วิญญาณนิพพานไม่ได้

ยิ่งพูดอธิบายปรมัตถธรรมก็ยิ่งเลอะเทอะ เพราะจะตกสู่บัญญัติธรรม จึงต้องอธิบายสภาวะธรรมด้วยการเห็นสภาวะจริงตรงหน้าขณะนั้น สภาวะจริงตรงหน้าขณะนั้น ก็ต้องแยกออกได้ว่าอะไรคือผู้เห็น อะไรคือผู้ถูกเห็น สภาวะ

อายุอารมณ์จิต คือ จิตแต่ละดวงตั้งแต่เกิดจนดับไป ในแต่ละวิถึ เช่น ขณะเห็นวิถีจิตรูปเดิน จะมี 1.มีตัวรู้(จิต) เข้าไปที่รูปเดิน เป็นตัวรู้โคจรไป 2.รูปเดิน เป็นตัวถูกรู้ เป็นอาการ รูปเดินเป็นอารมณ์ของจิต

“คุณลักษณะของจิตในพระนิพพาน” จิตที่ได้บรรลุถึงพระนิพพานแล้วมีคุณสมบัติอยู่ ๒ ประการด้วยกันคือ ๑. นิพพานัง ปรมัง สุขัง ๒. นิพพานัง ปรมัง สุญญัง คือมีความสุขอย่างมาก มีความสุขเต็มร้อยมีความ

กุศลอย่างโลกๆ กำหนดจิตตามดูยังเห็นว่า ผลบุญจะสนองให้เป็นปัจจัยอย่างไร แต่บุญจากการภาวนา มันกำหนดดูไม่ได้ เพราะไร้ที่ตั้ง แล้วเวลาอุทิศให้แก่ญาติโกโหติกา เขาจะได้รับบุญจากการ ภาวนายังไงครับ

วิญญาณขันธ์พิจารณารูปขันธ์,เวทนาขันธ์,สัญญาขันธ์,สังขารขันธ์เป็นอนิจจัง,ทุกขัง,อนัตตาได้ แล้วอะไรพิจารณาวิญญาณขันธ์ถ้าไม่ใช่จิต

อุจเฉททิฏฐิ คือ ความเห็นว่าเมื่อตายแล้วจะสูญสิ้นไปทั้งหมด ไม่มีการเวียนว่ายตายเกิดในภพอื่นอีก เป็นมิจฉาทิฏฐิ “เอาความสูญ” นั้นไปเทียบกับนิพพาน แล้วเข้าใจว่านิพพานคือความสูญสิ้นแบบไม่มีอะไ

ดับสังขาร ก็จะเป็นสภาวะนิโรธ ฌาน1-8 เป็นเจตสิก เป็นสังขารตัวที่ประกอบกับจิต สติปัฐฐาน ในปรมัตถธรรม จึงต้องเห็นการดำเนินไปของฌาน 1-8 อันเป็นการดำเนินไปของเจตสิก จึงจะรู้ชัดในเจตสิก เมื่อรู้ชัดในเจตส