สเปน เข้ามาถึง อาณาจักรอินคาและทำให้ อินคาล่มสลายจริงหรือไม่.. หรือเกิดจากความวุ่นวายโรคระบาด และแย่งอำนาจกันเอง

ผมเชื่อว่าถ้าตอนนั้นสหภาพโซเวียตยังไม่ล่มสลาย หรือ ปูตินเป็นผู้นำรัสเซียในช่วงกลางๆขึ้่นไป (ไม่นับช่วงแรกที่ยังใหม่ๆอำนาจไม่เยอะอยู่) ผมเชื่อว่าไม่ยอมให้เกิดแน่ หรือถึงเกิดก็ต้องเจอการขัดขวางแน่นอน เ

ตามนั้นครับ แอซเท็กขนาดเป็นอาณาจักรใหญ่ยังล่มง่ายๆ อินคาเจอโรคระบาดกับความแตกแยกภายในโดนตะวันตกฆ่าเป็นว่าเล่น แต่ชาวอินเดียนแดงกลับมีความแข็งแกร่งเป็นอย่างมาก มีวีรชนอย่างเจอโรนีโมที่ทำให้ตะวันตกหวาดก

หลังเสียกรุงครั้งที่1 ที่พระยาละแวกยกพลมา 4 หมื่น (หรือ 1 หมื่นไม่แน่ใจ) มาโจมตีกรุงศรีหลังพม่าเพิ่งกวาดต้อนคนกลับไป แล้วทิ้งทหารพม่าไว้แค่ไม่กี่พัน ถามว่าถ้าเวลานั้นเกิดมีพวกคิดการทุรยศเปิดประตูเมือง

ศาสนาเป็นภัยต่อคอมมิวนิสต์ แล้วศาสนาเป็นภัยต่อเสรีประชาธิปไตยอย่างไร? การเอาศาสนจักรมาผูกกับอาณาจักร จะทำให้ทั้งสองสิ่งล่มสลายหรือไม่? อาณาจักรควรยึดสิทธิมนุษยชน ้เสรีภาพในการนับถือศาสนา จะดีกว่าไหม?