ทุกวันนี้ มีปัญหากับคนบางคนที่ต้องสื่อสารด้วยบ่อยครั้ง หรือบางคนแทบทุกครั้ง ยิ่งบางเรื่องเป็นเรื่องสำคัญที่ไม่สามารถปล่อยผ่านได้ ซึ่งผลการสื่อสารคือไม่เข้าใจ จนกลายเป็นโต้แย้งกัน
ในส่วนตัวเรา เราคิดว่าเพราะคนฟังมักจะมีกรอบความคิดที่ตั้งมั่น และหลุดประเด็นที่เราตั้งใจถาม หรือตั้งใจจะสื่อสารด้วย จึงทำให้การสื่อสารยืดเยื้อ และบางคนหงุดหงิด และบางคนยิ่งถ้าเป็นพวกที่มีอำนาจมากกว่าหลายคนจะไม่อธิบาย ไม่ชี้จุดที่เค้าคิดว่าเราบกพร่อง คือบางครั้งยังไม่เข้าใจแต่ไม่ถามให้เคลียร์ จบการสนทนากันไป แต่นำไปพูดภายหลังว่าเราสื่อสารไม่รู้เรื่อง ทั้งที่ถ้าถามเสียตั้งแต่ตอนนั้น เรามีคำตอบให้ได้ ปัญหาคือ คนที่มีอำนาจมากกว่ามักจะตัดสินว่าเราผิด เราดีไม่พอ หรือย่ำแย่ไปเลย
ข้อด้อยจริงๆ ที่เรายอมรับว่าบางครั้งเราสื่อสารไม่รู้เรื่องคือ เรื่องที่เราไม่มีความรู้มาก่อนเลยจริงๆ แต่เราเคยสังเกตุว่า ทำไมเราสื่อสารเรื่องที่เราไม่ค่อยรู้ลึกซึ้งกับบางคนให้เข้าใจได้ว่าเราต้องการถามอะไร และสามารถอธิบายให้คนที่ไม่รู้เรือ่งอย่างเราเข้าใจได้ นี่จึงเป็นจุดหนึ่ง ที่เราสงสัยว่า เราสื่อสารไม่รู้เรือ่งเอง หรือ คนที่ฟังเราพวกนั้นไม่รู้เรื่องเอง
ตัวอย่างนะคะ
- ผู้บริหาร เข้าร่วมฟังการอัพเดทข้อมูลสำคัญจากคู่ค้าร่วมกับหัวหน้างานหลายฝ่ายฯ ผู้บริหารคนนี้ ถามเรือ่งเดิมซ้ำ 3 รอบ ในขณะที่เราที่อ่อนด้อยเรื่องนี้โดยเฉพาะยังเข้าใจไปแล้ว จนกระทั่ง หัวหน้างานคนหนึ่งต้องเข้ามาร่วมอธิบายให้ฟัง - กรณีนี้ผู้บริหารคนนี้ เคยบอกกับหัวหน้าเราว่า เราพูดไม่ให้เค้าฟังไม่รู้เรื่อง แต่ที่เราเคยเจอคือ มีการอัพเดทข้อมูลสำคัญจากคู่ค้า เราที่เพิ่งมารับงานนี้ ต้องการถามเค้าว่าคนที่ติดต่อกันเดิมๆ ที่ยังทำงานอยู่มีการรับข้อมูลนี้บ้างหรือยัง เราต้องเปิดหัวข้อคำถามถึง 4 ครั้ง กว่าคนนี้จะตอบเราว่ายัง (เค้าสั่งงานและจะแยกตัวไปเลย เราถามหลังจากเค้าสั่งงานเสร็จ เค้าแทบไม่ยอมฟัง)
- เราถามผู้ใหญ่คนหนึ่งว่าต้องการซื้อของชิ้นหนึ่ง ให้เป็นของใช้ถาวร มาทดแทนของที่ใช้อยู่ซึ่งเป็นของที่ต้องเปลี่ยน ต้องทิ้งบ่อยๆ ไหม
ผู้ใหญ่คนนี้ตอบว่า ของที่เราเสนอให้ซื้อต้องล้าง ต้องเป็นแบบนี้ๆๆ ถ้าไม่ล้างจะเกิดแบบนี้ๆๆ เราบอกว่า ของใช้ต้องล้างอยู่แล้ว เป็นไปไม่ได้ที่จะไม่ล้าง ผุ้ใหญ่คนนี้ ตอบเรื่องเดิม โดยไม่ตอบว่าตกลงต้องการของชิ้นใหม่หรือไม่ และโวยวายใส่ คือดูจากบทสนทนา เราเข้าใจนะว่า ดูจะไม่ต้องการล้างบ่อยๆ แต่เราถามว่าจะเอาของชิ้นใหม่ไหม ไม่ได้คิดจะถามว่า ของ 2 ชิ้นใช้งานแตกต่างกันอย่างไร คู่สนทนาอธิบายได้ม่ใช่ความผิด แต่คู่สนทนาของเราดันบอกว่าทำไมเราพูดอะไรมากมาย ไม่อยากฟัง
- ปัญหาน้ำท่วมถนนจนเข้าพื้นที่บ้าน เราถามคนที่บ้านว่า การต่อเติมบ้านที่ช่างคนใม่จะทำ ถ้าไม่ทำพื้นเดิมให้สูงขึ้น น้ำจะไม่ท่วมเหรอ คนที่บ้านบอกว่าช่องจะทำท่อระบายน้ำให้ (เค้าพูดแค่นี้ แต่เราเข้าใจแล้วว่าท่อที่ช่างจะทำ คือท่อที่จะระบายน้ำจากชายคาออกไปสู่ท่อระบายของส่วนกลาง ดังนั้น ไม่เกี่ยวอะไรเลยกับการที่จะป้องกันน้ำที่เอ่อจากถนนไม่ให้ท่วมเข้ามาในบ้าน) ซึ่งกรณีนี้ คนที่บ้านเราคนนี้บอกว่าคุยกับช่างไปเรียบร้อยแล้ว แกจะเอาอะไรอีก เราบอกว่าเราไม่เข้าใจเรื่องนี้ (เราไม่เคยได้คุยกับช่างเอง) และเราบอกว่าช่างควรจะอธิบายให้เคลียร์ว่าการทำท่อจะป้งอกันไม่ให้น้ำจากภายนอกเข้ามาท่วมในบ้านได้เหรอ (ซึ่งเรือ่งนี้ไม่เห็นมีใครตอบเราได้เลย แต่ตอนนี้เรากำลังจะคุยกับช่างเองแล้วหละ) ทำไมเราอยากจะเคลียร์กับช่างน่ะเหรอ อ้าวบ้านเรา เราต้องอยู่ต่อไปอีกตลอด ช่างทำบ้านเสร็จรับเงินเสร็จตามตกลงก็จบแล้วนี่
กรณีเหล่านี้พอเป็นตัวอย่างได้บ้างไหมคะ เรากำลังมองหาโค้ชที่ช่วยปรับปรุงเพอร์ฟอร์มแมนซ์เราอยู่ ก็อยากจะรู้เหมือนกันว่าที่จริงเป็นอย่างไรกันแน่ เราไม่ได้คิดจะรู้ไปเพื่อเอาชนะคนเหล่านี้ เพราะบางเรื่องก็ไม่มีประโยชน์อะไร ขัดแย้งและบาดหมางกันปล่าวๆ เพียงแต่บางครั้งที่ถูกตัดสินแบบผิดๆ โดยไม่สามารถแก้ไขอะไรได้นี่เราอาจจะกลายเป็นตำนานไปโดยไม่รู้ตัว
สงสัยว่า เราพูดไม่เคลียร์ หรือ คนฟังไม่เข้าใจเอง ขอทราบ คคห.เพื่อนำไปปรับปรุงค่ะ
ในส่วนตัวเรา เราคิดว่าเพราะคนฟังมักจะมีกรอบความคิดที่ตั้งมั่น และหลุดประเด็นที่เราตั้งใจถาม หรือตั้งใจจะสื่อสารด้วย จึงทำให้การสื่อสารยืดเยื้อ และบางคนหงุดหงิด และบางคนยิ่งถ้าเป็นพวกที่มีอำนาจมากกว่าหลายคนจะไม่อธิบาย ไม่ชี้จุดที่เค้าคิดว่าเราบกพร่อง คือบางครั้งยังไม่เข้าใจแต่ไม่ถามให้เคลียร์ จบการสนทนากันไป แต่นำไปพูดภายหลังว่าเราสื่อสารไม่รู้เรื่อง ทั้งที่ถ้าถามเสียตั้งแต่ตอนนั้น เรามีคำตอบให้ได้ ปัญหาคือ คนที่มีอำนาจมากกว่ามักจะตัดสินว่าเราผิด เราดีไม่พอ หรือย่ำแย่ไปเลย
ข้อด้อยจริงๆ ที่เรายอมรับว่าบางครั้งเราสื่อสารไม่รู้เรื่องคือ เรื่องที่เราไม่มีความรู้มาก่อนเลยจริงๆ แต่เราเคยสังเกตุว่า ทำไมเราสื่อสารเรื่องที่เราไม่ค่อยรู้ลึกซึ้งกับบางคนให้เข้าใจได้ว่าเราต้องการถามอะไร และสามารถอธิบายให้คนที่ไม่รู้เรือ่งอย่างเราเข้าใจได้ นี่จึงเป็นจุดหนึ่ง ที่เราสงสัยว่า เราสื่อสารไม่รู้เรือ่งเอง หรือ คนที่ฟังเราพวกนั้นไม่รู้เรื่องเอง
ตัวอย่างนะคะ
- ผู้บริหาร เข้าร่วมฟังการอัพเดทข้อมูลสำคัญจากคู่ค้าร่วมกับหัวหน้างานหลายฝ่ายฯ ผู้บริหารคนนี้ ถามเรือ่งเดิมซ้ำ 3 รอบ ในขณะที่เราที่อ่อนด้อยเรื่องนี้โดยเฉพาะยังเข้าใจไปแล้ว จนกระทั่ง หัวหน้างานคนหนึ่งต้องเข้ามาร่วมอธิบายให้ฟัง - กรณีนี้ผู้บริหารคนนี้ เคยบอกกับหัวหน้าเราว่า เราพูดไม่ให้เค้าฟังไม่รู้เรื่อง แต่ที่เราเคยเจอคือ มีการอัพเดทข้อมูลสำคัญจากคู่ค้า เราที่เพิ่งมารับงานนี้ ต้องการถามเค้าว่าคนที่ติดต่อกันเดิมๆ ที่ยังทำงานอยู่มีการรับข้อมูลนี้บ้างหรือยัง เราต้องเปิดหัวข้อคำถามถึง 4 ครั้ง กว่าคนนี้จะตอบเราว่ายัง (เค้าสั่งงานและจะแยกตัวไปเลย เราถามหลังจากเค้าสั่งงานเสร็จ เค้าแทบไม่ยอมฟัง)
- เราถามผู้ใหญ่คนหนึ่งว่าต้องการซื้อของชิ้นหนึ่ง ให้เป็นของใช้ถาวร มาทดแทนของที่ใช้อยู่ซึ่งเป็นของที่ต้องเปลี่ยน ต้องทิ้งบ่อยๆ ไหม
ผู้ใหญ่คนนี้ตอบว่า ของที่เราเสนอให้ซื้อต้องล้าง ต้องเป็นแบบนี้ๆๆ ถ้าไม่ล้างจะเกิดแบบนี้ๆๆ เราบอกว่า ของใช้ต้องล้างอยู่แล้ว เป็นไปไม่ได้ที่จะไม่ล้าง ผุ้ใหญ่คนนี้ ตอบเรื่องเดิม โดยไม่ตอบว่าตกลงต้องการของชิ้นใหม่หรือไม่ และโวยวายใส่ คือดูจากบทสนทนา เราเข้าใจนะว่า ดูจะไม่ต้องการล้างบ่อยๆ แต่เราถามว่าจะเอาของชิ้นใหม่ไหม ไม่ได้คิดจะถามว่า ของ 2 ชิ้นใช้งานแตกต่างกันอย่างไร คู่สนทนาอธิบายได้ม่ใช่ความผิด แต่คู่สนทนาของเราดันบอกว่าทำไมเราพูดอะไรมากมาย ไม่อยากฟัง
- ปัญหาน้ำท่วมถนนจนเข้าพื้นที่บ้าน เราถามคนที่บ้านว่า การต่อเติมบ้านที่ช่างคนใม่จะทำ ถ้าไม่ทำพื้นเดิมให้สูงขึ้น น้ำจะไม่ท่วมเหรอ คนที่บ้านบอกว่าช่องจะทำท่อระบายน้ำให้ (เค้าพูดแค่นี้ แต่เราเข้าใจแล้วว่าท่อที่ช่างจะทำ คือท่อที่จะระบายน้ำจากชายคาออกไปสู่ท่อระบายของส่วนกลาง ดังนั้น ไม่เกี่ยวอะไรเลยกับการที่จะป้องกันน้ำที่เอ่อจากถนนไม่ให้ท่วมเข้ามาในบ้าน) ซึ่งกรณีนี้ คนที่บ้านเราคนนี้บอกว่าคุยกับช่างไปเรียบร้อยแล้ว แกจะเอาอะไรอีก เราบอกว่าเราไม่เข้าใจเรื่องนี้ (เราไม่เคยได้คุยกับช่างเอง) และเราบอกว่าช่างควรจะอธิบายให้เคลียร์ว่าการทำท่อจะป้งอกันไม่ให้น้ำจากภายนอกเข้ามาท่วมในบ้านได้เหรอ (ซึ่งเรือ่งนี้ไม่เห็นมีใครตอบเราได้เลย แต่ตอนนี้เรากำลังจะคุยกับช่างเองแล้วหละ) ทำไมเราอยากจะเคลียร์กับช่างน่ะเหรอ อ้าวบ้านเรา เราต้องอยู่ต่อไปอีกตลอด ช่างทำบ้านเสร็จรับเงินเสร็จตามตกลงก็จบแล้วนี่
กรณีเหล่านี้พอเป็นตัวอย่างได้บ้างไหมคะ เรากำลังมองหาโค้ชที่ช่วยปรับปรุงเพอร์ฟอร์มแมนซ์เราอยู่ ก็อยากจะรู้เหมือนกันว่าที่จริงเป็นอย่างไรกันแน่ เราไม่ได้คิดจะรู้ไปเพื่อเอาชนะคนเหล่านี้ เพราะบางเรื่องก็ไม่มีประโยชน์อะไร ขัดแย้งและบาดหมางกันปล่าวๆ เพียงแต่บางครั้งที่ถูกตัดสินแบบผิดๆ โดยไม่สามารถแก้ไขอะไรได้นี่เราอาจจะกลายเป็นตำนานไปโดยไม่รู้ตัว