ลำดับแห่งการสิ้นทุกข์

ความทุกข์ทั้งปวงนั้นจะสรุปอยู่ที่ ชาติ ชรา มรณะ  แต่กว่าจะมีการละชาติ ชรา มรณะได้นั้นพระพุทธองค์ทรงสอนว่าจะต้องมีการละสิ่งอื่นๆมาอีกมากมาย ตามลำดับ ซึ่งมีลำดับดังนี้

๑. บุคคลไม่ละซึ่งธรรมคือ  ราคะ ,โทสะ , โมหะ  ก็ไม่อาจละซึ่งธรรมคือ  ชาติ,  ชรา,  มรณะ ได้

๒. บุคคลไม่ละซึ่งธรรมคือ สักกายทิฏฐิ  ๑, วิจิกิจฉา ๑,  สีลัพพตปรามาส ๑  ก็ไม่อาจละซึ่งธรรมคือ  ราคะ, โทสะ, โมหะ ได้

๓. บุคคลไม่ละซึ่งธรรมคือ  อโยนิโสมนสิการ  ๑, การพัวพันในทิฏฐิอันชั่ว  ๑,  ความมีใจหดหู่  ๑,  ก็ไม่อาจละซึ่งธรรมคือ สักกายทิฏฐิ , วิจิกิจฉา,  สีลัพพตปรามาส ได้

๔. บุคคลไม่ละซึ่งธรรมคือ  ความมีสติอันหลงลืม  ๑,  ความปราศจากสัมปชัญญะ  ๑,  ความส่ายแห่งจิต  ๑  ก็ไม่อาจะละซึ่งธรรมคือ อโยนิโสมนสิการ,  การพัวพันในทิฏฐิอันชั่ว,  ความมีใจหดหู่ ได้

๕. บุคคลไม่ละซึ่งธรรมคือ  ความไม่อยากเห็นพระอริยเจ้า  ๑,  ความไม่อยากฟังธรรมของพระอริยเจ้า  ๑,  ความมีใจเกาะเกี่ยว (เช่นในกาม)  ๑ ก็ไม่อาจละซึ่งธรรมคือ  ความมีสติอันหลงลืม,  ความปราศจากสัมปชัญญะ,  ความส่ายแห่งจิต ได้

๖. บุคคลไม่ละซึ่งธรรมคือ  ความฟุ้งซ่าน  ๑,  ความไม่สำรวม  ๑,  ความทุศีล  ๑  ก็ไม่อาจละซึ่งธรรมคือ ความไม่อยากเห็นพระอริยเจ้า,  ความไม่อยากฟังธรรมของพระอริยเจ้า,  ความมีใจเกาะเกี่ยว (เช่นในกาม) ได้

๗. บุคคลไม่ละซึ่งธรรมคือ  ความไม่มีศรัทธา  ๑,  ความไม่เป็นวทัญญู (ผู้รู้คำพูด ผู้ใจดี)   ๑,  ความเกียจคร้าน  ๑  ก็ไม่อาจละซึ่งธรรมคือคือ  ความฟุ้งซ่าน,  ความไม่สำรวม,  ความทุศีล ได้

๘. บุคคลไม่ละซึ่งธรรมคือ  ความไม่เชื่อบุคคลและธรรมอันควรเชื่อ  ๑,  ความเป็นคนว่ายาก  ๑,  ความมีมิตรชั่ว  ๑  ก็ไม่อาจละซึ่งธรรมคือ  ความไม่มีศรัทธา,  ความไม่เป็นวทัญญู ,  ความเกียจคร้านได้

๙. บุคคลไม่ละซึ่งธรรมคือ ความไม่ละอายในสิ่งที่ควรละอาย (อหิริ)  ๑, ความไม่กลัวในสิ่งที่ควรกลัว (อโนตัปปะ)  ๑,  ความประมาท (ปมาทะ)  ๑  ก็ไม่อาจละซึ่งธรรมคือ  ความไม่เชื่อบุคคลและธรรมอันควรเชื่อ,  ความเป็นคนว่ายาก,  ความมีมิตรชั่ว ได้

สรุปได้ว่าผู้ที่จะพ้นทุกข์ได้นั้นจะต้องเริ่มต้นจากการเป็นคนที่มีความละอายใจในการทำบาปทำชั่วทั้งปวงก่อน, และมีความเกรงกลัวในผลจากบาป, รวมทั้งต้องเป็นคนไม่ประมาทด้วย  แล้วต่อจากนั้นยังต้องละสิ่งไม่ดีอีกหลายอย่างไปตามลำดับ จนกระทั่งเกิดดวงตาเห็นธรรม (ในข้อที่ ๒ ) และมีการปฏิบัติจนละราคะ โทสะ โมหะได้ จึงจะกำจัดความทุกข์ทั้งปวงได้  ซึ่งหลักการนี้เป็นสิ่งที่เราจะใช้เป็นเครื่องวัดได้ว่าเราอยู่จุดไหน?  เพื่อที่จะได้ปรับปรุงเปลี่ยนแปลงตัวเองต่อไป
แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่