บทว่า ปสุปีสาจก ปีศาจฝุ่น คือ ปีศาจที่เกิดในที่ไม่สะอาด.
ด้วยว่าปีศาจนั้น ถือเอารากไม้รากหนึ่งแล้วไม่ปรากฏกาย. มีเรื่องเล่าว่า
ยักษิณีตนหนึ่งให้ทารก*
๒ คนนั่งที่ประตูถูปารามแล้วเข้าไปในเมือง
เพื่อแสวงหาอาหาร. พวกเด็กเห็นพระเถระกำลังออกบิณฑบาตรูปหนึ่ง จึงกล่าว
ว่า พระคุณเจ้าขอรับ มารดาของพวกเรา เข้าไปภายในพระนคร พระคุณ
เจ้าเห็นช่วยบอกแก่มารดานั้น เจ้าได้สิ่งใดจงถือเอาสิ่งที่ได้แล้วรีบกลับไปเสีย.
พวกเด็กเหล่านั้นไม่อาจจะรออยู่ได้ เพราะความหิว. พระเถระถามว่าเราจะเห็น
มารดาของเจ้านั้นได้อย่างไรเล่า. พวกเด็กจึงกล่าวว่า พระคุณเจ้า จงถือเอา
รากไม้นี้เถิด แล้วได้ถวายรากไม้ชิ้นหนึ่ง. ยักษ์หลายพันได้ปรากฏแก่พระเถระ
พระเถระได้เห็นยักษิณีนั้นด้วยสัญญาณที่พวกเด็กให้ไว้. พระเถระเห็นยักษิณี
มีรูปร่างน่าเกลียด น่ากลัว หวังแต่จะหาของสกปรกที่ถนนกันแต่อย่างเดียว จึง
กล่าวความนี้ เมื่อยักษิณีถามว่า ท่านเห็นฉันได้อย่างไร พระเถระจึงแสดงชิ้น
รากไม้ให้ดู. ยักษิณีคว้ารากไม้ถือเอาไป. ปีศาจฝุ่นทั้งหลาย ถือรากไม้รากหนึ่ง
แล้วไม่ปรากฏกายด้วยประการฉะนี้.
ฉบับ
มมร. ๒๐/๖๓๗/๓-๑๔
*เป็นข้อสังเกตหน่อยนึง ว่า ตรงทารกฉะนั้น มีกำหนดแสดงลักษณะไว้ว่า
"คน" จะเป็นเพราะว่ามีเชื้อสายมนุษย์อยู่ด้วย หรือว่าจะเป็นด้วยประการอื่น หรืออาจจะเป็นความคลาดเคลื่อนทางการเขียน การพิมพ์ ก็อาจเป็นได้
ยักษ์มีรากไม้วิเศษ ใช้สำหรับหายตัวกำบังกาย 2 ทารกน้อย ให้รากไม้พระเถระเพื่อสืบข่าวหามารดา
ด้วยว่าปีศาจนั้น ถือเอารากไม้รากหนึ่งแล้วไม่ปรากฏกาย. มีเรื่องเล่าว่า
ยักษิณีตนหนึ่งให้ทารก* ๒ คนนั่งที่ประตูถูปารามแล้วเข้าไปในเมือง
เพื่อแสวงหาอาหาร. พวกเด็กเห็นพระเถระกำลังออกบิณฑบาตรูปหนึ่ง จึงกล่าว
ว่า พระคุณเจ้าขอรับ มารดาของพวกเรา เข้าไปภายในพระนคร พระคุณ
เจ้าเห็นช่วยบอกแก่มารดานั้น เจ้าได้สิ่งใดจงถือเอาสิ่งที่ได้แล้วรีบกลับไปเสีย.
พวกเด็กเหล่านั้นไม่อาจจะรออยู่ได้ เพราะความหิว. พระเถระถามว่าเราจะเห็น
มารดาของเจ้านั้นได้อย่างไรเล่า. พวกเด็กจึงกล่าวว่า พระคุณเจ้า จงถือเอา
รากไม้นี้เถิด แล้วได้ถวายรากไม้ชิ้นหนึ่ง. ยักษ์หลายพันได้ปรากฏแก่พระเถระ
พระเถระได้เห็นยักษิณีนั้นด้วยสัญญาณที่พวกเด็กให้ไว้. พระเถระเห็นยักษิณี
มีรูปร่างน่าเกลียด น่ากลัว หวังแต่จะหาของสกปรกที่ถนนกันแต่อย่างเดียว จึง
กล่าวความนี้ เมื่อยักษิณีถามว่า ท่านเห็นฉันได้อย่างไร พระเถระจึงแสดงชิ้น
รากไม้ให้ดู. ยักษิณีคว้ารากไม้ถือเอาไป. ปีศาจฝุ่นทั้งหลาย ถือรากไม้รากหนึ่ง
แล้วไม่ปรากฏกายด้วยประการฉะนี้.
ฉบับ มมร. ๒๐/๖๓๗/๓-๑๔
*เป็นข้อสังเกตหน่อยนึง ว่า ตรงทารกฉะนั้น มีกำหนดแสดงลักษณะไว้ว่า "คน" จะเป็นเพราะว่ามีเชื้อสายมนุษย์อยู่ด้วย หรือว่าจะเป็นด้วยประการอื่น หรืออาจจะเป็นความคลาดเคลื่อนทางการเขียน การพิมพ์ ก็อาจเป็นได้