ผู้ป่วยโรคหัวใจติดโควิด อันตรายถึงขั้นเสียชีวิตมากกว่าคนทั่วไป
โรคหัวใจนับเป็นโรคที่เป็นสาเหตุการเสียชีวิตของผู้คนทั่วโลกอันดับ 1 ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา รวมทั้งคนไทย และมีอัตราการเสียชีวิตที่เพิ่มขึ้นทุกปีอย่างต่อเนื่องล่าสุดสถิติจากกระทรวงสาธารณะสุข พบว่ามีคนไทยป่วยด้วยโรคหัวใจและหลอดเลือดปีละกว่า 4 แสนคนและมีอัตราการเสียชีวิตมากกว่า 2 หมื่นคนต่อปี หรือเฉลี่ยแล้วชั่วโมงละ 2 คน
และถ้าผู้ป่วยโรคหัวใจมีการติดเชื้อ COVID-19 ร่วมด้วยจะมีอัตราการเสียชีวิตการเข้า ICU การใช้เครื่องช่วยหายใจและระยะเวลาการนอนโรงพยาบาลก็มากกว่าผู้ป่วยทั่วไป โดยสถิติผู้เสียชีวิตจาก COVID-19 ที่เป็นโรคหัวใจมีจำนวนมากถึง 13% และอาจมีภาวะทางหัวใจและหลอดเลือดที่กำเริบขึ้นในขณะติดเชื้อ COVID-19 ได้อีกด้วย โดยจะพบว่ามี
* ภาวะหัวใจล้มเหลวมากขึ้นประมาณ 20%
* เส้นเลือดหัวใจตีบมากขึ้นประมาณ 10%
* หัวใจเต้นผิดจังหวะมากขึ้นประมาณ 10%
เพราะหากผู้ป่วยโรคหัวใจติดเชื้อ COVID-19 จะทำให้มีกลไกการเกิดโรคหัวใจโดยตรง เชื่อว่าเกิดจาก
* มีการกระตุ้นระบบภูมิต้านทานในร่างกายที่มีต่อกล้ามเนื้อหัวใจ
* ผลจากการกระตุ้นจากเชื้อไวรัสถ้าเข้าในกล้ามเนื้อหัวใจจะทำให้เกิดการทำลายกล้ามเนื้อหัวใจโดยตรงได้
และเมื่อเกิดการติดเชื้อที่รุนแรงจะทำให้ระบบปอด การหายใจและระบบไหลเวียนเลือดโดยรวม มีผลทางอ้อมทำให้เกิดภาวะหัวใจกำเริบรุนแรงหรือล้มเหลวเฉียบพลันนำไปสู่การเสียชีวิตได้
คุณหมอหัวใจยังเตือนอีกว่า คนที่เป็นโรคหัวใจ และหลอดเลือดหรือโรคในกลุ่มหลอดเลือด จะต้องยิ่งเพิ่มความระมัดระวังเป็นพิเศษ เพราะพบโรคหัวใจในผู้ป่วยติดเชื้อได้ 15% ความดันโลหิตสูงพบเป็นโรคร่วมได้ ถึง 20-30% เบาหวานพบเป็นโรคร่วมได้ 10-15% เส้นเลือดสมองตีบพบเป็นโรคร่วมได้ 5%
ดังนั้น ผู้ที่เป็นโรคหัวใจควรระมัดระวังเพื่อป้องกันการติดเชื้อจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างมาก ที่ต้องเคร่งครัดมากกว่าคนทั่วไป ซึ่งคุณหมอแนะนำว่า
1. ควรปฏิบัติตัวตามมาตรฐานเพื่อป้องกันการติดเชื้อ COVID-19 คือ ล้างมือเป็นประจำ, สวมหน้ากากอนามัย, เว้นระยะห่าง (Social Distancing), แยกของใช้ส่วนตัว ซึ่งเป็นเรื่องสำคัญอันดับแรก
2. หากมีอาการไข้ หรือมีอาการทางระบบทางเดินหายใจ เช่น ไอ มีน้ำมูก เจ็บคอ ให้รีบพบแพทย์เพื่อประเมินการติดเชื้อและประเมินความรุนแรงและต้องบอกข้อมูลทั้งหมดให้แพทย์ทราบ เพื่อประเมินการรักษาและการใช้ยาที่ถูกต้อง
3. รับประทานยาประจำตามปกติ ไม่เปลี่ยนยาเอง หากไม่มีข้อบ่งชี้ทางการแพทย์
4. ยาบางตัวที่ใช้ร่วมรักษา COVID-19 อาจส่งผลต่อหัวใจ ดังนั้นแพทย์อาจต้องพิจารณาเรื่องยาให้เหมาะสมหากติดเชื้อ COVID-19
5. พิจารณาเรื่องการฉีดวัคซีนเพื่อป้องกันการติดเชื้อ COVID-19 ตามความเหมาะสม
โดยคุณหมอจะเน้นการรักษาโรคเดิมให้ได้ตามเป้าหมายอย่างเคร่งครัด มีความสำคัญมากเนื่องจากหากเจ็บป่วยด้วย COVID-19 แล้วอาจทำให้เกิดผลแทรกซ้อนทางหัวใจกับผู้ป่วยโรคหัวใจ, โรคความดัน, เบาหวาน, ไขมันในเลือดสูง, โดยอาจเพิ่มระยะเวลานอนโรงพยาบาล, เพิ่มอัตราการเสียชีวิต, การนอน ICU
ดังนั้น การมาพบแพทย์ตามนัดจึงมีความสำคัญอย่างมากเพื่อติดตามการรักษา การทานยาและปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ผู้รักษาอย่างเคร่งครัด จะช่วยให้สามารถควบคุมโรคได้ดี
พญ.บัณฑิตา พงษ์ตัณฑกุล
อายุรแพทย์โรคหัวใจ โรงพยาบาลรามคำแหง
ผู้ป่วยโรคหัวใจติดโควิด อันตรายถึงขั้นเสียชีวิตมากกว่าคนทั่วไป
ผู้ป่วยโรคหัวใจติดโควิด อันตรายถึงขั้นเสียชีวิตมากกว่าคนทั่วไป
โรคหัวใจนับเป็นโรคที่เป็นสาเหตุการเสียชีวิตของผู้คนทั่วโลกอันดับ 1 ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา รวมทั้งคนไทย และมีอัตราการเสียชีวิตที่เพิ่มขึ้นทุกปีอย่างต่อเนื่องล่าสุดสถิติจากกระทรวงสาธารณะสุข พบว่ามีคนไทยป่วยด้วยโรคหัวใจและหลอดเลือดปีละกว่า 4 แสนคนและมีอัตราการเสียชีวิตมากกว่า 2 หมื่นคนต่อปี หรือเฉลี่ยแล้วชั่วโมงละ 2 คน
และถ้าผู้ป่วยโรคหัวใจมีการติดเชื้อ COVID-19 ร่วมด้วยจะมีอัตราการเสียชีวิตการเข้า ICU การใช้เครื่องช่วยหายใจและระยะเวลาการนอนโรงพยาบาลก็มากกว่าผู้ป่วยทั่วไป โดยสถิติผู้เสียชีวิตจาก COVID-19 ที่เป็นโรคหัวใจมีจำนวนมากถึง 13% และอาจมีภาวะทางหัวใจและหลอดเลือดที่กำเริบขึ้นในขณะติดเชื้อ COVID-19 ได้อีกด้วย โดยจะพบว่ามี
* ภาวะหัวใจล้มเหลวมากขึ้นประมาณ 20%
* เส้นเลือดหัวใจตีบมากขึ้นประมาณ 10%
* หัวใจเต้นผิดจังหวะมากขึ้นประมาณ 10%
เพราะหากผู้ป่วยโรคหัวใจติดเชื้อ COVID-19 จะทำให้มีกลไกการเกิดโรคหัวใจโดยตรง เชื่อว่าเกิดจาก
* มีการกระตุ้นระบบภูมิต้านทานในร่างกายที่มีต่อกล้ามเนื้อหัวใจ
* ผลจากการกระตุ้นจากเชื้อไวรัสถ้าเข้าในกล้ามเนื้อหัวใจจะทำให้เกิดการทำลายกล้ามเนื้อหัวใจโดยตรงได้
และเมื่อเกิดการติดเชื้อที่รุนแรงจะทำให้ระบบปอด การหายใจและระบบไหลเวียนเลือดโดยรวม มีผลทางอ้อมทำให้เกิดภาวะหัวใจกำเริบรุนแรงหรือล้มเหลวเฉียบพลันนำไปสู่การเสียชีวิตได้
คุณหมอหัวใจยังเตือนอีกว่า คนที่เป็นโรคหัวใจ และหลอดเลือดหรือโรคในกลุ่มหลอดเลือด จะต้องยิ่งเพิ่มความระมัดระวังเป็นพิเศษ เพราะพบโรคหัวใจในผู้ป่วยติดเชื้อได้ 15% ความดันโลหิตสูงพบเป็นโรคร่วมได้ ถึง 20-30% เบาหวานพบเป็นโรคร่วมได้ 10-15% เส้นเลือดสมองตีบพบเป็นโรคร่วมได้ 5%
ดังนั้น ผู้ที่เป็นโรคหัวใจควรระมัดระวังเพื่อป้องกันการติดเชื้อจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างมาก ที่ต้องเคร่งครัดมากกว่าคนทั่วไป ซึ่งคุณหมอแนะนำว่า
1. ควรปฏิบัติตัวตามมาตรฐานเพื่อป้องกันการติดเชื้อ COVID-19 คือ ล้างมือเป็นประจำ, สวมหน้ากากอนามัย, เว้นระยะห่าง (Social Distancing), แยกของใช้ส่วนตัว ซึ่งเป็นเรื่องสำคัญอันดับแรก
2. หากมีอาการไข้ หรือมีอาการทางระบบทางเดินหายใจ เช่น ไอ มีน้ำมูก เจ็บคอ ให้รีบพบแพทย์เพื่อประเมินการติดเชื้อและประเมินความรุนแรงและต้องบอกข้อมูลทั้งหมดให้แพทย์ทราบ เพื่อประเมินการรักษาและการใช้ยาที่ถูกต้อง
3. รับประทานยาประจำตามปกติ ไม่เปลี่ยนยาเอง หากไม่มีข้อบ่งชี้ทางการแพทย์
4. ยาบางตัวที่ใช้ร่วมรักษา COVID-19 อาจส่งผลต่อหัวใจ ดังนั้นแพทย์อาจต้องพิจารณาเรื่องยาให้เหมาะสมหากติดเชื้อ COVID-19
5. พิจารณาเรื่องการฉีดวัคซีนเพื่อป้องกันการติดเชื้อ COVID-19 ตามความเหมาะสม
โดยคุณหมอจะเน้นการรักษาโรคเดิมให้ได้ตามเป้าหมายอย่างเคร่งครัด มีความสำคัญมากเนื่องจากหากเจ็บป่วยด้วย COVID-19 แล้วอาจทำให้เกิดผลแทรกซ้อนทางหัวใจกับผู้ป่วยโรคหัวใจ, โรคความดัน, เบาหวาน, ไขมันในเลือดสูง, โดยอาจเพิ่มระยะเวลานอนโรงพยาบาล, เพิ่มอัตราการเสียชีวิต, การนอน ICU
ดังนั้น การมาพบแพทย์ตามนัดจึงมีความสำคัญอย่างมากเพื่อติดตามการรักษา การทานยาและปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์ผู้รักษาอย่างเคร่งครัด จะช่วยให้สามารถควบคุมโรคได้ดี