เจตสิก 52 (ธรรมที่ประกอบกับจิต, สภาวธรรมที่เกิดดับพร้อมกับจิต มีอารมณ์และวัตถุที่อาศัยเดียวกันกับจิต, อาการและคุณสมบัติต่างๆ ของจิต
จาก พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม
เนื่องจากฉันมีความรู้ทางอภิธรรมตามแบบฉบับมวยวัดมาก
เลยต้องมาขอความรู้จากผู้เชี่ยวชาญชำนาญการในด้านนี้
และหวังว่าจะมีผู้ที่ได้ อธิจิตสิกขา มาตอบคำถามตรงนี้ด้วยจะยิ่งดี
เพราะจะได้มีครบทั้ง ทฤษฎีและปฏิบัติ
(ซึ่งในทางพระพุทธศาสนามีหลายครั้งที่เข้าใจไม่ตรงกัน อ่านแล้วคิดอีกอย่าง แต่ปฏิบัติแล้วพบอีกอย่าง ไม่ตรงกับที่คิด กับตรงกับที่อ่าน)
คือ.. บางเจตสิก ฉันอ่านๆดูแล้วก็งงๆเหมือนกัน ไอ้เรื่องรู้อารมณ์ต่างๆ นั้นพอจะบอกได้ว่าเป็นวิญญาณ แต่กับบางอย่างนี่...
เช่น จิตทำงานร่วมกับวิริยเจตสิก
วิญญาณทำงานร่วมกับวิริยะ เออ... เข้าท่าเนอะ
จิต+โมหะเจตสิก ก็คือ วิญญาณ+โมหะเจตสิก วิญญาณก็จะหลงๆหน่อยนะ
หรือ จิต+โทสะเจตสิก ก็เลยเป็น วิญญาณที่โกรธ อันนี้เจอมากในนิยายภาพที่แต่ก่อนเขาขายเล่มละบาท
หรือจิต+จิตตปัสสัทธิ เป็นวิญญาณสงบ ดูๆไปแล้วก็เป็นนิยายที่ชอบเขียนกันนะ จากไปอย่างสงบ เอาไปเผาวิญญาณก็จะสงบ
หรือจิต+สัมมาวาจา เป็นวิญญาณที่เจริญอริยมรรค สำคัญนะเนี่ย วิญญาณนี้คุยด้วยแล้วดี กลายเป็นวิญญาณเจรจาชอบ
ฯลฯ พอก่อนๆ ฉันชักจะเพ้อเจ้อไปกันใหญ่
ก่อนอื่นบอกเลยว่า ฉันไม่ได้อยู่ฝ่าย จิตเที่ยง บ่าย สาย ค่ำ อะไรยังไงนะ ไม่ต้องมาว่ากล่าวกัน
ฉันจะบอกได้อย่างไรล่ะว่า จิตจะเป็นปุถุชนไปตลอดกาลตลอดสมัย จิตย่อมพัฒนาการอ่อนนุชลาดกระบังได้เสมอ
เปลี่ยนไปเปลี่ยนมา แม้จิตพระอรหันต์ก็ยังเปลี่ยนไปเรื่อยตามเจตสิกใช่มั้ย หรือไม่ใช่... ฉันไม่รู้นะฉันไม่ใช่พระอรหันต์
พระอรหันต์มีเจตสิกมั้ยหนอ แต่ท่านมีเอกคตานี่.. นั่นก็เจตสิกสาธารณะเลยนะ
จิตเป็นนามธรรม เราจะเรียกมันว่าอะไรก็ตาม มันก็เป็นสิ่งๆนั้นอยู่ดี
ใครเคยเห็นจิตก็มาคุยให้ฟังด้วยนะจ๊ะ
ปล.ไม่ต้องบอกให้ฉันศึกษาอภิธรรมนะจ๊ะ ฉันมาถาม ถามแล้วก็จบกันตรงนี้ กระทู้นี้
ฉันไม่ฟุ้งซ่านไปมากกว่ากระทู้นี้แล้วละจ้า
เจตสิกคือธรรมที่ประกอบกับจิต... เจตสิกคือธรรมที่ประกอบกับวิญญาณหรือ..?
จาก พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม
เนื่องจากฉันมีความรู้ทางอภิธรรมตามแบบฉบับมวยวัดมาก
เลยต้องมาขอความรู้จากผู้เชี่ยวชาญชำนาญการในด้านนี้
และหวังว่าจะมีผู้ที่ได้ อธิจิตสิกขา มาตอบคำถามตรงนี้ด้วยจะยิ่งดี
เพราะจะได้มีครบทั้ง ทฤษฎีและปฏิบัติ
(ซึ่งในทางพระพุทธศาสนามีหลายครั้งที่เข้าใจไม่ตรงกัน อ่านแล้วคิดอีกอย่าง แต่ปฏิบัติแล้วพบอีกอย่าง ไม่ตรงกับที่คิด กับตรงกับที่อ่าน)
คือ.. บางเจตสิก ฉันอ่านๆดูแล้วก็งงๆเหมือนกัน ไอ้เรื่องรู้อารมณ์ต่างๆ นั้นพอจะบอกได้ว่าเป็นวิญญาณ แต่กับบางอย่างนี่...
เช่น จิตทำงานร่วมกับวิริยเจตสิก
วิญญาณทำงานร่วมกับวิริยะ เออ... เข้าท่าเนอะ
จิต+โมหะเจตสิก ก็คือ วิญญาณ+โมหะเจตสิก วิญญาณก็จะหลงๆหน่อยนะ
หรือ จิต+โทสะเจตสิก ก็เลยเป็น วิญญาณที่โกรธ อันนี้เจอมากในนิยายภาพที่แต่ก่อนเขาขายเล่มละบาท
หรือจิต+จิตตปัสสัทธิ เป็นวิญญาณสงบ ดูๆไปแล้วก็เป็นนิยายที่ชอบเขียนกันนะ จากไปอย่างสงบ เอาไปเผาวิญญาณก็จะสงบ
หรือจิต+สัมมาวาจา เป็นวิญญาณที่เจริญอริยมรรค สำคัญนะเนี่ย วิญญาณนี้คุยด้วยแล้วดี กลายเป็นวิญญาณเจรจาชอบ
ฯลฯ พอก่อนๆ ฉันชักจะเพ้อเจ้อไปกันใหญ่
ก่อนอื่นบอกเลยว่า ฉันไม่ได้อยู่ฝ่าย จิตเที่ยง บ่าย สาย ค่ำ อะไรยังไงนะ ไม่ต้องมาว่ากล่าวกัน
ฉันจะบอกได้อย่างไรล่ะว่า จิตจะเป็นปุถุชนไปตลอดกาลตลอดสมัย จิตย่อมพัฒนาการอ่อนนุชลาดกระบังได้เสมอ
เปลี่ยนไปเปลี่ยนมา แม้จิตพระอรหันต์ก็ยังเปลี่ยนไปเรื่อยตามเจตสิกใช่มั้ย หรือไม่ใช่... ฉันไม่รู้นะฉันไม่ใช่พระอรหันต์
พระอรหันต์มีเจตสิกมั้ยหนอ แต่ท่านมีเอกคตานี่.. นั่นก็เจตสิกสาธารณะเลยนะ
จิตเป็นนามธรรม เราจะเรียกมันว่าอะไรก็ตาม มันก็เป็นสิ่งๆนั้นอยู่ดี
ใครเคยเห็นจิตก็มาคุยให้ฟังด้วยนะจ๊ะ
ปล.ไม่ต้องบอกให้ฉันศึกษาอภิธรรมนะจ๊ะ ฉันมาถาม ถามแล้วก็จบกันตรงนี้ กระทู้นี้
ฉันไม่ฟุ้งซ่านไปมากกว่ากระทู้นี้แล้วละจ้า