ผมทำงานเป็น freelancer อยู่ที่เมืองกวางโจว ประเทศจีน  ทุกๆครั้งที่มีโอกาสออกงานกับลูกค้ามักจะได้รับคำถามทีคลายๆกัน ถามว่า “ทำไมสินค้าจีนสามารถผลิตได้และมีราคาถูกกว่า ทั้งที่ค่าแรงงานไม่ต่ำเลยอย่างที่คิด”  ครับแรกๆก็เป็นคำถามคาใจผมอยู่นานเหมือนกัน และผมก็ได้นำคำถามนี้ถามกับเจ้าของโรงงานผลิตต่างๆเช่น โรงงานผลิตเสื้อผ้าสำเร็จรูป โรงงานกระเป๋ารองเท้า โรงงานอีเล็กทรอนิกส์ไอที  โรงงานผลิตอุปกรณ์เครื่องทำความสะอาด โรงงานผลิตเฟอร์นิเจอร์และอุปกรณ์ตกแต่ง ฯลฯ เจ้าของส่วนใหญ่จะให้คำตอบแนวเดียวกันครับ พวกเขาบอกผมว่า จริงๆแล้วสินค้าที่ผลิตในประเทศจีน ทุกวันนี้ไม่ได้มีราคาต้นทุนถูกอย่างที่สมัยก่อนๆเมื่อสิบปีที่ผ่านมานะ แต่กลับมีต้นทุนผลิตแพงขึ้นทุกวันด้วยซ้ำ ด้วยสาหตุจากต้นทุนค่าแรงงานที่สูงขึ้นกว่าแต่ก่อน (ในประเทศจีน เจ้าของโรงงานส่วนใหญ่ต้องจัดหอพักคนงาน และ โรงอาหารทำอาหารให้ลูกจ้างกินด้วย) วัถุดิบที่นำมาใช้การผลิตก็สูงขึ้นบางอย่างต้องอาศัยนำเข้าจากต่างประเทศ บวกกับภาษีต่างๆที่ต้องเสียให้กับรัฐ ภาพรวมทั้งหมดทำให้สินค้าผลิตในจีนมีราคาสูงขึ้นจากแต่ก่อน  ทุกวันนี้ธุรกิจการผลิตในประเทศจีนมีการแข่งขันภายในประเทศตัวเองสูงขึ้น เพื่อความอยู่รอดของธุรกิจหรือกิจการของตนที่สร้างมาด้วยมือเปล่า(白手起家)ในตอนแรก นักธุรกิจและเจ้าของโรงงานผลิตต่างปรับเปลี่ยนตนเองจากเป็นผู้ผลิตสินค้า ผันแปลธุรกิจสร้าง brand ของตนเองแทน (จาก make in china มาเป็น product of china)  นำเครื่องจักรที่ทันสมัยมาใช้แทนแรงงานคน นำเทคโนโลยีมาใช้ในการออกแบบและควบคุมคุณภาพสินค้าให้ดีขึ้นเที่ยบเท่าสินค้าต่างประเทศ ส่วนการตลาดนั้นก็ได้เปลี่ยนจากผลิตเพื่อส่งออกมาเป็นแน้นตลาดภายในประเทศแทน สร้างทีมงานที่มีความรู้ความสามารถเพื่อทำแบร์นให้แข็งแรงด้วยแนวทางธุรกิจเช่น แบบ franchiser หรือ partnership แทน
กลับมาที่คำถามหัวข้อครับ (ซักไม่ตรงกับประเด็นคำถามแล้ว 55555) ตามที่กล่าวมาข้างต้น ด้วยความเป็นจริงตามสภาพของธุรกิจการผลิตของแต่ละแห่ง คือกำลังผลิตไม่ได้ถูกใช้เป็นประโยชน์เต็มที่ (กำลังผลิต ＞ยอดจำหน่าย) และความต้องการตลาดในส่วนที่ไม่ใช่ธุรกิจ brand ยังคงมีสัดส่วนที่มาก จึงทำให้ธรุกิจที่เรียกว่า OEM/ODM เกิดขึ้นอยู่มากครับ พูดภาษาแบบเข้าใจง่ายๆ คือรับจ้างผลิตสินค้าให้กับแบร์นต่างๆที่ไม่ใช่เป็นของตน OEM, หรือรับจ้างดีไซน์และผลิตสินค้าเสนอให้กับลุกค้า ODM   เอาละทีนี้คงพอเข้าใจได้นิดบ้างไหมครับ โดยแฉพาะOEM นั้นโรงงานจะผลิตสินค้าตามความต้องการของลูกค้า จะติดแบร์นหรือไม่ติดแบร์นนั้นไม่ได้เป็นที่สำคัญอีกแล้ว แต่สำคัญตรงที่ต้นทุนราคาที่ไปถึงมือลูกค้าแทน เช่นลูกค้าเป็นผู้กำหนดต้นทุนของสินค้าที่ผลิต จึงทำให้คุณภาพวัถุดิบที่นำมาใช้ผลิตแตกต่างกันไปตามราคาที่ถูกกำหนด ใช้เครื่องจักรผลิตแทนลดใช้แรงงานคนลง ใช้ระยะเวลาผลิตสั้นแต่ปริมาณการผลิตที่จำนวนมาก ที่สำคัญสุดคือวัถุดิบที่นำมาผลิตแต่ละครั้งมีการถูกคำนวณพอดีหรือเหลือใช้ต่ำที่สุด และช่องทางshippingขนส่งสินค้าที่มีต้นทุนต่ำ ทำให้สินค้าที่ผลิตออกมายังพอมีราคาที่พึงพอใจกับลูกค้า  สภาพตลาดการผลิตนี้ซึ่งมีความแตกต่างจากสมัยแรกๆในประเทศจีน ที่ผู้ผลิตทุกรายแข่งขันกันด้วยการผลิตสินค้าราคาถูกป้อนให้กับตลาด แข่งกันลดราคา  เปลี่ยนมาเป็นผลิตตามความต้องการลูกค้า และตรงกับความต้องการตลาดและราคาตลาดของลูกค้าแต่ละพื้นที่แทน
https://www.facebook.com/pong.hong.545