เนื่องจากมีความจำเป็นที่จะต้องศึกษานิราศพระบาทของสุนทรภู่ โดยที่ต้องศึกษาคือสถาปัตยกรรมภายในวัดพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี ที่สุนทรภู่ได้เดินทางไปสักการะ เบื้องต้นดิฉันได้ไปรวบรวมภาพถ่ายและข้อมูลจากสถานที่จริงมาแล้ว แต่ทั้งนี้ยังมีบางส่วนที่หาข้อมูลไม่พบ หรืออาจจะพบแต่ไม่เข้าใจ เพราะไม่ได้มีความรู้ทางสถาปัตย์อย่างลึกซึ้ง
มีคำถาม ๒ ส่วนนะคะ ที่ต้องการให้ผู้มีความรู้ทางด้านนี้ช่วยเหลือหน่อยค่ะ
๑. "พื้นผนังหลังบัวที่ฐานปัทม์
เป็นครุฑอัดยืนเหยียบภุชงค์ขยำ
หยิกขยุ้มกุมวาสุกรีกำ กินนรรำรายเทพประนมกร "
ในวรรคที่สุนทรภู่บรรยายว่า "พื้นผนังหลังบัวที่ฐานปัทม์ เป็นครุฑอัดยืนเหยียบภุชงค์ขยำ"
คำถามค่ะ
๑) ฐานบัทม์ หรือฐานปัทม์ ปัจจุบันนี้ไม่มีครุฑยุดนาคแล้ว อยากทราบว่า มีการซ่อมแซมวัดตอนไหน เพราะเหตุใดคะ
๒) ปัจจุบันนั้น ฐานของพระมณฑป เรียกว่า ฐานสิงห์ อย่างนั้นใช่ไหมคะ
รูปฐานในปัจจุบันค่ะ
http://upic.me/i/mh/udxzy.jpg
http://upic.me/i/fm/5syjq.jpg
๒. "บานทวารลานแลล้วนลายมุก น่าสนุกในกระหนกดูผกผัน
เป็นนาคครุฑยุดเหนี่ยวในเครือวัลย์
รูปยักษ์ยันยืนกอดกระบองกุม
สิงโตอัดกัดก้านกระหนกเกี่ยว เทพเหนี่ยวเครือกระหวัดหัตถ์ขยุ้ม
ชมพูพานกอดก้านกระหนกรุม สุครีพกุมขรรค์เงื้อในเครือวง
รูปนารายณ์ทรงขี่ครุฑาเหิน พรหมเจริญเสด็จยังบัลลังก์หงส์
รูปอมรกรกำพระธำมรงค์ เสด็จทรงคชสารในบานบัง"
ตามที่สุนทรภู่ในพรรณาความงามของบานประตูพระมณฑปที่เป็นลายมุกนั้น จากที่ดิฉันพบ บานประตูมีลาย ครุฑยุดนาค นารายณ์ทรงครุฑ เทพประนม
ครุฑยุดนาคค่ะ
http://upic.me/i/94/o95zy.jpg
นารายณ์ทรงครุฑ
http://upic.me/i/xc/457fg.jpg
เทพประนม
http://upic.me/i/ng/g349d.jpg
สุครีพ
http://upic.me/i/zv/1b1cc.jpg
ชมพูพาน
http://upic.me/i/pq/f96f8.jpg
ส่วนรูปต่อไปนี้ ดิฉันไม่ทราบว่าเป็นรูปของอะไร อาจจะเป็น
รูปอมรกรกำพระธำมรงค์ เสด็จทรงคชสารในบานบัง ที่สุนทรภู่กล่าวไว้ก็ได้มั้งคะ หรือว่าเป็นเทพจตุโลกบาล (ไม่รู้เลย TT)
http://upic.me/i/v6/b9rq7.jpg
สำหรับส่วนที่เหลือ ทั้งยักษ์กอดกระบอง กับสิงโต ดิฉันหาไม่พบเลยค่ะ ไม่ทราบว่าเป็นส่วนไหนของบานประตูคะ
หรือว่าบานประตูนี้มีการปรับปรุง (ที่ทราบมาคือ บานทวารประดับมุขของเดิมที่สร้างครั้งแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าบรมโกศ ถูกไฟไหม้เตอน พ.ศ. ๒๓๐๙ บานประตูมุขที่ปรากฏอยู่ทุกวันนี้ สร้างในรัชกาลสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกค่ะ) รบกวนผู้มีความรู้ช่วยหน่อยนะคะ
ทั้งหมดนี้หากมีส่วนไหนที่ดิฉันเข้าใจผิดผลาดไป สามารถท้วงติงได้ค่ะ
ขอขอบพระคุณอย่างสูง
ใครมีความรู้ด้านสถาปัตยกรรมไทย (วัด) ช่วยหน่อยค่ะ
มีคำถาม ๒ ส่วนนะคะ ที่ต้องการให้ผู้มีความรู้ทางด้านนี้ช่วยเหลือหน่อยค่ะ
๑. "พื้นผนังหลังบัวที่ฐานปัทม์ เป็นครุฑอัดยืนเหยียบภุชงค์ขยำ
หยิกขยุ้มกุมวาสุกรีกำ กินนรรำรายเทพประนมกร "
ในวรรคที่สุนทรภู่บรรยายว่า "พื้นผนังหลังบัวที่ฐานปัทม์ เป็นครุฑอัดยืนเหยียบภุชงค์ขยำ"
คำถามค่ะ
๑) ฐานบัทม์ หรือฐานปัทม์ ปัจจุบันนี้ไม่มีครุฑยุดนาคแล้ว อยากทราบว่า มีการซ่อมแซมวัดตอนไหน เพราะเหตุใดคะ
๒) ปัจจุบันนั้น ฐานของพระมณฑป เรียกว่า ฐานสิงห์ อย่างนั้นใช่ไหมคะ
รูปฐานในปัจจุบันค่ะ
http://upic.me/i/mh/udxzy.jpg
http://upic.me/i/fm/5syjq.jpg
๒. "บานทวารลานแลล้วนลายมุก น่าสนุกในกระหนกดูผกผัน
เป็นนาคครุฑยุดเหนี่ยวในเครือวัลย์ รูปยักษ์ยันยืนกอดกระบองกุม
สิงโตอัดกัดก้านกระหนกเกี่ยว เทพเหนี่ยวเครือกระหวัดหัตถ์ขยุ้ม
ชมพูพานกอดก้านกระหนกรุม สุครีพกุมขรรค์เงื้อในเครือวง
รูปนารายณ์ทรงขี่ครุฑาเหิน พรหมเจริญเสด็จยังบัลลังก์หงส์
รูปอมรกรกำพระธำมรงค์ เสด็จทรงคชสารในบานบัง"
ตามที่สุนทรภู่ในพรรณาความงามของบานประตูพระมณฑปที่เป็นลายมุกนั้น จากที่ดิฉันพบ บานประตูมีลาย ครุฑยุดนาค นารายณ์ทรงครุฑ เทพประนม
ครุฑยุดนาคค่ะ
http://upic.me/i/94/o95zy.jpg
นารายณ์ทรงครุฑ
http://upic.me/i/xc/457fg.jpg
เทพประนม
http://upic.me/i/ng/g349d.jpg
สุครีพ
http://upic.me/i/zv/1b1cc.jpg
ชมพูพาน
http://upic.me/i/pq/f96f8.jpg
ส่วนรูปต่อไปนี้ ดิฉันไม่ทราบว่าเป็นรูปของอะไร อาจจะเป็น รูปอมรกรกำพระธำมรงค์ เสด็จทรงคชสารในบานบัง ที่สุนทรภู่กล่าวไว้ก็ได้มั้งคะ หรือว่าเป็นเทพจตุโลกบาล (ไม่รู้เลย TT)
http://upic.me/i/v6/b9rq7.jpg
สำหรับส่วนที่เหลือ ทั้งยักษ์กอดกระบอง กับสิงโต ดิฉันหาไม่พบเลยค่ะ ไม่ทราบว่าเป็นส่วนไหนของบานประตูคะ
หรือว่าบานประตูนี้มีการปรับปรุง (ที่ทราบมาคือ บานทวารประดับมุขของเดิมที่สร้างครั้งแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าบรมโกศ ถูกไฟไหม้เตอน พ.ศ. ๒๓๐๙ บานประตูมุขที่ปรากฏอยู่ทุกวันนี้ สร้างในรัชกาลสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกค่ะ) รบกวนผู้มีความรู้ช่วยหน่อยนะคะ
ทั้งหมดนี้หากมีส่วนไหนที่ดิฉันเข้าใจผิดผลาดไป สามารถท้วงติงได้ค่ะ
ขอขอบพระคุณอย่างสูง