะสามารถสนับสนุนองค์ความรู้และทักษะการวิเคราะห์เชิงลึกเพื่อให้สามารถทำวิจัย หรือตั้งปัญหาการวิจัย รวมไปถึงการทำความเข้าใจงานวิจัยได้ _{(และจริงๆ แล้วควรออกแบบมาเพื่อให้ปริญญาเอกมาเรียนด้วยกันได้.....เนื่องด้วยที่เก่าผมไม่แยกเนื้อหาการเรียนปริญญาโทกับเอก ต่างกันแค่ความลึกของงานวิจัยที่ทำกับกระบวนการจบ)} อีกทั้งเรายังต้องทำหน้าที่เป็นผู้ถ่ายทอดความรู้นั้นได้ด้วย อย่างน้อยในช่วงที่เรียนวิชานั้นอยู่ก็ดี
 
แต่ปัญหาจะไม่เกิด ถ้าในหลักสูตรที่ผมเรียนนั้น ไม่ต้องเรียนรวมกับพวกหลักสูตรพิเศษนอกเวลา ซึ่งเต็มไปด้วยคนทำงานไปด้วยเรียนไปด้วย
และเคยได้คุยกับพวกเขา ก็จะได้ mindset คล้ายๆ กันว่าเขาไม่ได้อยากเรียนยากๆ หรือไม่ได้อยากเน้นความเก่งความเชี่ยวชาญในเนื้อหา เขาแค่อยากรีบเรียนให้จบ มีผลงานจากโปรเจกต์รายวิชาติดพอร์ทแล้วก็ทำงาน (หรือเปลี่ยนงาน)
 
และการเรียนกับพวกเขาเหล่านั้น รวมถึงรูปแบบเนื้อหาการสอนที่ออกแบบมาแบบนั้นไม่ได้ช่วยสนับสนุนแนวคิด หรือสร้างแรงบรรดาลใจในการทำวิจัยให้ผมเลย (พูดง่ายๆ คือผมไม่ได้อะไรจากห้องเรียนนอกจากสกิลที่ผมฝึกได้ด้วยตัวเองนอกห้องเรียนก็ได้ มีหลายสิ่งจากในหลายๆวิชาที่ผมมาพบเจอทีหลังว่าสำคัญมากๆ ในการทำวิจัย แต่ทำไมไม่มีสอน (แต่ที่อื่นดันสอน))
 
กลับมาสู่ประเด็น
และนี่ก็คือต้นกำเนิดของปัญหาที่ชวนผมขบคิดมาตลอดว่า
จริง ๆ แล้วปริญญาโทคืออะไร ถ้าเป็นดีกรีเพื่อทำงานแล้วจะต่างอะไรกับปริญญาตรี
เราเรียนปริญญาโทไปเพื่ออะไรกันแน่: เพื่อทำงาน หรือเพื่อความสนใจทางวิชาการ
สิ่งที่ควรได้เรียนจากรายวิชาในระดับปริญญาโทควรเป็นแบบไหน: เน้นทฤษฎีเพื่อความเข้าใจและความเชี่ยวชาญ หรือเน้นปฏิบัติ (practical skill)
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้ในเรื่องของความ practical skill จริงๆ ผมเองก็มีแนวคิดเล่นๆ ว่า ป.โท เราเรียน practical skill in RESEARCH not in work nor job - the practical skill that we will use in Ph.D.
และปริญญาโทจำเป็นจริงหรือกับสังคมการทำงานที่ไม่ใช่งานวิจัยหรืองานวิชาการ ถ้าต้องการ practical skill สู้ไปอบรมตาม workshop หรือ Bootcamp ต่างๆ จะไม่เสียเวลาน้อยกว่าหรือ

ทั้งนี้ผมพูดถึงมุมมองรอบตัวนะครับ ในส่วนตัวผมเอง ผมตกลงปลงใจและรักในทางนี้ไปเรียบร้อยแล้วว่าเรียนโท ต่อเอก ไม่ได้ลังเลอะไรในเรื่องการเรียนต่อระดับ postgrad เพียงแค่ไม่เข้าใจเรื่องการเรียนระดับ postgrad ของคนรอบตัวที่กำลังพบเจอครับ
 
(ขอแทรกประเด็นที่อยากพูดคุยเพิ่มเติมครับ)
และคำว่า มุ่งสู่ความเป็นเลิศทางวิชาการในระดับ postgrad มันคืออะไรกันแน่ ในสังคมปัจจุบันที่หลายๆ หลักสูตรใน postgrad ผลิตเพื่อมาเป็นแรงงาน จะสามารถผลักดันวงการวิชาการของไทยให้มุ่งสู่ความเป็นเลิศทางวิชาการได้อย่างไรบ้าง
 
ปล. มีคำพูดของเพื่อนคนหนึ่งที่ผมชอบมากๆ คือ "การศึกษาระดับ postgrad ไม่เหมือน undergrad ตรงที่ postgrad ไม่ใช่ที่ๆ ใครจะมาเรียนก็ได้ แต่ต้องเป็นคนที่รักในสิ่ง(หัวข้อ)ที่จะทำจริงๆ ถ้ามาเรียนด้วยจุดประสงค์อื่นก็ถือเป็นความสูญเสียทางการศึกษาที่น่าเศร้าใจ"
 
ขอขอบคุณล่วงหน้าสำหรับผู้ที่เข้ามาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกันนะครับ