๑๐๗. โกธํ ปญฺาย อุจฺฉินฺเท.
พึงตัดความโกรธด้วยปัญญา.
นัย-องฺ. สตฺตก. ๒๓๑๐๐.
“เราจะว่าไม่ดี ก็ไม่ได้ เรื่องเกี่ยวกับสัตว์ เราเห็น ช้างก็มี ไส้เดือนก็มี หนอนกลม หรือตัวเชื้อโรคก็มี คุยแล้วก็คิดว่า ชนิดนี้เป็นเรื่องเด็กคุยกัน เรื่องที่ทำก็ยังมีอยู่อีก กลัวการน่าตำหนิก็มีอยู่อีก ความรังเกียจเกิดขึ้น ทบทวนดูแล้ว เห็นจะทำอย่างเก่านั้นไม่ได้ ก็เลิกเสีย เพราะว่า ชนิดเหตุการณ์ที่จะขอพ้นไปอย่างเงียบๆ อาจจะได้มาตกอยู่แก่เราบ้าง ขอบ้าง
แต่!นี้ ที่นี้ ที่ให้ทำมาแล้ว เป็นการมืดไป หรือแจ้งไป เล็กไปหรือใหญ่ไป ยอมรับจะแก้ไขก็จะต้องทำให้ได้ ต้องขอบ้าง แม้เรื่องจะไม่สวยสดงดงามอีกแล้ว แต่ก็ต้องขอบ้าง เพราะจะไม่เอาทางที่มากเกินไป หรือน้อยเกินไป จากการที่ตนเองจะได้จากไปอย่างเงียบๆ
ในชนิดที่จะหาความสงบไม่ได้ก็ตาม แต่ตนเองต้องกระทำตามการอบรม ที่มี ที่จะพอเหมาะสมกับความจริงของตน, ตัวเขา เขาอ้างตัวเขา ตัวเราก็ต้องอ้างตัวเรา มีปฏิญาณอย่างไรแล้ว ก็เร่ง ก็ผ่อน จะให้ช้า-เร็วอยู่ ถึงอย่างไรก็จะต้องให้เป็นไปตามนั้น”
ปจฺจยุปฺปนฺน
กิต. เกิดขึ้นแล้วจากเหตุ
แจ้งไป เล็กไปหรือใหญ่ไป ยอมรับจะแก้ไข
พึงตัดความโกรธด้วยปัญญา.
นัย-องฺ. สตฺตก. ๒๓๑๐๐.
“เราจะว่าไม่ดี ก็ไม่ได้ เรื่องเกี่ยวกับสัตว์ เราเห็น ช้างก็มี ไส้เดือนก็มี หนอนกลม หรือตัวเชื้อโรคก็มี คุยแล้วก็คิดว่า ชนิดนี้เป็นเรื่องเด็กคุยกัน เรื่องที่ทำก็ยังมีอยู่อีก กลัวการน่าตำหนิก็มีอยู่อีก ความรังเกียจเกิดขึ้น ทบทวนดูแล้ว เห็นจะทำอย่างเก่านั้นไม่ได้ ก็เลิกเสีย เพราะว่า ชนิดเหตุการณ์ที่จะขอพ้นไปอย่างเงียบๆ อาจจะได้มาตกอยู่แก่เราบ้าง ขอบ้าง
แต่!นี้ ที่นี้ ที่ให้ทำมาแล้ว เป็นการมืดไป หรือแจ้งไป เล็กไปหรือใหญ่ไป ยอมรับจะแก้ไขก็จะต้องทำให้ได้ ต้องขอบ้าง แม้เรื่องจะไม่สวยสดงดงามอีกแล้ว แต่ก็ต้องขอบ้าง เพราะจะไม่เอาทางที่มากเกินไป หรือน้อยเกินไป จากการที่ตนเองจะได้จากไปอย่างเงียบๆ
ในชนิดที่จะหาความสงบไม่ได้ก็ตาม แต่ตนเองต้องกระทำตามการอบรม ที่มี ที่จะพอเหมาะสมกับความจริงของตน, ตัวเขา เขาอ้างตัวเขา ตัวเราก็ต้องอ้างตัวเรา มีปฏิญาณอย่างไรแล้ว ก็เร่ง ก็ผ่อน จะให้ช้า-เร็วอยู่ ถึงอย่างไรก็จะต้องให้เป็นไปตามนั้น”
ปจฺจยุปฺปนฺน
กิต. เกิดขึ้นแล้วจากเหตุ