《论语》说：“子曰：知者乐水，仁者乐山；知者动，仁者静；知者乐，仁者寿。”读这段话，我悟出其中的一些道理，暗示着古代中国人和古代希腊人的不同。
ดังที่คัมภีร์หลุนอวี่บันทึกไว้ว่า “ขงจื่อ นักปรัชญาผู้ยิ่งใหญ่ เคยกล่าวไว้ว่า ‘ผู้มีปัญญาชื่นชอบสายน้ำ ผู้มีคุณธรรมชื่นชมภูผา ผู้มีปัญญาเก่งกาจเคลื่อนไหว ผู้มีคุณธรรมเลิศล้ำสงบนิ่ง ผู้มีปัญญาสุขสันต์ ผู้มีคุณธรรมยืนยง’ ” เมื่ออ่านถึงประโยคดังกล่าวนี้ ข้าพเจ้าได้ความรู้และนัยที่แฝงอยู่บ้างว่า ชาวจีนและชาวกรีกในสมัยโบราณต่างกันไปมาก
中国是大陆国家。古代中国人以为，他们的国土就是世界。汉语中有两个词语都可以译成“世界”。一个是“天下”，另一个是“四海之内”。海洋国家的人，如希腊人，也许不能理解这几个词语竟然是同义的。但是这种事就发生在汉语里，而且是不无道理的。
ประเทศจีนเป็นประเทศที่สร้างอยู่บนแผ่นดินใหญ่ ในสมัยโบราณ ชาวจีนยึดความคิดเห็นที่ว่า อาณาเขตจีนก็คือทั่วโลก อันที่จริง ในภาษาจีนมีคำศัพท์ที่มีความหมายว่า “โลก” สองคำ หนึ่งคือ “ใต้หล้า” (天下) อีกหนึ่งคือ “ภานในทะเลทั้งสี่” (四海之内หมายถึงทั่วทุกสารทิศ) ขณะที่ผู้คนที่อาศัยอยู่ในรัฐชายฝั่ง เช่นเดียวกับชาวกรีก อาจจะไม่สามารถเข้าใจว่าคำศัพท์ทั้งสองนี้มีความหมายคล้าย ๆ กัน ทว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องจริงที่มีอยู่ในการใช้ภาษาจีนและมีต้นต่อที่สามารถค้นพบได้ด้วย/มีเหตุมีผล
从孔子的时代到上世纪末，中国思想家没有一个人有过到公海冒险的经历。如果我们用现代标准看距离，孔子、孟子住的地方离海都不远，可是《论语》中孔子只有一次提到海。他的话是：“道不行，乘桴浮于海。从我者其由与。”仲由是孔子弟子，以有勇闻名。据说仲由听了这句话很高兴。只是他的过分热心并没有博得孔子喜欢，孔子却说：“由也好勇过我，无所取材。”
ตั้งแต่ยุคขงจื่อจนกระทั่งปลายศตวรรษที่ 20 ไม่มีนักคิดชาวจีนเคยไปยังทะเลเปิด/ทะเลหลวงแม้แต่คนเดียว ถ้าเรานับระยะทางด้วยมาตรฐานที่กำหนดไว้ในปัจจุบัน เราจะเห็นได้ว่า ที่อยู่อาศัยของขงจื่อและเมิ่งจื่อต่างก็ไม่ค่อยไกลจากทะเล แต่ว่าดังที่คัมภีร์หลุนอวี่บันทึก ขงจื่อกล่าวถึงเรื่องทะเลเพียงแค่หนึ่งครั้งเท่านั้นว่า “ถ้าไม่สามารถบรรลุอุดมการณ์ ข้าจะโพ้นทะเลบนแพไม้ คนที่ติดตามข้าน่าจะเป็นจ้งโหยวคนเดียวเท่านั้นเอง” คุณจ้งโหยวคือลูกศิษย์ขงจื่อ เป็นที่รู้จักกันด้วยความองอาจกล้าหาญ เล่ากันว่า จ้งโหยวรู้สึกยินดีอย่างยิ่งเมื่อได้ยินคำกล่าวของขงจื่อ แต่ความกระตือรือร้นของจ้งโหยวไม่ได้เอาใจขงจื่อ ดังที่เห็นได้จากคำกล่าวของขงจื่อจึงว่า “ความกล้าหาญข้าไม่สู้จ้งโหยว แต่นอกจากนี้จ้งโหยวไม่มีความสามารถอื่นที่น่าชื่นชมได้เลย”
孟子提到海的话，同样也简短。他说：“观于海者难为水，游于圣人之门者难为言。”孟子一点也不比孔子强，孔子也只仅仅想到“浮于海”。生活在海洋国家而周游各岛的苏格拉底、柏拉图、亚力士多德该是多么不同！
เมื่อพูดถึงเรื่องทะเล เหมิงจื่อก็เคยกล่าวย่างสั้น ๆ ว่า “คนที่มองเห็นหรือสัมผัสทะเลอันกว้างใหญ่ยากที่จะชื่นชมลำธารธรรมดาต่าง ๆ คนที่เคยเรียนกับนักปราชญ์ผู้ยิ่งใหญ่ยากที่จะดึงดูดโดยความคิดคนธรรมดาอื่น ๆ ได้” สรุปว่า เหมิงจื่อก็ไม่สู้ขงจื่อมากเท่าใด สำหรับขงจื่อก็ยังคิดถึงแต่ “การลอยบนผิวน้ำ” ในขณะเดียวกัน นักปรัชญาต่าง ๆ ที่มีโอกาสเดินทางไปเที่ยวทุกเกาะที่อยู่รอบ ๆ ตัวเนื่องจากอาศัยอยู่ใกล้กับทะเล อาทิ โสกราตีส เพลโต และอริสโตเติล จะแตกต่างจากบรรดานักปรัชญาจีนได้มากแค่ไหน
ขอช่วยดูหน่อยว่า การแปลดังต่อไปนี้เข้าใจได้หรือยังคะ แล้วมีข้อผิดอะไรบ้างคะ
ดังที่คัมภีร์หลุนอวี่บันทึกไว้ว่า “ขงจื่อ นักปรัชญาผู้ยิ่งใหญ่ เคยกล่าวไว้ว่า ‘ผู้มีปัญญาชื่นชอบสายน้ำ ผู้มีคุณธรรมชื่นชมภูผา ผู้มีปัญญาเก่งกาจเคลื่อนไหว ผู้มีคุณธรรมเลิศล้ำสงบนิ่ง ผู้มีปัญญาสุขสันต์ ผู้มีคุณธรรมยืนยง’ ” เมื่ออ่านถึงประโยคดังกล่าวนี้ ข้าพเจ้าได้ความรู้และนัยที่แฝงอยู่บ้างว่า ชาวจีนและชาวกรีกในสมัยโบราณต่างกันไปมาก
中国是大陆国家。古代中国人以为，他们的国土就是世界。汉语中有两个词语都可以译成“世界”。一个是“天下”，另一个是“四海之内”。海洋国家的人，如希腊人，也许不能理解这几个词语竟然是同义的。但是这种事就发生在汉语里，而且是不无道理的。
ประเทศจีนเป็นประเทศที่สร้างอยู่บนแผ่นดินใหญ่ ในสมัยโบราณ ชาวจีนยึดความคิดเห็นที่ว่า อาณาเขตจีนก็คือทั่วโลก อันที่จริง ในภาษาจีนมีคำศัพท์ที่มีความหมายว่า “โลก” สองคำ หนึ่งคือ “ใต้หล้า” (天下) อีกหนึ่งคือ “ภานในทะเลทั้งสี่” (四海之内หมายถึงทั่วทุกสารทิศ) ขณะที่ผู้คนที่อาศัยอยู่ในรัฐชายฝั่ง เช่นเดียวกับชาวกรีก อาจจะไม่สามารถเข้าใจว่าคำศัพท์ทั้งสองนี้มีความหมายคล้าย ๆ กัน ทว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องจริงที่มีอยู่ในการใช้ภาษาจีนและมีต้นต่อที่สามารถค้นพบได้ด้วย/มีเหตุมีผล
从孔子的时代到上世纪末，中国思想家没有一个人有过到公海冒险的经历。如果我们用现代标准看距离，孔子、孟子住的地方离海都不远，可是《论语》中孔子只有一次提到海。他的话是：“道不行，乘桴浮于海。从我者其由与。”仲由是孔子弟子，以有勇闻名。据说仲由听了这句话很高兴。只是他的过分热心并没有博得孔子喜欢，孔子却说：“由也好勇过我，无所取材。”
ตั้งแต่ยุคขงจื่อจนกระทั่งปลายศตวรรษที่ 20 ไม่มีนักคิดชาวจีนเคยไปยังทะเลเปิด/ทะเลหลวงแม้แต่คนเดียว ถ้าเรานับระยะทางด้วยมาตรฐานที่กำหนดไว้ในปัจจุบัน เราจะเห็นได้ว่า ที่อยู่อาศัยของขงจื่อและเมิ่งจื่อต่างก็ไม่ค่อยไกลจากทะเล แต่ว่าดังที่คัมภีร์หลุนอวี่บันทึก ขงจื่อกล่าวถึงเรื่องทะเลเพียงแค่หนึ่งครั้งเท่านั้นว่า “ถ้าไม่สามารถบรรลุอุดมการณ์ ข้าจะโพ้นทะเลบนแพไม้ คนที่ติดตามข้าน่าจะเป็นจ้งโหยวคนเดียวเท่านั้นเอง” คุณจ้งโหยวคือลูกศิษย์ขงจื่อ เป็นที่รู้จักกันด้วยความองอาจกล้าหาญ เล่ากันว่า จ้งโหยวรู้สึกยินดีอย่างยิ่งเมื่อได้ยินคำกล่าวของขงจื่อ แต่ความกระตือรือร้นของจ้งโหยวไม่ได้เอาใจขงจื่อ ดังที่เห็นได้จากคำกล่าวของขงจื่อจึงว่า “ความกล้าหาญข้าไม่สู้จ้งโหยว แต่นอกจากนี้จ้งโหยวไม่มีความสามารถอื่นที่น่าชื่นชมได้เลย”
孟子提到海的话，同样也简短。他说：“观于海者难为水，游于圣人之门者难为言。”孟子一点也不比孔子强，孔子也只仅仅想到“浮于海”。生活在海洋国家而周游各岛的苏格拉底、柏拉图、亚力士多德该是多么不同！
เมื่อพูดถึงเรื่องทะเล เหมิงจื่อก็เคยกล่าวย่างสั้น ๆ ว่า “คนที่มองเห็นหรือสัมผัสทะเลอันกว้างใหญ่ยากที่จะชื่นชมลำธารธรรมดาต่าง ๆ คนที่เคยเรียนกับนักปราชญ์ผู้ยิ่งใหญ่ยากที่จะดึงดูดโดยความคิดคนธรรมดาอื่น ๆ ได้” สรุปว่า เหมิงจื่อก็ไม่สู้ขงจื่อมากเท่าใด สำหรับขงจื่อก็ยังคิดถึงแต่ “การลอยบนผิวน้ำ” ในขณะเดียวกัน นักปรัชญาต่าง ๆ ที่มีโอกาสเดินทางไปเที่ยวทุกเกาะที่อยู่รอบ ๆ ตัวเนื่องจากอาศัยอยู่ใกล้กับทะเล อาทิ โสกราตีส เพลโต และอริสโตเติล จะแตกต่างจากบรรดานักปรัชญาจีนได้มากแค่ไหน