ยาเหน็บทวาร เป็นยาที่มีคุณสมบัติเด่น คือให้ผลรักษาเฉพาะที่ จะมีลักษณะนิ่ม เป็นเม็ดขี้ผึ้ง รูปร่างคล้ายกระสวย หรือกระสุนปืน ส่วนใหญ่แนะนำให้เก็บในตู้เย็นช่องธรรมดา มักใช้เพื่อลดการอักเสบในผู้ป่วยที่เป็นริดสีดวงทวาร หรือใช้เป็นยาระบายในผู้ป่วยที่มีอาการท้องผูก
.
การใช้ยาเหน็บเฉพาะที่ นอกจากจะให้ประสิทธิภาพในการรักษาที่ดีแล้ว ยังลดผลข้างเคียงสำหรับผู้ป่วยที่ไม่สามารถให้ยาทางปากได้
.
ขั้นตอนการใช้งานยาเหน็บทวาร
1. ล้างมือให้สะอาด ก่อนใช้ยาเหน็บทวาร
2. หากยาเหน็บทวารนิ่ม แนะนำให้แช่ตู่เย็น ก่อนแกะยาออกจากแผง หรือยาแช่ย้ำเย็น เพื่อให้ยาแข็งตัว และสอดได้ง่ายขึ้น
3. แกะยาเหน็บทวารออกจากห่อ
4. นอนตะแคงด้านข้าง โดยให้ขาด้านล่างเหยียดตรง ขาด้านบนงอเข่าขึ้นจนชิดอกให้มากที่สุด
.
.
หรือ หากไม่สะดวกที่จะนอนตะแคง สามารถปรับเปลี่ยนท่าการใช้งานได้อีก 2 ท่า
- ท่ายืนขาข้างเดียว โดยยืนขาข้างที่ถนัดข้างเดียว แล้วเอาขาอีกข้างเหยียบบนเก้าอี้
-ท่านั่งยองๆ แยกขาเล็กน้อย คล้ายเวลานั่งถ่าย
ให้เลือกท่าใดที่หนึ่ง จากนั้นเอามืออ้อมไปด้านหลัง แล้วสอดเม็ดยาเข้าไปในช่องทวารให้ลึกจนสุดเม็ดยาที่สอด แต่ต้องระวังอย่าให้ยาเลื่อนหลุด
.
5. สอดยาเหน็บเข้าไปในช่องทวารหนัก เอาด้านที่มีปลายแปลมกว่าเข้าไปก่อน
.

6. ใช้นิ้วชี้ดันยาเข้าไปให้ลึกที่สุด
.
.

7. นอนในท่าเดิม ประมาณ 15 นาที เพื่อให้ยาละลายหมด โดยไม่หลุดออกมา
.
.
ข้อแนะนำเพิ่มเติม
- กรณีใช้ยาเหน็บเพื่อบรรเทาอาการท้องผูก หากรู้สึกอยากถ่ายอุจจาระ ให้กลั้นไว้ก่อนประมาณ 15 นาที เพราะการลุกไปถ่ายทันที จะทำให้เม็ดยาจะหลุด และออกฤทธิ์ได้ไม่เต็มที่
- ในขณะเหน็บยา ไม่ควรเม็ดยาไว้นานเกินไป เพราะจะทำให้เม็ดยาละลาย ควรเหน็บยาทันที หลังจากที่แกะยาออกจากซอง
- หากเม็ดยาละลายนิ่ม ไม่คงรูป ควรเก็บยาไว้ในตู้เย็นช่องธรรมดา เพื่อให้เม็ดยาคงรูปและง่ายต่อการเหน็บ
- ก่อนและหลังเหน็บยาทุกครั้ง ให้ล้างมือให้สะอาด เพื่อป้องกันการปนเปื้อนเชื้อแบคทีเรียก่อโรค
- ปฏิบัติตามวิธีการใช้ยาเหน็บทวารอย่างเคร่งครัด หากมีข้อสงสัยควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร
.
ติดตามบทความที่เป็นประโยชน์ จาก รพ.วิชัยเวชฯ หนองแขม
ได้อีกในบทความต่อไปครับ
ยาเหน็บทวาร ใช้ยังไงให้ถูกวิธี
.
การใช้ยาเหน็บเฉพาะที่ นอกจากจะให้ประสิทธิภาพในการรักษาที่ดีแล้ว ยังลดผลข้างเคียงสำหรับผู้ป่วยที่ไม่สามารถให้ยาทางปากได้
.
ขั้นตอนการใช้งานยาเหน็บทวาร
1. ล้างมือให้สะอาด ก่อนใช้ยาเหน็บทวาร
2. หากยาเหน็บทวารนิ่ม แนะนำให้แช่ตู่เย็น ก่อนแกะยาออกจากแผง หรือยาแช่ย้ำเย็น เพื่อให้ยาแข็งตัว และสอดได้ง่ายขึ้น
3. แกะยาเหน็บทวารออกจากห่อ
4. นอนตะแคงด้านข้าง โดยให้ขาด้านล่างเหยียดตรง ขาด้านบนงอเข่าขึ้นจนชิดอกให้มากที่สุด
.
- ท่ายืนขาข้างเดียว โดยยืนขาข้างที่ถนัดข้างเดียว แล้วเอาขาอีกข้างเหยียบบนเก้าอี้
-ท่านั่งยองๆ แยกขาเล็กน้อย คล้ายเวลานั่งถ่าย
ให้เลือกท่าใดที่หนึ่ง จากนั้นเอามืออ้อมไปด้านหลัง แล้วสอดเม็ดยาเข้าไปในช่องทวารให้ลึกจนสุดเม็ดยาที่สอด แต่ต้องระวังอย่าให้ยาเลื่อนหลุด
.
5. สอดยาเหน็บเข้าไปในช่องทวารหนัก เอาด้านที่มีปลายแปลมกว่าเข้าไปก่อน
.
.
ข้อแนะนำเพิ่มเติม
- กรณีใช้ยาเหน็บเพื่อบรรเทาอาการท้องผูก หากรู้สึกอยากถ่ายอุจจาระ ให้กลั้นไว้ก่อนประมาณ 15 นาที เพราะการลุกไปถ่ายทันที จะทำให้เม็ดยาจะหลุด และออกฤทธิ์ได้ไม่เต็มที่
- ในขณะเหน็บยา ไม่ควรเม็ดยาไว้นานเกินไป เพราะจะทำให้เม็ดยาละลาย ควรเหน็บยาทันที หลังจากที่แกะยาออกจากซอง
- หากเม็ดยาละลายนิ่ม ไม่คงรูป ควรเก็บยาไว้ในตู้เย็นช่องธรรมดา เพื่อให้เม็ดยาคงรูปและง่ายต่อการเหน็บ
- ก่อนและหลังเหน็บยาทุกครั้ง ให้ล้างมือให้สะอาด เพื่อป้องกันการปนเปื้อนเชื้อแบคทีเรียก่อโรค
- ปฏิบัติตามวิธีการใช้ยาเหน็บทวารอย่างเคร่งครัด หากมีข้อสงสัยควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร
.