สวัสดีครับ   วันนี้ขอเสนอเนื้อหาดาราศาสตร์ เรื่อง  ยานสำรวจดาวเคราะห์น้อย OSIRIS-REx ครับ

ยานลำนี้คือยานสำรวจดาวเคราะห์น้อยลำล่าสุด  หลังจากโครงการยาน Rosetta-Philea ของ ESA
ได้ประสพความสำเร็จในการลงจอดบนดาวหาง  67P/Churyumov–Gerasimenko  เมื่อ 12 พฤษจิกายน 2014 ไปแล้ว
ยาน OSIRIS-REx  เป็นยานสำรวจดาวเคราะห์น้อยของ NASA ครับ  ซึ่งเป็นลำที่สองที่ได้มีการสร้างมาเพื่อให้มี Sample return ด้วย  
โดยยานลำแรกคือ Stardust ซึ่งได้เก็บ sample return จากดาวหาง 81P/Wild  กลับมายังโลกด้วยความสำเร็จเมื่อ มกราคม ปี 2006 ครับ

OSIRIS-REx ย่อมาจาก  The Origins, Spectral Interpretation, Resource Identification,
Security, Regolith Explorer  ภารกิจหลักคือโคจรติดตามดาวเคราะห์น้อย 101955 Bennu
หรืออีกชื่อคือ 1999 RQ36   ยาน OSIRIS-REx ถูกส่งขึ้นวงโคจรไปเมื่อวันที่ 8 กันยายน 2016  
และยานจะต้องใช้เวลาประมาณ 2 ปี  ในการตั้งวิถีโคจรเพื่อเข้าประกบติดดาวเคราะห์น้อย Bennu ครับ

ภาพจำลองของยานสำรวจ OSIRIS-REX กำลัง ยื่นแขน เก็บ Sample จากดาวเคราะห์น้อย Bennu


Bennu (101955 Bennu , 1999 RQ36) คือ ดาวเคราะห์น้อยประเภท C (C-type asteroid)
มีองค์ประกอบเป็นคาร์บอนส่วนใหญ่  ตรวจพบไปเมื่อปี 1999 โน่นแล้วครับ  มีขนาดใหญ่ 492 เมตร  
โคจรรอบดวงอาทิตย์ 1 รอบ ใน 437 วัน   Bennu ได้รับการคัดเลือกจากดาวเคราะห์น้อยมากถึง 500,000 ดวง  
เพราะมันมีคุณสมบัติที่เหมาะในการสำรวจเก็บตัวอย่างครับ  เนื่องจากวงโคจรใกล้  วิ่งเร็วพอเหมาะ  
ทำให้สร้างวิถีโคจรในการประกบติดได้ไม่ยากครับ   นี่คือภาพสัณฐานของ Bennu จากการสำรวจ
ด้วยกล้องโทรทรรศน์วิทยุที่หอสังเกตุการณ์ดาราศาสตร์ Arecibo Observatory
https://en.wikipedia.org/wiki/File:Bennu_shape_model.gif

.... กลับมาที่การตั้งวิถีโคจรของยาน OSIRIS-REx ครับ  เมื่อยานถูกปล่อยขึ้นอวกาศไปเมื่อ กันยายน 2016 แล้ว
ยานจะต้องปรับวิถีโคจรประมาณ 2 ปี  การโคจรของยานก็คือโคจรรอบดวงอาทิตย์เหมือนโลกนั่นเอง  แต่วิ่งเร็วล้ำหน้าโลก
ไปเล็กน้อยเนืองจากได้แรงส่งจากจรวดครับ .... และเมื่อวันศุกร์ 22 กันยายน ที่ผ่านมานี้  ยานได้อาศัยโลก
กระทำ Gravity assist เพื่อเพิ่มความเร็วในการตามตูดดาวเคราะห์น้อย Bennu ครับ   ในคลิปล่างนี้ ... จะเป็น
Trajectory ตั้งแต่แรกสุดที่ยานปล่อยออกจากโลก  และที่วินาทีที่ 30 ก็คือการใช้โลกเป็น Gravity assist
เพื่อวิ่งตามตูด Bennu



จากในวรรคบนที่กล่าวใว้ว่า  ยานจะต้องใช้เวลา 2 ปี  ในการเดินทางตามตูด Bennu .... เมื่อยานเดินทาง
ได้ทันดาวเคราะห์น้อย Bennu ในเดือนกันยายน 2018 แล้ว .... ณ จุดนั้น  ยานจะวิ่งเทียบข้าง Bennu
ในระยะห่าง 5 กิโลเมตร  และจะใช้เวลาต่อจากนั้นอีกมากถึง 505 วัน ในการสำรวจพื้นผิว Bennu
ด้วยวิธีการต่าง ๆ  เช่น  ถ่ายภาพในย่านแสงต่าง ๆ  Surface mapping  เพื่อให้ทีมงานบนโลกได้ เลือก บริเวณที่ต้องการ
จะเก็บ sample กลับมาครับ  และหลังจากเก็บ sample มาแล้ว  ยานจะ ดีด sample return capsule กลับโลกใน กรกฏาคม 2020
และ capsule จะเดินทางถึงโลกใน กันยายน 2023  โดยจะเข้าสู่บรรยากาศโลกและตกลงมา ณ  Landing site
ที่ Utah Test and Training Range (UTTR)  ซึ่งเป็นบริเวณที่ทาง NASA ใช้เป็นจุด re-entry ของ
ภารกิจอวกาศต่าง ๆ เสมอครับ


Sample return
sample reuturn นี้  คือสิ่งพิเศษในภารกิจสำรวจวัตถุอวกาศประเภท ดาวหาง  ดาวเคราะห์  ดาวเคราะห์น้อย
โครงการอวกาศต่าง ๆ ทั่วโลกได้มี sample return มานานมากแล้วตั้งแต่สมัย Apollo  ซึ่งเป็นการเก็บตัวอย่าง
โดยคนขุดเอง  เก็บเอง  แต่กรณีของยาน OSIRIS-REX นี้  เป็น Unmann mission ซึ่งยานจะต้องเก็บตัวอย่างเองครับ
ยานจะทำงานตามคำสั่งที่ได้รับจากศูนย์ควบคุมบนโลก  และ ยื่นแขน ออกไปเก็บตัวอย่างบนพื้นผิวของ
ดาวเคราะห์น้อย Bennu  และนำไปเก็บใว้ใน sample return capsule และส่ง capsule นั้นกลับโลก
ลักษณะของ sample return capsule ของยาน OSIRIS-REx นี้  ก็เหมือนกับในภาพล่างนี้ครับ
(ในภาพนี้เป็น capsule ของยาน Stardust  ซึ่งยาน OSIRIS-REx จะใช้รุ่นเดียวกัน)


ภาพนี้คือรายชื่อโครงการยานสำรวจแบบ Robotic ที่มีการ sample return


ติดตามตำแหน่งของยาน OSIRUS-REX ได้ที่นี่ครับ  
https://www.asteroidmission.org/where-is-the-spacecraft

สำหรับภารกิจต่อไปของ NASA คือ  ยานสำรวจดาวเคราะห์น้อย Lucy and Psyche
ซึ่งจะส่งขึ้นอวกาศในปี 2021 ครับ  แต่ผมเคยตั้งกระทู้ใว้แล้ว  เชิญอ่านต่อได้เลยครับ
https://pantip.com/topic/36121873

จบแล้ว  สวัสดีครับ

เนื้อหา แปล / เรียบเรียงจาก
- https://www.nasa.gov/osiris-rex
- https://en.wikipedia.org/wiki/OSIRIS-REx