ยุคอินเตอร์ควรจะเป็นยุคแห่งข้อมูลข่าวสาร แต่กลับเป็นยุคที่เอาข้อมูลข่าวสารมาปั่นหัวกัน สร้างเป็นทฤษฎีสมคบคิด (Conspiracy Theory) คนที่เพิ่งเข้าในโลกอินเตอร์เน็ตที่มีภูมิคุ้มกันน้อยจะสับสนและเชื่อข้อมูลเหล่านี้ได้ง่าย
ตัวอย่างต่อไปนี้ จะยกให้เห็นว่าทฤษสมคิดสร้างได้ง่ายแค่ไหน สามารถเอาไปต่อยอดหลอกให้คนที่มีภูมิคุ้มกันข้อมูลข่าวสารลวงน้อยได้ง่าย
ประเทศที่มีชื่อว่า "ฟินแลนด์" นั้นจริงๆแล้วเป็น "สวีเดนตะวันออก" ถึงแม้จะมีคนไปที่นั่นก็ไม่ใช่ประเทศฟินแลนด์อย่างที่คิด แผนที่โลกถูกบิดเบือนโดยองค์กรสหประชาชาติ (UN) เพื่อให้คนเชื่อว่าประเทศฟินแลนด์มีอยู่จริง ความคิดที่ว่าประเทศหนึ่งๆเป็นเรื่องโกหก อาจะเป็นเรื่องที่แปลกและตลกที่ไม่มีใครจะเชื่อ แต่ถ้าเป็นองค์กรระดับนานาชาติหรือ UN ก็สามารถทำให้คนเชื่อได้ง่าย ถ้ามีคนร่วมโกหกมากเพียงพอ
บริษัทใหญ่ที่เป็นที่รู้จักอย่างโนเกีย (NOKIA) จริงๆแล้วเป็นเจ้าของโดยประเทศญี่ปุ่น ผู้อยู่เบื้องหลังเรื่องนี้
มาถึงตอนนี้คงสงสัยแล้วว่าจะมีคนโกหกเรื่องฟินแลนด์ไปเพื่ออะไร จริงๆนั้นมีเหตุผลเบื้องลึกเบื้องหลังหลายอย่างที่มีสวีเดนและรัสเซียร่วมด้วย แต่หลักๆเป็นเรื่องของ "สิทธิในการจับปลาของญี่ปุ่น" (Japanese fishing rights)
คุณจะเห็นได้ว่าคนญี่ปุ่นชอบทานซูชิอย่างมาก แต่ด้วยการควบคุมการจับปลาที่มากขึ้นและการเป็นที่วิพากษ์วิจารณ์ของผู้คนในเรื่องของการล่าปลาที่มากเกินของคนญี่ปุ่น ทำให้ญี่ปุ่นไม่สามารถหาปลาให้เพียงงพอกับความต้องการที่สูงขึ้น หลังจากจากล่มสลายของสหภาพโซเวียตซึ่งเป็นยุคสิ้นสุดของสงครามเย็น ญี่ปุ่นได้ตกลงกับรัสเซียในการสร้างพื้นที่ที่ชื่อว่า ฟินแลนด์ ซึ่งเป็นพื้นที่จะจับปลาได้ หลังจากนั้นเป็นต้นมาผู้คนก็เชื่อว่าเป็นประเทศนึงธรรมดาๆ แต่จะมีใครจะคิดว่ามีคนญี่ปุ่นล่าปลาวาฬและปลาอื่นๆอยู่
ปลาที่จับได้จะถูกขนส่งไปยังรัสเซียซึ่งบางส่วนจะถูกแบ่งให้กับคนในประเทศ (ในช่วงการล่มสลายของสหภาพโซเวียต ประชาชนรัสเซียนั้นกำลังอดอยาก) ส่วนที่เหลือจะถูกส่งไปยังญี่ปุ่น โดยการสำแดงเท็จภายใต้ชื่อผลิตภัณฑ์ของโนเกีย ญี่ปุ่นเป็นประเทศผู้นำเข้าโนเกียรายใหญ่ แต่คนในประเทศญี่ปุ่นไม่มีค่อยมีใครใช้โทรศัพท์โนเกียซึ่งเป็นที่นิยมทั่วโลกในขณะนั้น
ที่เหลือเชื่อแต่ไม่มีใครเชื่อก็คือ ชื่อของประเทศเทศฟินแลนด์ก็มาจากคำว่า fin หรือครีบปลา ซึ่งญี่ปุ่นตั้งไว้เพื่อเป็นการเคารพจิตวิญญาณปลาที่ตนได้จับมา นอกจากนั้นจะเห็นได้ว่าชื่อคนฟินแลด์ที่ปรากฎตามแอคเคาท์เฟสบุ๊คก็สะกดคล้ายกับภาษาญี่ปุ่น หรือลองสะกดกลับหลังดู อย่าง nokia ก็มาจาก akino อะกิโนะ
ด้านดีของอินเตอร์เน็ตคือสามรถดึงการเอาพลังการร่วมมือของมนุษย์มาสร้างสรรค์ผลงานดีๆได้ ตัวอย่างเช่น สารานุกรมออนไลน์ สมัยก่อนสารานุกรมผลิตโดยบริษัทหรือองค์กรรัฐบาลซึ่งกว่าจะออกมาแต่ละครั้งได้นั้นต้องใช้เวลาหลายเดือน เนื้อหาที่ถูกสร้างมีน้อยเมื่อเทียบกับสารานุกรมออนไลน์อย่าง wikipedia ที่สามารถสร้างสารานุกรมได้ได้หลายล้านหัวข้อ ข้อมูลอัพเดทแทบจะอัพเดตตลอดเวลา เช่นผมฟุตอบอลหรือภาพยนต์ต่างๆ เพราะการร่วมด้วยช่วยกันของคนหลายๆคน
แต่อินเตอร์เน็ตสามารถนำไปใช้ในด้านที่ไม่ดีเช่นกัน ทฤษฎีสมคบคิดสมัยใหม่จะมีการรวมตัวกันเพื่อบิดเบือนข้อมูลให้เข้ากับของตนมากขึ้นเรื่อยๆ พยายามจะหาวิธีหรือเหตุผลที่จะมาลบจุดบอดของทฤษฎีของตนออก มีคววามเนียบเนียนมากขึ้นเรื่อยๆ
ตัวอย่างทฤษฎีสมคบคิดสมัยใหม่
- flat earth society โลกแบนสมัยใหม่
- anti-vaxxer ต่อด้านการฉีดวัคซีน
- 911 อเมริกาจัดฉากถล่มตึกตัวเอง
- Area 51 ปกปิดเรื่องมนุษย์ต่างดาว
- Bermuda Triangle สามเหลี่ยมเบอร์มิวดา
- Loch Ness สัตว์ดึกดำบรรพ์ปริศนา
น่าจะมีคนเขียนลำดับขั้นการสร้างทฤษฎีสมคบคิด ตอนนี้มีทฤษฎีใหม่ ประเทศฟินแลนด์ไม่มีอยู่จริง
ตัวอย่างต่อไปนี้ จะยกให้เห็นว่าทฤษสมคิดสร้างได้ง่ายแค่ไหน สามารถเอาไปต่อยอดหลอกให้คนที่มีภูมิคุ้มกันข้อมูลข่าวสารลวงน้อยได้ง่าย
ประเทศที่มีชื่อว่า "ฟินแลนด์" นั้นจริงๆแล้วเป็น "สวีเดนตะวันออก" ถึงแม้จะมีคนไปที่นั่นก็ไม่ใช่ประเทศฟินแลนด์อย่างที่คิด แผนที่โลกถูกบิดเบือนโดยองค์กรสหประชาชาติ (UN) เพื่อให้คนเชื่อว่าประเทศฟินแลนด์มีอยู่จริง ความคิดที่ว่าประเทศหนึ่งๆเป็นเรื่องโกหก อาจะเป็นเรื่องที่แปลกและตลกที่ไม่มีใครจะเชื่อ แต่ถ้าเป็นองค์กรระดับนานาชาติหรือ UN ก็สามารถทำให้คนเชื่อได้ง่าย ถ้ามีคนร่วมโกหกมากเพียงพอ
บริษัทใหญ่ที่เป็นที่รู้จักอย่างโนเกีย (NOKIA) จริงๆแล้วเป็นเจ้าของโดยประเทศญี่ปุ่น ผู้อยู่เบื้องหลังเรื่องนี้
มาถึงตอนนี้คงสงสัยแล้วว่าจะมีคนโกหกเรื่องฟินแลนด์ไปเพื่ออะไร จริงๆนั้นมีเหตุผลเบื้องลึกเบื้องหลังหลายอย่างที่มีสวีเดนและรัสเซียร่วมด้วย แต่หลักๆเป็นเรื่องของ "สิทธิในการจับปลาของญี่ปุ่น" (Japanese fishing rights)
คุณจะเห็นได้ว่าคนญี่ปุ่นชอบทานซูชิอย่างมาก แต่ด้วยการควบคุมการจับปลาที่มากขึ้นและการเป็นที่วิพากษ์วิจารณ์ของผู้คนในเรื่องของการล่าปลาที่มากเกินของคนญี่ปุ่น ทำให้ญี่ปุ่นไม่สามารถหาปลาให้เพียงงพอกับความต้องการที่สูงขึ้น หลังจากจากล่มสลายของสหภาพโซเวียตซึ่งเป็นยุคสิ้นสุดของสงครามเย็น ญี่ปุ่นได้ตกลงกับรัสเซียในการสร้างพื้นที่ที่ชื่อว่า ฟินแลนด์ ซึ่งเป็นพื้นที่จะจับปลาได้ หลังจากนั้นเป็นต้นมาผู้คนก็เชื่อว่าเป็นประเทศนึงธรรมดาๆ แต่จะมีใครจะคิดว่ามีคนญี่ปุ่นล่าปลาวาฬและปลาอื่นๆอยู่
ปลาที่จับได้จะถูกขนส่งไปยังรัสเซียซึ่งบางส่วนจะถูกแบ่งให้กับคนในประเทศ (ในช่วงการล่มสลายของสหภาพโซเวียต ประชาชนรัสเซียนั้นกำลังอดอยาก) ส่วนที่เหลือจะถูกส่งไปยังญี่ปุ่น โดยการสำแดงเท็จภายใต้ชื่อผลิตภัณฑ์ของโนเกีย ญี่ปุ่นเป็นประเทศผู้นำเข้าโนเกียรายใหญ่ แต่คนในประเทศญี่ปุ่นไม่มีค่อยมีใครใช้โทรศัพท์โนเกียซึ่งเป็นที่นิยมทั่วโลกในขณะนั้น
ที่เหลือเชื่อแต่ไม่มีใครเชื่อก็คือ ชื่อของประเทศเทศฟินแลนด์ก็มาจากคำว่า fin หรือครีบปลา ซึ่งญี่ปุ่นตั้งไว้เพื่อเป็นการเคารพจิตวิญญาณปลาที่ตนได้จับมา นอกจากนั้นจะเห็นได้ว่าชื่อคนฟินแลด์ที่ปรากฎตามแอคเคาท์เฟสบุ๊คก็สะกดคล้ายกับภาษาญี่ปุ่น หรือลองสะกดกลับหลังดู อย่าง nokia ก็มาจาก akino อะกิโนะ
ด้านดีของอินเตอร์เน็ตคือสามรถดึงการเอาพลังการร่วมมือของมนุษย์มาสร้างสรรค์ผลงานดีๆได้ ตัวอย่างเช่น สารานุกรมออนไลน์ สมัยก่อนสารานุกรมผลิตโดยบริษัทหรือองค์กรรัฐบาลซึ่งกว่าจะออกมาแต่ละครั้งได้นั้นต้องใช้เวลาหลายเดือน เนื้อหาที่ถูกสร้างมีน้อยเมื่อเทียบกับสารานุกรมออนไลน์อย่าง wikipedia ที่สามารถสร้างสารานุกรมได้ได้หลายล้านหัวข้อ ข้อมูลอัพเดทแทบจะอัพเดตตลอดเวลา เช่นผมฟุตอบอลหรือภาพยนต์ต่างๆ เพราะการร่วมด้วยช่วยกันของคนหลายๆคน
แต่อินเตอร์เน็ตสามารถนำไปใช้ในด้านที่ไม่ดีเช่นกัน ทฤษฎีสมคบคิดสมัยใหม่จะมีการรวมตัวกันเพื่อบิดเบือนข้อมูลให้เข้ากับของตนมากขึ้นเรื่อยๆ พยายามจะหาวิธีหรือเหตุผลที่จะมาลบจุดบอดของทฤษฎีของตนออก มีคววามเนียบเนียนมากขึ้นเรื่อยๆ
ตัวอย่างทฤษฎีสมคบคิดสมัยใหม่
- flat earth society โลกแบนสมัยใหม่
- anti-vaxxer ต่อด้านการฉีดวัคซีน
- 911 อเมริกาจัดฉากถล่มตึกตัวเอง
- Area 51 ปกปิดเรื่องมนุษย์ต่างดาว
- Bermuda Triangle สามเหลี่ยมเบอร์มิวดา
- Loch Ness สัตว์ดึกดำบรรพ์ปริศนา