จขกทสงสัยว่าจากกรณีคนที่มีความเครียดกดดันเจ้าความคิด(มีแผลฝังใจ)​เหมาะกับการภาวนาแบบไหนมากกว่า​ ระหว่างปัญญานำกับสมาธินำ

คือมันมีประเด็นที่ว่ามีผญคนนึงตั้งกระทู้ทำนองว่ามีความฝังใจและเกลียดพ่อแล้วเรื่องมันหลอกหลอนในหัวทั้งฝังใจเครียดฟุ้งหนักมากแล้วจขกทนั้นเขาก็ปรึกษาว่าทำไงถึงปล่อยวางความเกลียดได้​ แล้วทีนี้คนส่วนใหญ่แนะนำว่าคนเจ้าความคิดวิตกเนี่ยคนส่วนใหญ่จะให้ฝึกเจริญสติตามแบบสติปัฏฐาน4ไปเลย(บนฐานขณิกสมาธิ)​ควบกับเจริญเมตตา​ แต่มีคห.นึงบอกให้เล่นฌานแบบสมถะยานิกทำฌานโลกีย์แบบอารัมณูปนิชฌานไปเลยจะมีความสุขเจริญเมตตาจะเห็นผลดี​ แล้วก็มีคนแนะนำให้ฝึกสติมาแย้งเขาก็อ้างว่าวิธีเขาถูกให้เล่นฌานเลย​ ทีนี้ก็มีคนบอกว่าพวกวิตกจริตอย่างหนักเล่นฌานยากถึงเล่นได้อาการยิ่งแย่ลงเขาก็เถียงว่าเอ้าก็คนที่เป็นบ้ามาจากป่วยมาก่อน(แสดงว่าไม่เคยเห็นนิมิตจนจิตหลอนอ่ะดิ)​ คนที่เห็นต่างก็ว่าคนที่จิตใจอ่อนไหวมีแผลเล่นฌานแล้วมันอันตราย​บวกดับแก้ไม่ถูกทางกินยาผิดโรค​ เขาก็วนว่าไม่ได้ฌานโลกีย์ดับทุกข์​ไม่ได้​ (คนหลายคนฝึกสติก็ไม่ได้ฌานเป็นฐานนะก็ดีขึ้นกันเยอะ)​  คือหลายคนที่ทุกข์​น้อยลงวางได้ก็สติปัญญา​นี่แหละครับ​ พระอานนท์​ก็กล่าวไว้ว่าใช้ปัญญา​นำสมาธิ

ปล.ส่วนตัวจขกทมองว่าคนวิตกชอบคิดมากจิตใจอ่อนไหวเล่นฌานมีแต่แย่​ยิ่งประเภทเพ่งจุดเดียวเหมือนหนีเสือปะจระเข้ยังไงไม่รู้​ เหมือนแก้ผิดจุดยังไงไม่รู้​ หลายท่านก็แนะนำให้ฝึกเจริญสตินะ​ แต่มีคห.นี้บอกให้เล่นฌานให้ฝึกเพ่งจุดเดียว​ ประเด็นคือฌานสำหรับจขกทมันเหมาะกับคนที่ไม้คิดมากมองโลกในแง่ดีจิตใจไม่หวั่นไหวมาก​ แต่คนมีปัญหาฌานไม่ใช่ตัวแก้ปัญหา​ รู้ทันอารมณ์​เหมาะกว่าถูกจุดกว่า​ แต่ทั้งนี้ทุ้งนั้นสมถะหรือสมาธิก็ไม่ควรขาดเลยแต่แนะนำเอาแบบพอใช้งานพอเน้นเจริญพรหมวิหาร​เอยเน้นพุทธานุสติเอยแบบพอมีกำลังก็พอ​ เอาฌานมันเกินความจำเป็นในการแก้ปัญหากลับกันยิ่งบางรายเป็นของพอกอัตตาทิฏิมานะอย่างดีอีก​ คนแบบคิดมากแถมอยู่ในสังคมทั่วไปสมถะเพียวถึงฌานจขกทว่ามันเกินความจำเป็น

ปล.2​ คุ้นๆว่าถ้าจำไม่ผิดเขายกสัมมาสมาธิมาอ้างด้วยว่าเป็นฌาน4แล้วโยงไปที่อารัมณูปนิชฌานคือฌานโลกีย์​ที่เกิดจากการเพ่งอารมณ์​กรรมฐานเดียว​ ทั้งที่เขาลืมมองว่าสัมมาสมาธิ​ตรงนี้คืออะไร​ ประกอบด้วนองค์มรรค7ข้อเป็นบริขารอย่างไร​ ฌานตรงนี้เป็นฌานแบบไหนเกิดด้วยวิธีไหน