[จากคนไทยในฮกไกโด] แนะนำการเตรียมตัวและการดำเนินการกรณีเหตุไม่ปกติฉบับนักท่องเที่ยว

ไม่เคยคิดว่าจะต้องมาเขียนอะไรแบบนี้เหมือนกันครับ คิดว่าท่านที่มาท่องเที่ยวหลายคนอาจจะเสียขวัญและตื่นตระหนก ซึ่งคนที่อยู่ในญี่ปุ่นเองก็ตื่นตระหนกเช่นกันครับ

จะขอข้ามเรื่องไทมไลน์ว่าเกิดอะไรขึ้นบ้างไปก่อน เอาเฉพาะสาระสำคัญก่อนนะครับ

การเตรียมตัวสำหรับเดินทางท่องเที่ยว กรณีมาเที่ยวปกติ
• เตรียมของให้พร้อมครับ ยาสามัญประจำบ้าน ยาส่วนตัว แบ่งใส่กระเป๋าเดินทางและนำบางส่วนติดดัวไว้ด้วย

• เงินสด ให้มีติดตัวไว้บ้าง อย่าพึ่งพาแต่บัตรเครดิตอย่างเดียว ในชีวิตจริงตอนเกิดเหตุฉุกเฉินรุนแรง บัตรเครดิตใช้ไม่ได้นะครับ ให้บาลานส์การใช้งานให้สมดุล เงินสดเอาไว้เผื่อซื้ออาหารครับ

• ข้อมูลการเดินทาง สถานที่ติดต่อกรณีฉุกเฉิน ปรินท์หรือเขียนใส่กระดาษติดตัวไว้ด้วย อย่าพึ่งพาแต่การใช้สมาร์ทโฟนเชื่อมต่ออินเทอร์เนท ข้อมูลสำคัญเช่น หมายเลขพาสปอร์ต หมายเลขโทรศัพท์สถานกงสุลไทย ชื่อและที่อยู่โรงแรมที่พัก ตำแหน่งของที่ทำการเขตต่างๆ หาข้อมูลไว้ให้มากๆไว้ก่อนครับ

• นัดจุดนัดพบกับท่านที่เดินทางไปด้วยกัน จดจำและเขียนจุดที่นัดพบกันไว้ด้วย เผื่อมาไม่ถูกยังให้แทกซี่มาส่งจุดนัดพบได้ครับ

กรณีเกิดเหตุฉุกเฉินอย่างในครั้งนี้ เรียกได้ว่ารุนแรงมากๆ ที่ผ่านมาอาจมีแผ่นดินไหวประปราย แต่ครั้งนี้รุนแรงขนาดไฟดับทั้งเกาะฮกไกโด เตาปฏิกรณ์นิวเคลียร์สามโรงหยุดการเดินเครื่อง สถานีไฟฟ้าย่อยอีกหลายสิบโรงหยุดการส่งกระแสไฟ ทุกสิ่งเป็นอัมพาตหมด หากเกิดเหตุการณ์ลักษณะนี้ให้ตั้งสติไว้นะครับ
• ช่วงแผ่นดินไหวใหญ่ มุดหลบใต้โต๊ะให้ศีรษะปลอดภัยไว้ก่อน

• สิ่งสำคัญให้พกติดคัวไว้ พร้อมหยิบฉวยทันที เช่น พาสปอร์ต E-Ticket เอกสารสำคัญต่างๆ ยาส่วนตัว ใส่กระเป๋าน้อยแยกไว้ครับ อย่าเอาของสำคัญยัดที่นั่นที่นี่กระจัดกระจาย ถึงเวลาฉุกเฉินท่านจะหาอะไรไม่ทันครับ

• ที่นอกอาคาร หรือที่จุดนัดพบ ให้ตรวจสอบญาติพี่น้องเพื่อนฝูงที่มาด้วยกัน ยืนยันความปลอดภัยของทุกคนด้วยครับ

• หากเกิดเหตุการณ์ลักษณะนี้ ไม่ว่าจะเป็นภัยธรรมชาติแบบใดก็ตาม ไต้ฝุ่น พายุ แผ่นดินไหว มีโอกาสสูงมากที่สนามบินและ JR จะได้รับผลกระทบ ไม่สามารถให้บริการได้ เราเตรียมตัวกักเสบียงโดยไม่ต้องรอประกาศได้เลยครับ ที่ฮกไกโด โดยเฉพาะสัปโปะโระ จุดที่สามารถซื้อของได้ในช่วงไฟฟ้าดับคือร้านสะดวกซื้อ 7-11 และ Seicomart สองเจ้านี้โดยทั่วไปจะมีอุปกรณ์คิดเงินที่เคาเตอร์สำหรับกรณีฉุกเฉินไว้ ส่วน Lawson มีไม่ครบทุกที่ ส่วนมากจะปิดไปเลย

• ของที่ควรซื้อ แนะนำว่าเป็นอาหารประเภทให้พลังงานสูง เช่น ชอคโกแลต ถั่ว ขนมปัง และของใช้ที่อาจจะจำเป็นอื่นๆ เช่น Toilet Paper, Wet Tissue เป็นต้น ใช้บัตรไม่ได้นะครับ กรณีไฟฟ้าดับ ระบบล่มแบบครั้งนี้นี่ Cash is King ครับ

• ในช่วงเหตุการณ์ไม่ปกติ คนต่อแถวเข้าซื้อของก็ไม่ต้องไปชะเง้อยืนดูว่าเป็นยังไงบ้างนะครับ ไปต่อคิวเลย ยิ่งช้าของยิ่งหายากขึ้นเรื่อยๆครับ

• สัญญาณโทรศัพท์และอินเทอร์เนทเชื่อมต่อยากมากถึงมากที่สุด อาจใช้ไม่ได้เลย หากมีความจำเป็นต้องการความช่วยเหลือ ให้ไปต่อคิวรอใช้โทรศัพท์สาธารณะครับ ส่วนจะติดต่อใคร ที่ไหน ก็ตามที่เราจดใส่กระดาษไว้ล่วงหน้านั่นเลย

• กรณีไม่มีที่พัก ให้เดินทางไปที่ศูนย์รวมพลและสถานที่อพยพ 避難場所 ที่ใกล้ที่สุด มีหลายจุดกระจายๆกันไป ตรงนี้ต้องหาข้อมูลล่วงหน้าไว้นะครับ ว่าจุดที่ใกล้กับที่พักเรามีตรงไหนบ้าง โดยทั่วไปจะบอกชื่อสถานที่และที่อยู่ไว้ หากไปไม่ถูก ที่อยู่ที่จดไว้เอาให้แทกซี่ดูได้ครับ

• กรณีระบบไฟฟ้าและการสื่อสารล่ม Bus JR Subway จะหยุดการให้บริการทั้งหมด ที่ยังบริการได้คือแทกซี่ครับ เงินสำรองต้องมีนะครับ เหลือดีกว่าขาดครับ อย่าแพลนการท่องเที่ยวแบบพอดีเกินไป อย่างกเกินไปจนลืมเรื่องความปลอดภัยของชีวิต

• สมาร์ทโฟน หากใช้เครื่องที่กินพลังงานสูงหรือแบตน้อย ให้พกแบตสำรองติดตัวไว้ หากเป็นไปได้ระหว่างการเดินทางเตรียมที่ชาร์จสำรองแบบที่ใช้ถ่าน AA ไว้ด้วยครับ กรณีไฟดับทั้งหมด อย่างน้อยยังหาซื้อถ่านจากร้านสะดวกซื้อได้
*** ที่ชาร์จลักษณะนี้ หาได้ทั่วไปในญี่ปุ่นครับ

• พยายามติดต่อกับญาติพี่น้องหรือมิตรสหายที่ไทย ยืนยันความปลอดภัยของตนเองและคนที่มาด้วยกัน เพราะข่าวที่ออกที่ไทยดูแล้วรุนแรงมากๆ เช่น ที่สัปโปะโระโดยมากไม่มีความเสียหายใหญ่มากก็จริง แต่ข่าวที่ออกมักจะไปเอาภาพจากจุดเกิดแผ่นดินไหว จุดดินถล่ม จุดที่เสียหายหนักๆมาออกข่าวด้านเดียว ทำให้ญาติและคนรอบตัวที่ไทยเกิดความเป็นกังวลแน่นอน ดังนั้นยืนยันความปลอดภัยจะเป็นการช่วยคลายความกังวลได้ในระดับหนึ่งครับ

• หากจำเป็นจริงๆ ต้องไปที่ศูนย์อพยพ ไม่ต้องกังวลนะครับทั้งเจ้าหน้าที่และจิตอาสาทุกท่านจะดูแลความปลอดภัยให้เต็มที่ มีที่พักและอาหารยังชีพให้ ส่วนเรื่องส่วนตัว รบกวนเก็บไว้ก่อน อย่างอแง ไม่มีใครแบกกระเป๋าให้ท่าน ไม่มีใครเดินถามท่านรายบุคคลว่าให้ช่วยอะไรบ้าง ไม่มีใครตอบคำถามท่านว่ามีที่ชาร์จแบตไหม ฯลฯ เรื่องส่วนตัวต้องดูแลตัวเองครับ

• ข้อนี้สำคัญมาก ในระหว่างที่ยังอยู่ภายนอก ยังหาที่พักไม่ได้ อย่าบ่นอย่างอแง คำพูดบั่นทอนจิตใจอย่าง “ไม่น่ามาเลย” “อยากกินอาหารไทยแล้ว” “เมื่อไหร่จะได้กลับเนี่ย” “เหนื่อยมาก” “ไม่มีใครช่วยเลย” “ต้องเดินไปถึงไหน” “ทำไมเค้าไม่นั่นไม่นี่” บลาๆ นอกจากจะไม่เกิดประโยชน์ใดๆแล้ว มันยังบั่นทอนจิตใจของคนที่ได้ยินด้วยครับ แนะนำว่าให้ช่วยกันคุยเชิงคลายทุกข์ เช่น “อยู่ด้วยกันนะ” “เดินไปด้วยกัน เราจะไปจุดรวมพล” “ให้ช่วยลากกระเป๋ามั้ย” “อีกนิดเดียวนะ” เป็นต้น

• สำหรับคนไทยที่มาเที่ยว ส่วนมากมักจะมีปัญหาสภาพร่างกายเนื่องจากไม่คุ้นชินกับการเดินระยะทางไกลๆหรือนานๆ แนะนำว่ายาประเภทวอลทาเรน ไมโดคาล์ม (หรือนอเจสิคก็ได้) เอามาด้วยจะมีประโยชน์ครับ แนะนำให้ซื้อจากร้านขายยาที่มีเภสัชกรควบคุมเท่านั้นนะครับ เพราะเภสัชกรจะแนะนำยาที่ถูกต้องได้ รวมถึงปริมาณที่ถูกต้องได้ ข้อนี้สำคัญมาก

• ในเวลาวิกฤติ ไม่มีใครเหนือกว่าใคร ทุกคนเท่าเทียมกันหมด ไม่ว่าจะคนญี่ปุ่น คนไทย คนเกาหลี ฯลฯ ทุกคนต่างเป็นผู้ประสบภัยเหมือนกันหมด แม้แต่เจ้าหน้าที่และจิตอาสาที่มาช่วย ต่างก็เป็นผู้ประสบภัยแต่สละเวลาส่วนตัวมาเพื่อดูแลพวกท่าน อย่าดูแคลนอย่ารังเกียจหากต้องใช้ที่พักรวมกัน ห้องน้ำรวม สถานที่ที่ปลอดภัยและใช้เป็นจุดรวมพลหรือสถานที่อพยพมักจะเป็นอาคารพละ วัด ฯลฯ ยืนยันเรื่องความสะอาดได้ครับ แต่ขอความกรุณาสละการติดหรูชั่วคราว เจอบางท่านมาถามว่ามีเตียงไหม ไม่นอนกับพื้น ไม่มีหมอน ไม่มีที่ชาร์จ ไม่มีสัญญาณโทรศัพท์ ไม่มีข้าวกิน แล้วงอแง ไม่เอา ไม่ไป คือท่านจะถูกทิ้งนะครับ หาทางเอาตัวรอดเอาเอง

• ที่พักที่ท่านจะได้เข้าพัก จะมีความอบอุ่น และความสว่างให้ครับ ท่านใดที่นอนหลับยากแนะนำให้มีที่ปิดตาส่วนตัวมากด้วยครับ

• โทรศัพท์ ให้ประหยัดแบตให้ได้มากที่สุด งดการใช้โซเชียลชั่วคราวแบบอัพเดททุกสิบนาที เอาแค่เท่าที่จำเป็นนะครับ คนที่อยู่ที่นี่จะชินและเข้าใจกันว่าในการโพสต์ หลักๆเราจะโพสต์เรื่องการยืนยันความปลอดภัยของตัวเอง และจุดที่ตัวเองอยู่หรือกำลังมุ่งหน้าไป ให้คนอื่นๆรับทราบเท่านั้นพอครับ นอกนั้นให้ประหยัดพลังงานไว้ให้มากที่สุด เปิดโหมดเครื่องบินช่วยประหยัดพลังงานได้มากขึ้นนะครับ
*** สำหรับท่านที่ใช้ P20Pro ผมใช้ P20Pro ตอนไฟเริ่มดับมีแบต 80% และมีพาวเวอร์แบงค์ 8000mA อีกอันนึง ผมอยู่ได้ราวๆ 40 กว่าชั่วโมงแบบเปิดเนทตลอดครับ เผื่อไว้อ้างอิงได้

• คำสำคัญที่ควรจดใส่กระดาษไว้ หากพูดภาษาญี่ปุ่นไม่ได้ เช่น 避難場所 จุดรวมพลอพยพ เพราะส่วนมากที่เจอนักท่องเที่ยวมีปัญหาคือ บางท่านพร้อมจะไปแต่ไม่รู้ต้องไปที่ไหน จุดอพยพอยู่ตรงไหน แนะนำให้หาข้อมูลและจดที่อยู่ไว้ล่วงหน้าครับ

• จิตอาสาเราไม่ใช่ล่าม เราไม่ได้แปลทุกคำพูด แต่เราสามารถติดต่อประสานงานและช่วยเหลือด้านข้อมูลข่าวสารครับ แต่หากจำเป็นจริงๆ จิตอาสาจะล่ามให้ได้อยู่ (ขอกรณีจำเป็นจริงๆเท่านั้นนะครับ) เนื่องจากผู้ประสบภัยมีจำนวนมาก อาจไม่สามารถดูแลรายบุคคลได้อย่างทั่วถึง ต้องขออภัยทุกท่านเป็นอย่างสูงครับ

ไม่มีรูปประกอบนะครับ ขอลงแค่ตัวอักษรก่อน
อาจมีข้อมูลไม่ครบถ้วน หรือบกพร่องในจุดใดไปต้องขออภัยจริงๆครับ

ปล ที่ฮกไกโด ช่วงเดือน10 อาหารอร่อยครับ ไว้ลองแวะมานะครับ