ปัจจัยอะไรที่การพัฒนาประเทศของสยามทั้งที่เริ่มก่อนญี่ปุ่น กลายเป็นว่าถูกญี่ปุนนำหน้าไปจนเป็นถึงมหาอำนาจ?

สยามรู้จักกับชาติตะวันตกมานาน ค้าขายกับทุกชาติตลอด ไม่เหมือนญี่ปุ่นที่ปิดประเทศไปในช่วงเอโดะ ค้าขายกับฮอลันดาอย่างเดียว สยามเริ่มปรับตัวสู้ภัยจักรวรรดินิยมตั้งแต่สมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ แต่ทำไมญี่ปุ่นเพิ่งรู้สึกตัวปี คศ 1853 แต่ทำไมการพัฒนาประเทศมันเร็วกว่าสยามอีกเพราะอะไรครับ