สำหรับผู้ที่มีความสนใจในการถ่ายภาพ โดยเฉพาะการภาพถ่ายท้องฟ้าในยามค่ำคืน มีสิ่งสวยงามที่ซ่อนเร้นอยู่ในความมืดบนท้องฟ้ามากมาย ทั้งดวงดาวระยิบระยับที่มองเห็นได้และวัตถุอื่น ๆ ที่ไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า
เนบิวลา ( Nebula หรือ Nebulae ) เป็นวัตถุในอวกาศชนิดหนึ่งที่ส่วนมากไม่สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่าได้ เนบิวลา คือกลุ่มก๊าซหรือฝุ่นในอวกาศ ซึ่งอาจเป็นต้นกำเนิดของดวงดาวหรือเป็นเศษซากจากการระเบิดของดวงดาว เนบิวลาแบ่งออกเป็น
1..เนบิวลาเปล่งแสง (Emission nebula) คือ เนบิวลาต้นกำเนิดดวงดาวเกิดใหม่ทำให้กลุ่มก๊าซที่อยู่บริเวณนั้นมีการเปล่งแสงหรือคายพลังงานออกมาในรูปของแสงออกมา
2..เนบิวลาสะท้อนแสง (Reflection nebula) คือ เนบิวลาที่ได้รับพลังงานจากดวงดาวใกล้เคียงทำให้กลุ่มก๊าซมีการกระเจิงแสงออกมา
3..เนบิวลาดาวเคราะห์ (Planetary nebula) คือ เนบิวลาที่มีการเสียสมดุลระหว่างแรงดันจากความร้อนภายในกับแรงโน้มถ่วงของดาวฤกษ์ที่มีมวลน้อยถึงปานกลาง เนื้อสสารของดวงดาวจึงเกิดการกระจายหรือระเบิดออกล้อมรอบแกน เมื่อสังเกตผ่านกล้องโทรทรรศน์ เนบิวลาประเภทนี้จะมีขนาดเล็กเหมือนดาวเคราะห์ ทำให้ได้ชื่อเป็น เนบิวลาดาวเคราะห์
4..ซากซุปเปอร์โนวา (Supernova remnant) คือ เนบิวลาที่มีการเกิดเหมือนกับเนบิวลาดาวเคราะห์แต่เกิดการจากระเบิดของดาวฤกษ์ขนาดใหญ่ เนื้อสสารของดวงดาวจึงกระจายออกไปเป็นบริเวณกว้างมาก
5..เนบิวลามืด (Dark nebula) คือ เนบิวลาที่บดบังแสงจากดาวฤกษ์ ทำให้มองเห็นเนบิวลานี้เป็นเงามืดที่บดบังแสงจากฉากหลัง
Orion Nebula หรือเนบิวลานายพราน (M42 หรือ NCG 1976) เป็นเนบิวลาเปล่งแสงขนาดใหญ่ที่สามารถเห็นได้ด้วยตาเปล่าถ้าสังเกตในพื้นที่ที่ไม่มีแสงรบกวน พิกัดที่ RA 05h 35m 14.29s และ Dec -05 23'37.91 ระยะห่างจากโลกประมาณ 1,300 ปีแสง บริเวณกลุ่มดาวนายพราน
ภาพที่..1 แสดง กลุ่มดาวนายพรานและตำแหน่งเนบิวลานายพราน
Orion Nebula วัตถุที่เป็นครูฝึกถ่ายภาพ นั้นเนื่องจากช่วงเวลาที่เหมาะสมต่อการดูดาวในประเทศไทยคือ ช่วงฤดูหนาว จะอยู่ในช่วงปลายปีจนถึงต้นปีถัดไป ผมใช้เนบิวลานายพรานฝึกถ่ายภาพประเภทนี้ไป ได้เรียนรู้หลายสิ่งหลายอย่างมากมาย ลองดูลำดับการฝึกถ่ายภาพเนบิวลานายพรานนี้นะครับ
ภาพที่ 2 คือ เนบิวลานายพรานที่ถ่ายเมื่อ วันที่ 04 พฤศจิกายน 2559 เวลา 22.30 น. ถึง 23.00 น. สถานที่ ต.สันทรายหลวง อ.สันทราย จ.เชียงใหม่ ใช้กล้องดูดาวขนาด 8 นิ้ว f-ratio 10 ติดบนขาตั้งกล้องดูดาวแบบ Alt-azimuth (Celestron Nexstar 8 SE) บันทึกภาพโดยใช้กล้อง DSLR (Nikon D5300) เทคนิคที่ใช้
ตั้ง ISO 3200 เก็บภาพแบบ JPG เลือก white balance เป็น Pre.
Shutter speed 30 sec ถ่ายได้ 3 ภาพ ใช้โปรแกรม DeepSkyStacker รวมภาพแล้วโปรเซสภาพด้วย Photoshop ภาพนี้เป็นภาพเนบิวลาแรกที่ถ่ายได้แล้วตื่นเต้นมาก
รวมการถ่ายภาพเนบิวลา 90 วินาที
ภาพที่ 3 คือ เนบิวลานายพรานที่ถ่ายเมื่อ วันที่ 21 พฤศจิกายน 2559 เวลา 21.30 น. สถานที่ เดิม ใช้กล้องดูดาวขนาด 8 นิ้ว f-ratio 10 ตัวเดิม ติดบนขาตั้งกล้องดูดาวแบบ Equatorial บันทึกภาพโดยใช้กล้อง DSLR ตัวเดิม เทคนิคที่ใช้
ตั้ง ISO 3200 เก็บภาพแบบ Raw เลือก white balance เป็น Pre.
ถ่ายภาพเนบิวลา (Light frame) 30 วินาที จำนวน 16 ภาพ
ถ่ายภาพโดยปิดฝาครอบหน้ากล้อง (Dark frame) 30 วินาที จำนวน 9 ภาพ
ถ่ายภาพโดยปิดฝาครอบหน้ากล้อง (Bias frame) 1/4000 วินาที จำนวน 9 ภาพ
ใช้โปรแกรม DeepSkyStacker รวมภาพแล้วโปรเซสภาพด้วย Photoshop
รวมการถ่ายภาพเนบิวลา 8 นาที
ภาพที่ 4 คือ เนบิวลานายพรานที่ถ่ายเมื่อ วันที่ 18 ธันวาคม 2559 เวลา 20.20 น. สถานที่ เดิม ใช้กล้องดูดาวขนาด 8 นิ้ว f-ratio 10 ตัวเดิม ติดบนขาตั้งกล้องดูดาวแบบ Equatorial และอุปกรณ์เสริมอื่น ๆ บันทึกภาพโดยใช้กล้อง DSLR ตัวเดิม เทคนิคที่ใช้
ตั้ง ISO 1000 เก็บภาพแบบ Raw เลือก white balance เป็น Pre.
ถ่าย Light frame 90 วินาที จำนวน 13 ภาพ
ถ่าย Dark frame 90 วินาที จำนวน 30 ภาพ
ถ่าย Bias frame 1/4000 วินาที จำนวน 30 ภาพ
ถ่าย Flat frame 30 วินาที จำนวน 20 ภาพ
ใช้โปรแกรม DeepSkyStacker รวมภาพแล้วโปรเซสภาพด้วย Photoshop
รวมการถ่ายภาพเนบิวลา 19 นาที 30 วินาที
ภาพที่ 5 คือ เนบิวลานายพรานที่ถ่ายเมื่อ วันที่ 01 ธันวาคม 2560 เวลา 21.00 น. สถานที่ เดิม ใช้กล้องดูดาวขนาด 8 นิ้ว f-ratio 10 ตัวเดิม ติดบนขาตั้งกล้องดูดาวแบบ Equatorial และอุปกรณ์เสริมอื่น ๆ บันทึกภาพโดยใช้กล้อง DSLR ตัวเดิม เทคนิคที่ใช้
ตั้ง ISO 640 เก็บภาพแบบ Raw เลือก white balance เป็น Pre.
ถ่าย Light frame 120 วินาที จำนวน 30 ภาพ
ถ่าย Dark frame 120 วินาที จำนวน 20 ภาพ
ถ่าย Bias frame 1/4000 วินาที จำนวน 20 ภาพ
ถ่าย Flat frame 1/640 วินาที จำนวน 40 ภาพ
ใช้โปรแกรม DeepSkyStacker รวมภาพแล้วโปรเซสภาพด้วย Photoshop
รวมการถ่ายภาพเนบิวลา 1 ชั่วโมง
ภาพที่ 6 คือ เนบิวลานายพรานที่ถ่ายเมื่อ วันที่ 19 มกราคม 2561 เวลา 20.30 น. สถานที่ เดิม ใช้กล้องดูดาวขนาด 8 นิ้ว f-ratio 10 ตัวเดิม ติดบนขาตั้งกล้องดูดาวแบบ Equatorial และอุปกรณ์เสริมอื่น ๆ บันทึกภาพโดยใช้กล้อง DSLR ตัวเดิม เทคนิคที่ใช้
ตั้ง ISO 640 เก็บภาพแบบ Raw เลือก white balance เป็น Pre.
ถ่าย Light frame 120 วินาที จำนวน 135 ภาพ
ถ่าย Dark frame 120 วินาที จำนวน 30 ภาพ
ถ่าย Bias frame 1/4000 วินาที จำนวน 30 ภาพ
ถ่าย Flat frame 1/100 วินาที จำนวน 50 ภาพ
ถ่าย Dark Flat frame 1/100 วินาที จำนวน 30 ภาพ
ใช้โปรแกรม DeepSkyStacker รวมภาพแล้วโปรเซสภาพด้วย Photoshop
รวมการถ่ายภาพเนบิวลา 4 ชั่วโมง 30 นาที
ภาพที่ 7 คือ เนบิวลานายพรานจาก กล้อง Hubble ของ NASA
https://www.nasa.gov/mission_pages/hubble/multimedia/orion_nebula_prt.htm
สำหรับผมแล้วประสบการณ์ยังไม่มากนัก ความพร้อมอุปกรณ์ก็มีเพียงระดับหนึ่งเท่านั้น ต้องฝึกฝน ศึกษา หัดถ่ายภาพอีกมาก ยังไม่ถึงขั้นมืออาชีพ ผู้ที่สนใจก็ลองสังเกตดวงดาว ลองศึกษา ลองฝึกหัดถ่ายกันได้นะครับ เทคนิคการถ่ายภาพวัตถุประเภทนี้มีมากมาย แล้วผลงานที่สวยงามก็จะเป็นของเราครับ
Orion Nebula วัตถุที่เป็นครูฝึกการถ่ายภาพ DSO
เนบิวลา ( Nebula หรือ Nebulae ) เป็นวัตถุในอวกาศชนิดหนึ่งที่ส่วนมากไม่สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่าได้ เนบิวลา คือกลุ่มก๊าซหรือฝุ่นในอวกาศ ซึ่งอาจเป็นต้นกำเนิดของดวงดาวหรือเป็นเศษซากจากการระเบิดของดวงดาว เนบิวลาแบ่งออกเป็น
1..เนบิวลาเปล่งแสง (Emission nebula) คือ เนบิวลาต้นกำเนิดดวงดาวเกิดใหม่ทำให้กลุ่มก๊าซที่อยู่บริเวณนั้นมีการเปล่งแสงหรือคายพลังงานออกมาในรูปของแสงออกมา
2..เนบิวลาสะท้อนแสง (Reflection nebula) คือ เนบิวลาที่ได้รับพลังงานจากดวงดาวใกล้เคียงทำให้กลุ่มก๊าซมีการกระเจิงแสงออกมา
3..เนบิวลาดาวเคราะห์ (Planetary nebula) คือ เนบิวลาที่มีการเสียสมดุลระหว่างแรงดันจากความร้อนภายในกับแรงโน้มถ่วงของดาวฤกษ์ที่มีมวลน้อยถึงปานกลาง เนื้อสสารของดวงดาวจึงเกิดการกระจายหรือระเบิดออกล้อมรอบแกน เมื่อสังเกตผ่านกล้องโทรทรรศน์ เนบิวลาประเภทนี้จะมีขนาดเล็กเหมือนดาวเคราะห์ ทำให้ได้ชื่อเป็น เนบิวลาดาวเคราะห์
4..ซากซุปเปอร์โนวา (Supernova remnant) คือ เนบิวลาที่มีการเกิดเหมือนกับเนบิวลาดาวเคราะห์แต่เกิดการจากระเบิดของดาวฤกษ์ขนาดใหญ่ เนื้อสสารของดวงดาวจึงกระจายออกไปเป็นบริเวณกว้างมาก
5..เนบิวลามืด (Dark nebula) คือ เนบิวลาที่บดบังแสงจากดาวฤกษ์ ทำให้มองเห็นเนบิวลานี้เป็นเงามืดที่บดบังแสงจากฉากหลัง
Orion Nebula หรือเนบิวลานายพราน (M42 หรือ NCG 1976) เป็นเนบิวลาเปล่งแสงขนาดใหญ่ที่สามารถเห็นได้ด้วยตาเปล่าถ้าสังเกตในพื้นที่ที่ไม่มีแสงรบกวน พิกัดที่ RA 05h 35m 14.29s และ Dec -05 23'37.91 ระยะห่างจากโลกประมาณ 1,300 ปีแสง บริเวณกลุ่มดาวนายพราน
Orion Nebula วัตถุที่เป็นครูฝึกถ่ายภาพ นั้นเนื่องจากช่วงเวลาที่เหมาะสมต่อการดูดาวในประเทศไทยคือ ช่วงฤดูหนาว จะอยู่ในช่วงปลายปีจนถึงต้นปีถัดไป ผมใช้เนบิวลานายพรานฝึกถ่ายภาพประเภทนี้ไป ได้เรียนรู้หลายสิ่งหลายอย่างมากมาย ลองดูลำดับการฝึกถ่ายภาพเนบิวลานายพรานนี้นะครับ
ตั้ง ISO 3200 เก็บภาพแบบ JPG เลือก white balance เป็น Pre.
Shutter speed 30 sec ถ่ายได้ 3 ภาพ ใช้โปรแกรม DeepSkyStacker รวมภาพแล้วโปรเซสภาพด้วย Photoshop ภาพนี้เป็นภาพเนบิวลาแรกที่ถ่ายได้แล้วตื่นเต้นมาก
รวมการถ่ายภาพเนบิวลา 90 วินาที
ตั้ง ISO 3200 เก็บภาพแบบ Raw เลือก white balance เป็น Pre.
ถ่ายภาพเนบิวลา (Light frame) 30 วินาที จำนวน 16 ภาพ
ถ่ายภาพโดยปิดฝาครอบหน้ากล้อง (Dark frame) 30 วินาที จำนวน 9 ภาพ
ถ่ายภาพโดยปิดฝาครอบหน้ากล้อง (Bias frame) 1/4000 วินาที จำนวน 9 ภาพ
ใช้โปรแกรม DeepSkyStacker รวมภาพแล้วโปรเซสภาพด้วย Photoshop
รวมการถ่ายภาพเนบิวลา 8 นาที
ตั้ง ISO 1000 เก็บภาพแบบ Raw เลือก white balance เป็น Pre.
ถ่าย Light frame 90 วินาที จำนวน 13 ภาพ
ถ่าย Dark frame 90 วินาที จำนวน 30 ภาพ
ถ่าย Bias frame 1/4000 วินาที จำนวน 30 ภาพ
ถ่าย Flat frame 30 วินาที จำนวน 20 ภาพ
ใช้โปรแกรม DeepSkyStacker รวมภาพแล้วโปรเซสภาพด้วย Photoshop
รวมการถ่ายภาพเนบิวลา 19 นาที 30 วินาที
ตั้ง ISO 640 เก็บภาพแบบ Raw เลือก white balance เป็น Pre.
ถ่าย Light frame 120 วินาที จำนวน 30 ภาพ
ถ่าย Dark frame 120 วินาที จำนวน 20 ภาพ
ถ่าย Bias frame 1/4000 วินาที จำนวน 20 ภาพ
ถ่าย Flat frame 1/640 วินาที จำนวน 40 ภาพ
ใช้โปรแกรม DeepSkyStacker รวมภาพแล้วโปรเซสภาพด้วย Photoshop
รวมการถ่ายภาพเนบิวลา 1 ชั่วโมง
ตั้ง ISO 640 เก็บภาพแบบ Raw เลือก white balance เป็น Pre.
ถ่าย Light frame 120 วินาที จำนวน 135 ภาพ
ถ่าย Dark frame 120 วินาที จำนวน 30 ภาพ
ถ่าย Bias frame 1/4000 วินาที จำนวน 30 ภาพ
ถ่าย Flat frame 1/100 วินาที จำนวน 50 ภาพ
ถ่าย Dark Flat frame 1/100 วินาที จำนวน 30 ภาพ
ใช้โปรแกรม DeepSkyStacker รวมภาพแล้วโปรเซสภาพด้วย Photoshop
รวมการถ่ายภาพเนบิวลา 4 ชั่วโมง 30 นาที
ภาพที่ 7 คือ เนบิวลานายพรานจาก กล้อง Hubble ของ NASA
https://www.nasa.gov/mission_pages/hubble/multimedia/orion_nebula_prt.htm
สำหรับผมแล้วประสบการณ์ยังไม่มากนัก ความพร้อมอุปกรณ์ก็มีเพียงระดับหนึ่งเท่านั้น ต้องฝึกฝน ศึกษา หัดถ่ายภาพอีกมาก ยังไม่ถึงขั้นมืออาชีพ ผู้ที่สนใจก็ลองสังเกตดวงดาว ลองศึกษา ลองฝึกหัดถ่ายกันได้นะครับ เทคนิคการถ่ายภาพวัตถุประเภทนี้มีมากมาย แล้วผลงานที่สวยงามก็จะเป็นของเราครับ