เกมกระดานโบราณอายุกว่า 1,500 ปี
ประวัติศาสตร์ของเกมมีมาย้อนหลังนับพันปี ล่าสุดมีการค้นพบบอร์ดเกมเก่าแก่อายุกว่า 1,500 ปี ในสุสานบริเวณใกล้เมือง Qingzhou ในประเทศจีน จากการตรวจสอบกระดานเกมชนิดนี้มีชื่อเรียกว่า Luibo
กระดานเกม Luibo ที่ค้นพบ อยู่ในภาพที่ดีมากทีเดียว อย่างไรก็ตามกฏและกติกาวิธีการเล่นเกมชนิดนี้ยังคงเป็นปริศนา จากการสันนิษฐานของผู้เชี่ยวชาญ เชื่อว่าเป็นเกมแข่งขันในการยึดครองจุดทั้ง 6 ตำแหน่ง บนกระดาน โดยใช้การ์ดและลูกเต๋าในการตัดสินผล นักโบราณคดียังพบว่ามีโคลงที่ถูกเขียนขึ้นในช่วง 2,200 ปีก่อน โดยกวีที่มีชื่อว่า Song Yu ได้มีการกล่าวถึงถึงเกม Luibo เอาไว้ว่า
"ด้วยลูกเต๋าไม้ไผ่และหมากที่ทำจากตาช้าง เกม Liubo ได้เริ่มต้นขึ้น การช่วงชิงอำนาจได้ถาโถมเข้าหากัน ชิ้นส่วนของจักรพรรดิ์ การโจมตีอันรุนแรงพร้อมเสียงกู่ร้อง ห้าพิสุทธิ์ได้สำแดงอำนาจ"
หากศึกษาจนเข้าใจกฏและวิธีการเล่น น่าจะนำเกมกระดานในอดีตนี้ย้อนกลับมาเล่นในยุคปัจจุบันได้ ลองคิดดูสิว่าเกมมีอายุ 1,500 ปีก่อน แต่มีคนพูดถึงตั้งแต่ 2,200 ปีก่อน แสดงว่าเกมนี้จะต้องได้รับความนิยมสูงมากถึงยังมีผู้เล่นมานานนับร้อยปีได้
Cr.
https://generalmenmen.blogspot.com/2016/04/1500.html / เขียนโดย menmen
เกมเก่าแก่ที่มนุษย์รู้จัก
เกมเศรษฐีนี้เกิดขึ้นโดยหญิงสาวชาวอเมริกันนามว่า อลิซาเบ็ธ แม็กกี ฟิลลิปส์ (Ellizabeth Magie Phillips) ขณะนั้นเธอต้องการแบบจำลองเพื่อให้คนทั่วไปเห็นว่า คนที่เป็นเจ้าของที่ดินหรืออสังหาริมทรัพย์ร่ำรวยจากค่าเช่าได้อย่างไร และค่าเช่าทำให้ผู้เช่าจนลงได้อย่างไร
ซึ่งการเล่นเกมจำลองสถานการณ์แบบนี้ทำให้เข้าใจง่าย โดยเธอได้ตั้งชื่อเกมว่า แลนด์ลอร์ด (The Landlord’s Game) และนำไปจดสิทธิบัตรไว้ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1904 (พ.ศ. 2447) แม้ว่าตัวเกมจะมีความสนุกแต่ก็นิยมเล่นกันในวงแคบ ๆ ยังไม่มีการผลิตออกมาอย่างจริงจัง
จนกระทั่งในปี ค.ศ. 1910 (พ.ศ. 2453) บริษัทผู้ผลิตเกมชื่อ Economic Game ได้ผลิตเกมนี้ออกมา ความนิยมในตัวเกมเกิดจากการบอกต่อกันของผู้ที่เคยเล่น และเกิดการดัดแปลงเกม เช่น เปลี่ยนแปลงกฎกติกาบางอย่างเพื่อทำให้เกมสั้นลงและใช้ชื่อว่า อ็อกชั่น โมโนโพลี (Auction Monopaly) เปลี่ยนแปลงชื่อสถานที่เพื่อให้สอดคล้องกับบริเวณที่ผู้เล่นอาศัยอยู่จริง เป็นต้น ก่อนที่ในช่วงปลายของทศวรรษที่ 1920 (พ.ศ. 2463) ผู้คนก็รู้จักเกมในชื่อ โมโนโพลีเกม (Monopoly Game
เกมโมโนโพลี (Monopaly) นี้เป็นเกมที่ได้รับความนิยมมาก มีการบันทึกสถิติลงในหนังสือกินเนสส์เวิลด์เรคคอร์ดว่า เกมนี้เป็นเกมกระดานที่มีคนเล่นมากที่สุดในโลกประมาณ 500 ล้านคน โดยถูกนำไปผลิตเป็นภาษาต่าง ๆ มากถึง 26 ภาษา และจำหน่ายในประเทศต่าง ๆ ประมาณ 80 ประเทศทั่วโลก รวมถึงประเทศไทย โดยในไทยนั้นเรียกเกม Monopaly ว่า เกมเศรษฐี ซึ่งปัจจุบันกำลังได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก
ที่มา Kapook.com
ขอขอบคุณภาพประกอบจาก เฟซบุ๊ก Monopoly
Cr.
https://zazana.com/482
เกมกระดาน Senet
เหล่านักโบราณคดีค้นพับบอร์ดเกมส์โบราณหลากหลายชนิดในอียิปต์ โดยหนึ่งในบอร์ดเกมส์โบราณที่น่าสนใจที่สุดมาจากยุคสมัยก่อนราชวงศ์ (Pre-Dynastic Period) ซึ่งมีชื่อเรียกว่า เซเนท (Senet) หรือ "เกมแห่งการส่งผ่าน (game of passing)"
โดยเซเนท (Senet) ถูกค้นพบในสุสาน KV62 ซึ่งเป็นสุสานที่ไว้พระศพของทุตอังค์อามุน (Tutankhamun) ปัจจุบันซเนท (Senet) ถูกจัดแสดงเป็นการถาวรอยู่ที่ พิพิธภัณฑ์อียิปต์กรุงไคโร (Cairo Museum of Egypt)
จากภาพวาดโบราณที่เก่าแก่ที่สุดของเซเนทเกมส์ ต้องย้อนกลับไปราว 3,100 ปีก่อนคริสตกาล ซึ่งส่งผลให้เซเนท (Senet) เป็นบอรด์เกมส์ที่เก่าแก่ที่สุดในโลกโดยลักษณะของเซเนท (Senet) จะมีช่องสี่เหลี่ยมจำนวน 30 ช่องแบ่งเป็น 3 แถว แถวละ 10 ช่อง และมีเบี้ย 2 ชุด
และเนื่องจากวิธีการเล่นที่ต้องอาศัยโชคในการเล่น ตามความเชื่อของชาวอียิปต์โบราณที่มีความเชื่อเกี่ยวกับชะตา ดังนั้นชาวอียิปต์โบราณจึงเชื่อว่าหากผู้เล่นประสบความสำเร็จและได้รับชัยชนะในเซเนท (Senet) แปลว่าผู้เล่นคนนั้นอยู่ภายใต้การปกป้องของเทพเจ้ารา (เทพแห่งดวงอาทิตย์) เทพเจ้าธอธ (เทพแห่งความรอบรู้และเวทย์มนตร์) และเทพเจ้าโอไซริส (เทพแห่งวิญญาณ)
โดยในยุคสมัยราชอาณาจักรใหม่ (The New Kingdom) (1,550-1,077 ปีก่อนคริสตกาล) บอร์ดเกมส์โบราณนี้ถูกนำมาใช้เป็นเครื่องรางสำหรับการเดินทางแห่งความตาย
ที่มา foxnews, sagepub
cr. thevintagenews
Cr.
https://www.facebook.com/pakantook/posts/343864572619395/ By Pakantook
เมเฮน เกมกระดานดึกดำบรรพ์
ภาพของแผนจานวงกลม (มุมขวาบน) ของภาพนี้คือ "เกมกระดาน" (Boardgame) ที่ชาวอียิปต์โบราณเรียกว่า "เมเฮน" (Mehen)
คำว่า "เมเฮน" เป็นพระนามของเทพเจ้างู จะเห็นว่ามีงูที่มีลักษณะคล้ายคลื่นคลุมเหนือปะรำของเทพเจ้าที่มีเศียรเป็นแกะ (ก็คือสุริยเทพรา) และงูที่เป็นคลื่นๆคือ "เมเฮน" ที่ทำหน้าที่ปกป้องคุ้มครองสุริยเทพ
น่าเสียดายที่นักอียิปต์วิทยาก็ไม่ทราบแน่ชัดว่าเกมเมเฮนนี้จะเคยมีกติกาดั้งเดิมเป็นอย่างไร ทราบเพียงแค่ว่าเรียกเกมนี้ว่าเมเฮน เพราะว่ากระดานของเกมเป็นวงกลม สลักเป็นรูปอสรพิษกำลังขดตัวม้วนเข้าด้านในเป็นรูปก้นหอย หัวของมันอยู่กึ่งกลางวงกลมส่วนหางอยู่ทางด้านนอก เหมือนกับเทพเจ้าเมเฮน
แต่จากหลักฐานของกระดานและหมากเดิน ก็พอจะทำให้นักอียิปต์วิทยาจำลองกติกาใหม่ขึ้นมา ด้วยว่ากระดานที่มีการเดินเป็นก้นหอยเข้าไปยังด้านในนี้เคยมีปรากฏในเกมกระดานของชาวอาหรับที่มีชื่อว่า “เกมไฮยีน่า” (Hyena Game) ซึ่งก็น่าจะมีกติกาที่คล้ายคลึงกับเกมเมเฮนเหมือนกัน
นักอียิปต์วิทยาพบว่าอุปกรณ์ของเกมเมเฮนประกอบไปด้วยลูกหินซึ่งเปรียบเสมือนตัวเดินหกตัว รูปสลักสิงโตหนึ่งตัวและไม้ทอยที่ทำหน้าที่ประหนึ่งลูกเต๋าที่ใช้ในการกำหนดจำนวนช่องในการเดิน ถ้าอ้างอิงตามเกมไฮยีน่าแล้ว ผู้เล่นจะต้องวางลูกหินของตัวเองเอาไว้ที่ปลายหางของเจ้างูเมเฮน หลังจากนั้นก็จะแข่งกันทอยเต๋าเพื่อเดินหินของตัวเองเข้าไปให้ถึงส่วนหัวและรีบเดินกลับออกมายังหางอีกครั้งหนึ่งให้เร็วที่สุด
ถ้าเทียบกับเกมไฮยีน่าแล้ว มีกติกาคล้ายกัน คือเมื่อหมากของผู้เล่นเดินเข้าไปถึงด้านในของกระดานและกำลังจะเดินออกมา เจ้าไฮยีน่าก็จะถูกปล่อยออกมา "กิน" หมากของผู้เล่นที่เดินหนีไม่ทันและหมากตัวไหนที่ถูกกินก็ต้องออกจากกระดานไป ซึ่งเมื่อนำกติกาตรงนี้มาประยุกต์กับเกมเมเฮน เจ้าไฮยีน่าก็คือรูปสลักสิงโตที่จะคอยกินลูกหินของผู้เล่นที่เดินกลับไปยังหางช้ากว่าราชสีห์ผู้หิวโหยนั่นเอง
ถึงแม้ว่าจะยังไม่มีใครรู้ว่าชาวไอยคุปต์ในอดีตเล่นเกมเมเฮนตามกติกานี้หรือไม่ แต่เมเฮนก็เป็นหนึ่งในเกมกระดานที่ชาวอียิปต์โบราณนิยมเล่มควบคู่ไปกับเกมกระดานอื่นๆ อย่างเช่นเซเนต (Senet) ที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างสูงในสมัยโบราณ
(อ่านเพิ่มเติม)
https://www.britishmuseum.org/…/collection_object_details.a…
Credit ภาพ:
https://i.pinimg.com/…/79/8cc3794ef6028beb8a89f8ae42222bf7.…-- Nattapon Detkajon --
Cr.
https://www.facebook.com/IyakoopSociety/posts/1315968571894016/ โดย Iyakoop Society - โบราณคดีอียิปต์และอารยธรรมโลก
“ลิ่วโบ๋” เกมทำลายมิตรภาพยุคโบราณ
เกมกระดานโบราณของจีนที่ชื่อว่า ลิ่วโบ๋ (六博) (liubo) เป็นเกมกระดานเก่าแก่ที่เล่นกันในจีนตั้งแต่ช่วงห้าร้อยปีก่อนคริสต์ศักราช และด้วยที่ความเก่าแก่ทำให้วิธีเล่นที่ถูกต้องนั้นจางหายไป ไม่มีใครรู้ว่ามันเล่นอย่างไร แต่เชื่อว่าเป็นเกมที่เล่นแข่งกันสองคน โดยแต่ละคนมีหมากเป็นแท่งหินหกตัวที่ใช้ทอดแทนลูกเต๋า เพื่อกำหนดว่าจะเดินหมากได้กี่ช่องบนกระดานสี่เหลี่ยม
ถึงแม้ว่าจะมีการค้นพบเกมดังกล่าวว่าถูกประดิษฐ์ขึ้นตั้งแต่ช่วงห้าร้อยปีก่อนคริสตกาล แต่ดูเหมือนมันจะได้รับความนิยมจริง ๆ ในช่วงราชวงศ์ฮั่น ก่อนที่จะเสื่อมความนิยมลงไปภายในเวลาไม่นานนัก กระทั่งในที่สุดก็สูญหายไป
นักประวัติศาสตร์เชื่อว่าน่าจะเป็นเพราะการเข้ามาของหมากโกะ และหมากรุกจีนสมัยใหม่ที่ได้รับความนิยมมากกว่า เพิ่งจะมีการพยายามรื้อฟื้นวิธีเล่นกระดานลิ่วโบ๋หลังจากขุดพบอุปกรณ์การเล่นแบบสมบูรณ์ และบันทึกภาพวาดจากราชวงศ์ฮั่นเมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมา
สิ่งที่น่าสนใจก็คือ จากหลักฐานบันทึกต่าง ๆ ที่ถูกพบและมีการกล่าวถึงกระดานลิ่วโบ๋นั้น ดูเหมือนเกมนี้จะเป็นเกมที่ท้าทายและน่าจะเล่นกันจริงจังมาก จนถึงขนาดว่ามีการฆ่ากันตายคากระดานถูกบันทึกเอาไว้ถึงสองเหตุการณ์
โดยครั้งแรกเกิดขึ้นในราว 682 ปีก่อนคริสต์ศักราช เจ้าเมืองซ่ง (宋湣公) เล่นเกมกระดานลิ่วโบ๋กับหนานกงฟ่าน (南宮萬) ถึงแม้บันทึกจะไม่แน่ชัดนักว่าเกิดอะไรขึ้น แต่ทั้งสองคนเริ่มมีปากเสียงกัน ก่อนที่หนานกงจะยกกระดานลิ่วโบ๋ขึ้นมาฟาดใส่เจ้าเมืองซ่งจนเสียชีวิตคากระดาน
ส่วนอีกครั้งเกิดขึ้นในช่วง 156 ปีก่อนคริสต์ศักราช ในสมัยที่จักรพรรดิจิงแห่งราชวงศ์ฮั่นยังเป็นรัชทายาท ไม่ได้ขึ้นครองราชย์ มีการบันทึกเอาไว้ว่าเขาเล่นกระดานลิ่วโบ๋กับเจ้าชายรัฐอู๋แห่งราชวงศ์โจตะวันออก แล้วเกิดโมโหขึ้นมาอย่างรุนแรง ก่อนจะโยนกระดานเข้าใส่อีกฝ่ายจนถึงแก่ความตาย
(หมากฮอส หรือ Checkers คือเกมกระดานที่เก่าแก่ที่สุดที่ยังมีการเล่นในปัจจุบัน โดยกระดานหมากฮอสที่เก่าแก่ที่สุดมีอายุมากกว่า 5,000 ปี)
Cr.
https://www.flagfrog.com/liubo-games/ โดย PeemPim
“กระดานเกม” สมัยยุคกลาง
ทางตะวันออกของประเทศสก๊อตแลนด์ มีการค้นพบแผ่นกระดาน ซึ่งคาดว่าเอาไว้ใช้เล่นเกม Hnefatafl หรือเกมกระดานในรูปแบบวางแผนของชาวนอร์ส
อาลี คาเมรอน นักโบราณคดีแห่งโครงการ Book of Deer กล่าวว่ากระดานเกมนี้มีมาตั้งแต่ในสมัยยุคกลาง
โดยทีมนักวิจัยพบกระดานเกมดังกล่าวในระหว่างการขุดค้นวิหารในสมัยพิคท์ใกล้กับบริเวณหมู่บ้าน Old Deer สถานที่ที่พบหนังสือพระวรสาร หรือวรรณกรรมคริสต์ศาสนา (Book of Deer) ซึ่งใช้ภาษาแกลิค (Gaelic) หรือภาษาที่เก่าแก่ที่สุดของชาวสก็อตแลนด์ในการบันทึก
คาเมรอนยังกล่าวว่า “กระดานเกมนี้ถือว่าเป็นวัตถุที่หาได้ยาก มีการขุดเจอเพียงไม่กี่ชิ้นเท่านั้นในประเทศสก็อตแลนด์ โดยสถานที่ที่มักพบเจอนั้นคือบริเวณวิหาร หรือสถานที่ทางศาสนาต่าง ๆ” ยิ่งไปกว่านั้นยังพบว่าบนพื้นผิวของกระดานเกมที่ทำจากหินนี้ มีการแกะสลักสัญลักษณ์เงื่อนโซโลม่อน (Solomon’s knot) ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ทางคริสตศาสนาเอาไว้อีกด้วย
นอกจากกระดานเกมแล้ว คาเมรอนและทีมยังขุดพบชั้นหินและหลุมเสา (post hole) จากอาคารไม้ซึ่งน่าจะเป็นร่องรอยของวิหารในสมัยพิคท์
อย่างไรก็ตาม ทางทีมได้ทำการเก็บตัวอย่าง “ถ่าน” จากสถานที่ขุดค้นเพื่อนำไปตรวจหาอายุที่แน่นอนเป็นการต่อไป
(ภาพประกอบและข้อมูลจาก บทความ Medieval Game Board Discovered in Scotland ในเว็บไซต์
https://www.archaeology.org/news/6768-180705-scotland-medieval-game)
Cr.
https://www.silpa-mag.com/news/article_18179
(ขอขอบคุณที่มาของข้อมูลทั้งหมดและขออนุญาตนำมา)
กระดานเกมเก่าแก่ในสมัยโบราณ
ประวัติศาสตร์ของเกมมีมาย้อนหลังนับพันปี ล่าสุดมีการค้นพบบอร์ดเกมเก่าแก่อายุกว่า 1,500 ปี ในสุสานบริเวณใกล้เมือง Qingzhou ในประเทศจีน จากการตรวจสอบกระดานเกมชนิดนี้มีชื่อเรียกว่า Luibo
กระดานเกม Luibo ที่ค้นพบ อยู่ในภาพที่ดีมากทีเดียว อย่างไรก็ตามกฏและกติกาวิธีการเล่นเกมชนิดนี้ยังคงเป็นปริศนา จากการสันนิษฐานของผู้เชี่ยวชาญ เชื่อว่าเป็นเกมแข่งขันในการยึดครองจุดทั้ง 6 ตำแหน่ง บนกระดาน โดยใช้การ์ดและลูกเต๋าในการตัดสินผล นักโบราณคดียังพบว่ามีโคลงที่ถูกเขียนขึ้นในช่วง 2,200 ปีก่อน โดยกวีที่มีชื่อว่า Song Yu ได้มีการกล่าวถึงถึงเกม Luibo เอาไว้ว่า
"ด้วยลูกเต๋าไม้ไผ่และหมากที่ทำจากตาช้าง เกม Liubo ได้เริ่มต้นขึ้น การช่วงชิงอำนาจได้ถาโถมเข้าหากัน ชิ้นส่วนของจักรพรรดิ์ การโจมตีอันรุนแรงพร้อมเสียงกู่ร้อง ห้าพิสุทธิ์ได้สำแดงอำนาจ"
หากศึกษาจนเข้าใจกฏและวิธีการเล่น น่าจะนำเกมกระดานในอดีตนี้ย้อนกลับมาเล่นในยุคปัจจุบันได้ ลองคิดดูสิว่าเกมมีอายุ 1,500 ปีก่อน แต่มีคนพูดถึงตั้งแต่ 2,200 ปีก่อน แสดงว่าเกมนี้จะต้องได้รับความนิยมสูงมากถึงยังมีผู้เล่นมานานนับร้อยปีได้
Cr.https://generalmenmen.blogspot.com/2016/04/1500.html / เขียนโดย menmen
เกมเศรษฐีนี้เกิดขึ้นโดยหญิงสาวชาวอเมริกันนามว่า อลิซาเบ็ธ แม็กกี ฟิลลิปส์ (Ellizabeth Magie Phillips) ขณะนั้นเธอต้องการแบบจำลองเพื่อให้คนทั่วไปเห็นว่า คนที่เป็นเจ้าของที่ดินหรืออสังหาริมทรัพย์ร่ำรวยจากค่าเช่าได้อย่างไร และค่าเช่าทำให้ผู้เช่าจนลงได้อย่างไร
ซึ่งการเล่นเกมจำลองสถานการณ์แบบนี้ทำให้เข้าใจง่าย โดยเธอได้ตั้งชื่อเกมว่า แลนด์ลอร์ด (The Landlord’s Game) และนำไปจดสิทธิบัตรไว้ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1904 (พ.ศ. 2447) แม้ว่าตัวเกมจะมีความสนุกแต่ก็นิยมเล่นกันในวงแคบ ๆ ยังไม่มีการผลิตออกมาอย่างจริงจัง
เกมโมโนโพลี (Monopaly) นี้เป็นเกมที่ได้รับความนิยมมาก มีการบันทึกสถิติลงในหนังสือกินเนสส์เวิลด์เรคคอร์ดว่า เกมนี้เป็นเกมกระดานที่มีคนเล่นมากที่สุดในโลกประมาณ 500 ล้านคน โดยถูกนำไปผลิตเป็นภาษาต่าง ๆ มากถึง 26 ภาษา และจำหน่ายในประเทศต่าง ๆ ประมาณ 80 ประเทศทั่วโลก รวมถึงประเทศไทย โดยในไทยนั้นเรียกเกม Monopaly ว่า เกมเศรษฐี ซึ่งปัจจุบันกำลังได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก
ที่มา Kapook.com
ขอขอบคุณภาพประกอบจาก เฟซบุ๊ก Monopoly
Cr.https://zazana.com/482
เหล่านักโบราณคดีค้นพับบอร์ดเกมส์โบราณหลากหลายชนิดในอียิปต์ โดยหนึ่งในบอร์ดเกมส์โบราณที่น่าสนใจที่สุดมาจากยุคสมัยก่อนราชวงศ์ (Pre-Dynastic Period) ซึ่งมีชื่อเรียกว่า เซเนท (Senet) หรือ "เกมแห่งการส่งผ่าน (game of passing)"
โดยเซเนท (Senet) ถูกค้นพบในสุสาน KV62 ซึ่งเป็นสุสานที่ไว้พระศพของทุตอังค์อามุน (Tutankhamun) ปัจจุบันซเนท (Senet) ถูกจัดแสดงเป็นการถาวรอยู่ที่ พิพิธภัณฑ์อียิปต์กรุงไคโร (Cairo Museum of Egypt)
จากภาพวาดโบราณที่เก่าแก่ที่สุดของเซเนทเกมส์ ต้องย้อนกลับไปราว 3,100 ปีก่อนคริสตกาล ซึ่งส่งผลให้เซเนท (Senet) เป็นบอรด์เกมส์ที่เก่าแก่ที่สุดในโลกโดยลักษณะของเซเนท (Senet) จะมีช่องสี่เหลี่ยมจำนวน 30 ช่องแบ่งเป็น 3 แถว แถวละ 10 ช่อง และมีเบี้ย 2 ชุด
และเนื่องจากวิธีการเล่นที่ต้องอาศัยโชคในการเล่น ตามความเชื่อของชาวอียิปต์โบราณที่มีความเชื่อเกี่ยวกับชะตา ดังนั้นชาวอียิปต์โบราณจึงเชื่อว่าหากผู้เล่นประสบความสำเร็จและได้รับชัยชนะในเซเนท (Senet) แปลว่าผู้เล่นคนนั้นอยู่ภายใต้การปกป้องของเทพเจ้ารา (เทพแห่งดวงอาทิตย์) เทพเจ้าธอธ (เทพแห่งความรอบรู้และเวทย์มนตร์) และเทพเจ้าโอไซริส (เทพแห่งวิญญาณ)
โดยในยุคสมัยราชอาณาจักรใหม่ (The New Kingdom) (1,550-1,077 ปีก่อนคริสตกาล) บอร์ดเกมส์โบราณนี้ถูกนำมาใช้เป็นเครื่องรางสำหรับการเดินทางแห่งความตาย
ที่มา foxnews, sagepub
cr. thevintagenews
Cr.https://www.facebook.com/pakantook/posts/343864572619395/ By Pakantook
ภาพของแผนจานวงกลม (มุมขวาบน) ของภาพนี้คือ "เกมกระดาน" (Boardgame) ที่ชาวอียิปต์โบราณเรียกว่า "เมเฮน" (Mehen)
คำว่า "เมเฮน" เป็นพระนามของเทพเจ้างู จะเห็นว่ามีงูที่มีลักษณะคล้ายคลื่นคลุมเหนือปะรำของเทพเจ้าที่มีเศียรเป็นแกะ (ก็คือสุริยเทพรา) และงูที่เป็นคลื่นๆคือ "เมเฮน" ที่ทำหน้าที่ปกป้องคุ้มครองสุริยเทพ
น่าเสียดายที่นักอียิปต์วิทยาก็ไม่ทราบแน่ชัดว่าเกมเมเฮนนี้จะเคยมีกติกาดั้งเดิมเป็นอย่างไร ทราบเพียงแค่ว่าเรียกเกมนี้ว่าเมเฮน เพราะว่ากระดานของเกมเป็นวงกลม สลักเป็นรูปอสรพิษกำลังขดตัวม้วนเข้าด้านในเป็นรูปก้นหอย หัวของมันอยู่กึ่งกลางวงกลมส่วนหางอยู่ทางด้านนอก เหมือนกับเทพเจ้าเมเฮน
แต่จากหลักฐานของกระดานและหมากเดิน ก็พอจะทำให้นักอียิปต์วิทยาจำลองกติกาใหม่ขึ้นมา ด้วยว่ากระดานที่มีการเดินเป็นก้นหอยเข้าไปยังด้านในนี้เคยมีปรากฏในเกมกระดานของชาวอาหรับที่มีชื่อว่า “เกมไฮยีน่า” (Hyena Game) ซึ่งก็น่าจะมีกติกาที่คล้ายคลึงกับเกมเมเฮนเหมือนกัน
นักอียิปต์วิทยาพบว่าอุปกรณ์ของเกมเมเฮนประกอบไปด้วยลูกหินซึ่งเปรียบเสมือนตัวเดินหกตัว รูปสลักสิงโตหนึ่งตัวและไม้ทอยที่ทำหน้าที่ประหนึ่งลูกเต๋าที่ใช้ในการกำหนดจำนวนช่องในการเดิน ถ้าอ้างอิงตามเกมไฮยีน่าแล้ว ผู้เล่นจะต้องวางลูกหินของตัวเองเอาไว้ที่ปลายหางของเจ้างูเมเฮน หลังจากนั้นก็จะแข่งกันทอยเต๋าเพื่อเดินหินของตัวเองเข้าไปให้ถึงส่วนหัวและรีบเดินกลับออกมายังหางอีกครั้งหนึ่งให้เร็วที่สุด
ถ้าเทียบกับเกมไฮยีน่าแล้ว มีกติกาคล้ายกัน คือเมื่อหมากของผู้เล่นเดินเข้าไปถึงด้านในของกระดานและกำลังจะเดินออกมา เจ้าไฮยีน่าก็จะถูกปล่อยออกมา "กิน" หมากของผู้เล่นที่เดินหนีไม่ทันและหมากตัวไหนที่ถูกกินก็ต้องออกจากกระดานไป ซึ่งเมื่อนำกติกาตรงนี้มาประยุกต์กับเกมเมเฮน เจ้าไฮยีน่าก็คือรูปสลักสิงโตที่จะคอยกินลูกหินของผู้เล่นที่เดินกลับไปยังหางช้ากว่าราชสีห์ผู้หิวโหยนั่นเอง
ถึงแม้ว่าจะยังไม่มีใครรู้ว่าชาวไอยคุปต์ในอดีตเล่นเกมเมเฮนตามกติกานี้หรือไม่ แต่เมเฮนก็เป็นหนึ่งในเกมกระดานที่ชาวอียิปต์โบราณนิยมเล่มควบคู่ไปกับเกมกระดานอื่นๆ อย่างเช่นเซเนต (Senet) ที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างสูงในสมัยโบราณ
(อ่านเพิ่มเติม) https://www.britishmuseum.org/…/collection_object_details.a…
Credit ภาพ: https://i.pinimg.com/…/79/8cc3794ef6028beb8a89f8ae42222bf7.…-- Nattapon Detkajon --
Cr.https://www.facebook.com/IyakoopSociety/posts/1315968571894016/ โดย Iyakoop Society - โบราณคดีอียิปต์และอารยธรรมโลก
ถึงแม้ว่าจะมีการค้นพบเกมดังกล่าวว่าถูกประดิษฐ์ขึ้นตั้งแต่ช่วงห้าร้อยปีก่อนคริสตกาล แต่ดูเหมือนมันจะได้รับความนิยมจริง ๆ ในช่วงราชวงศ์ฮั่น ก่อนที่จะเสื่อมความนิยมลงไปภายในเวลาไม่นานนัก กระทั่งในที่สุดก็สูญหายไป
นักประวัติศาสตร์เชื่อว่าน่าจะเป็นเพราะการเข้ามาของหมากโกะ และหมากรุกจีนสมัยใหม่ที่ได้รับความนิยมมากกว่า เพิ่งจะมีการพยายามรื้อฟื้นวิธีเล่นกระดานลิ่วโบ๋หลังจากขุดพบอุปกรณ์การเล่นแบบสมบูรณ์ และบันทึกภาพวาดจากราชวงศ์ฮั่นเมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมา
สิ่งที่น่าสนใจก็คือ จากหลักฐานบันทึกต่าง ๆ ที่ถูกพบและมีการกล่าวถึงกระดานลิ่วโบ๋นั้น ดูเหมือนเกมนี้จะเป็นเกมที่ท้าทายและน่าจะเล่นกันจริงจังมาก จนถึงขนาดว่ามีการฆ่ากันตายคากระดานถูกบันทึกเอาไว้ถึงสองเหตุการณ์
โดยครั้งแรกเกิดขึ้นในราว 682 ปีก่อนคริสต์ศักราช เจ้าเมืองซ่ง (宋湣公) เล่นเกมกระดานลิ่วโบ๋กับหนานกงฟ่าน (南宮萬) ถึงแม้บันทึกจะไม่แน่ชัดนักว่าเกิดอะไรขึ้น แต่ทั้งสองคนเริ่มมีปากเสียงกัน ก่อนที่หนานกงจะยกกระดานลิ่วโบ๋ขึ้นมาฟาดใส่เจ้าเมืองซ่งจนเสียชีวิตคากระดาน
ส่วนอีกครั้งเกิดขึ้นในช่วง 156 ปีก่อนคริสต์ศักราช ในสมัยที่จักรพรรดิจิงแห่งราชวงศ์ฮั่นยังเป็นรัชทายาท ไม่ได้ขึ้นครองราชย์ มีการบันทึกเอาไว้ว่าเขาเล่นกระดานลิ่วโบ๋กับเจ้าชายรัฐอู๋แห่งราชวงศ์โจตะวันออก แล้วเกิดโมโหขึ้นมาอย่างรุนแรง ก่อนจะโยนกระดานเข้าใส่อีกฝ่ายจนถึงแก่ความตาย
(หมากฮอส หรือ Checkers คือเกมกระดานที่เก่าแก่ที่สุดที่ยังมีการเล่นในปัจจุบัน โดยกระดานหมากฮอสที่เก่าแก่ที่สุดมีอายุมากกว่า 5,000 ปี)
Cr.https://www.flagfrog.com/liubo-games/ โดย PeemPim
อาลี คาเมรอน นักโบราณคดีแห่งโครงการ Book of Deer กล่าวว่ากระดานเกมนี้มีมาตั้งแต่ในสมัยยุคกลาง
โดยทีมนักวิจัยพบกระดานเกมดังกล่าวในระหว่างการขุดค้นวิหารในสมัยพิคท์ใกล้กับบริเวณหมู่บ้าน Old Deer สถานที่ที่พบหนังสือพระวรสาร หรือวรรณกรรมคริสต์ศาสนา (Book of Deer) ซึ่งใช้ภาษาแกลิค (Gaelic) หรือภาษาที่เก่าแก่ที่สุดของชาวสก็อตแลนด์ในการบันทึก
คาเมรอนยังกล่าวว่า “กระดานเกมนี้ถือว่าเป็นวัตถุที่หาได้ยาก มีการขุดเจอเพียงไม่กี่ชิ้นเท่านั้นในประเทศสก็อตแลนด์ โดยสถานที่ที่มักพบเจอนั้นคือบริเวณวิหาร หรือสถานที่ทางศาสนาต่าง ๆ” ยิ่งไปกว่านั้นยังพบว่าบนพื้นผิวของกระดานเกมที่ทำจากหินนี้ มีการแกะสลักสัญลักษณ์เงื่อนโซโลม่อน (Solomon’s knot) ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ทางคริสตศาสนาเอาไว้อีกด้วย
นอกจากกระดานเกมแล้ว คาเมรอนและทีมยังขุดพบชั้นหินและหลุมเสา (post hole) จากอาคารไม้ซึ่งน่าจะเป็นร่องรอยของวิหารในสมัยพิคท์
อย่างไรก็ตาม ทางทีมได้ทำการเก็บตัวอย่าง “ถ่าน” จากสถานที่ขุดค้นเพื่อนำไปตรวจหาอายุที่แน่นอนเป็นการต่อไป
(ภาพประกอบและข้อมูลจาก บทความ Medieval Game Board Discovered in Scotland ในเว็บไซต์ https://www.archaeology.org/news/6768-180705-scotland-medieval-game)
Cr.https://www.silpa-mag.com/news/article_18179
(ขอขอบคุณที่มาของข้อมูลทั้งหมดและขออนุญาตนำมา)