การบรรลุธรรม ใชัปัญญาหรือปล่อยวาง ?

"...การบรรลุธรรม ใชัปัญญาหรือปล่อยวาง ?..."

คำว่า "ใช้ปัญญา" สำหรับคนทั่วไป อาจจะรวมถึงเจ้าของกระทู้ด้วย น่าจะเข้าใจว่า เอามันสมองของเรา "คิด"

ปัญญาแบบนี้เรียกว่าปัญญาในทางโลก หรือถ้าจะใช้ภาษาพระก็คือ เป็นสัมมาทิฏฐิแบบโลกียะ

แต่ถ้าจะพูดถึงการบรรลุธรรม เราไม่ได้ ใช้ปัญญา แต่เป็นการทำปัญญา(ในทางธรรม)ให้เกิด หรือทำดวงตาให้เกิด

เป็นสัมมาทิฏฐิแบบโลกุตระ

และปัญญาที่เกิดนี่เอง จะเป็นตัวทำให้พ้นจากทุกข์ หรือบรรลุธรรม เพราะเมื่อเกิดปัญญา จะเห็นความจริง เมื่อเห็นความจริง หรือเบื่อหน่าย คลายกำหนัดหรือความอยากในกามคุณทั้งปวง ก็จะปล่อยวาง และหลุดพ้นหรือบรรลุธรรมในที่สุด

สังเกตว่า ในการปฏิบัติธรรม (หรือการเจริญสติ หรือวิปัสสนา หรือเจริญมรรคมีองค์แปด) เราไม่ได้ดับที่ทุกข์โดยตรง แต่เป็นการสร้างเหตุเท่านั้น

เมื่อสร้างเหตุสมบูรณ์ (เกิดสัมมาสติ สัมมาสมาธิ) ปัญญาจะเกิดขึ้นเอง การบรรลุธรรมจะเกิดขึ้นเอง