[[ละครพาไป]] ตอน : เพื่อนแพง โศกนาฏกรรมรักสามเส้าแสนอมตะ จากวรรณคดีสู่ละครจอแก้ว

---

เริ่มกันที่... ที่มากระทู้นี้ ได้แรงบันดาลใจจากกระทู้ละครพาไปของคุณง้วน (เทวดาท่าจะติดง้วนดินเสียแล้ว) เลยอยากจะลองเขียนกระทู้ที่มีสาระดู...
พูดกันตรงๆ...  อยากลองเป็นแม่ยกเวียร์อย่างมีคุณภาพดูบ้าง (ฮา)

เพราะเวียร์ให้สัมภาษณ์ไว้ในวันเกิดว่า "ดูละครของผม ให้ดูที่การแสดงผมบ้าง ไม่ใช่แค่จะดูแค่นม" (จำไม่แม่น แต่คร่าวๆน่าจะประมาณนี้)
ไหนๆ ที่รักก็ขอทั้งที มีหรือมณีจะไม่ยอมทำตาม เอาใจออกห่างจากนมสักครั้ง มีสาระดูบ้างงง... จะเป็นไรไป
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้มาลุ้นที ว่ามณีจะไปตลอดรอดฝั่งมั้ย???

(บอกไว้ก่อนว่า เป็นกระทู้ที่เกิดจากความอยากรู้ อาจจะอ้างอิงเชิงวิชาการไม่ได้ แต่อ้างอิงไว้เพื่ออินกับละครได้ เข้าใจตรงกันน้าาา)

---

พูดถึง เพื่อนแพง ครั้งแรกที่ได้ยินก็นึกถึงวรรณคดีไทยเรื่อง ลิลิตพระลอขึ้นมาอย่างช่วยไม่ได้ เพราะเรื่องนี้เคยอ่านตั้งแต่สมัยประถมตัวนางเอกของเรื่องสองคนคือพระเพื่อนพระแพง

การ...สืบค้นจึงเริ่มต้น และพบว่า... เพื่อนแพงที่กำลังจะถูกสร้างเป็นละครโดยค่ายพอดีคำ ทางช่อง 7 สีนี้ สร้างจากบทประพันธ์ของนักเขียนชั้นครูเจ้าของนามปากกาว่า "ยาขอบ"
และเท่าที่อ่านดูในเวบไซต์ต่างๆ ก็เป็นไปได้ว่า บทประพันธ์ชิ้นนี้มีแรงบันดาลใจมาจาก วรรณคดีไทยเรื่อลิลิตพระลอ
จึงเป็นความน่าสนใจ...ของละครเรื่องนี้ ที่สร้างจากวรรณกรรมอมตะอันมีแรงบันดาลใจมาจากวรรณคดีไทยอีกที
มณีลองรวบรวมข้อมูลแบบงูๆ ปลาๆ ตามประสาคนช่างเผือก ท่องอ่านไปในโลกของอินเตอร์เน็ต ผิดพลาดประการใด ขออภัยไว้ ณ ที่นี้ด้วยนะคะ

---

เมื่อละครจะพาเราไป... เราก็ไปตั้งแต่จุดเริ่มต้นกันเลยดีกว่าเนอะ...

---

ลิลิตพระลอ : ลิลิตแห่งรักอันแสนเศร้า โศกนาฏกรรมบนความงดงามของกวีโวหาร



ก่อนจะเข้าถึงเรื่องของพระลอ มารู้จักความหมายของคำว่า ลิลิตกันก่อน
ในวิกิพีเดีย มีคนบอกความหมายไว้ว่า...
ลิลิต หมายถึง หนังสือที่แต่งด้วยคำประพันธ์ประเภท โคลง และร่าย สลับกันเป็นช่วงๆ ตามธรรมเนียมแล้ว มักจะใช้โคลงและร่ายในแบบเดียวกัน กล่าวคือ โคลงดั้น สลับกับร่ายดั้น, โคลงสุภาพ สลับกับร่ายสุภาพ อย่างนี้เป็นต้น โคลงและร่ายที่สลับกันนั้น มักจะร้อยสัมผัสด้วยกัน เรียกว่า "เข้าลิลิต"

ดังนั้น จึงสรุปได้ว่า ลิลิตพระลอ ก็คือหนังสือที่แต่งเรื่องราวของพระลอด้วยคำประพันธ์หลายรูปแบบ จบ (ถูกมั้ย)


ลิลิตพระลอ เป็นวรรณคดีสำคัญอีกเรื่องหนึ่งของไทย วรรณคดีสโมสรยกย่อง ให้เป็นยอดวรรณคดีประเภทลิลิต ไม่ทราบว่าใครเป็นผู้แต่งและแต่งเมื่อใด มีผู้สนใจศึกษาค้นคว้า หาหลักฐานเกี่ยวกับผู้แต่งและระยะเวลาในก ารแต่งแต่ยังหาข้อยุติไม่ได้ว่าแต่งในสมัยใด ระหว่างสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ สมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๒ หรือสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช...
ในบางที่บอกว่า...
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้ ลิลิตพระลอ เป็นนิยายท้องถิ่นของไทยภาคเหนือ เข้าใจกันว่าเป็นเรื่องจริงในหลักฐานพงศาวดารกล่าวว่า พระลอเป็นคนสมัยเดียวกับท้าวฮุ่ง จึงสันนิษฐานว่าน่าจะเป็นเรื่องราวที่เกิดขึ้นระหว่าง พ.ศ.๑๖๑๖-๑๖๙๓ และยังสันนิษฐานกันว่า เมืองสรองคงจะเป็นตอนเหนือของอำเภอร้องกวาง จังหวัดแพร่ ส่วนเมืองสรวงคงจะเป็นเขตอำเภอแจ้ห่ม จังหวัดลำปาง
(ปล่อยให้นักวรรณคดีถกเถียงกันต่อไป... เรารู้กันแค่นี้พอ ฮา)



เนื้อเรื่องย่อ : (ถอดความเป็นร้อยแก้ว)
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้มีเมืองสรวง เจ้าเมืองชื่อท้าวแมนสรวง ชายาชื่อนางบุญเหลือ มีโอรสชื่อพระลอ เป็นชายที่มีรูปร่างงามมาก


ส่วนอีกเมืองหนึ่งชื่อเมืองสรอง เจ้าเมืองชื่อท้าวพิมพิสาร มีโอรสชื่อท้าวพิชัยพิษณุกร บิดาได้ไปขอนางดาราวดีเป็นชายา มีธิดา ๒ องค์ คือพระเพื่อนและพระแพง

ต่อมาท้าวแมนสรวงได้ยกทัพไปตีเมืองสรอง ท้าวพิมพิสาร ออกรบถูกอาวุธตาย ท้าวพิชัยพิษณุกรโอรสจึงป้องกันเมืองอย่างแข็งขัน ทำให้ท้าวแมนสรวงต้องยกทัพกลับ ต่อมาความงามของพระลอเป็นที่เลื่องลือจนมีนักขับเพลงนำความงามของพระลอไปขับยลโฉมยังเมืองต่างๆพระเพื่อน พระแพงได้ฟังคำเล่าลือ เกิดไข้ใจหลงรักทั้งยังไม่เคยเห็นหน้า นางรื่น นางโรยพี่เลี้ยงของนางทั้งสองคิดกลอุบายให้พระลอมาเมืองสรอง จึงได้หาหมอทำเสน่ห์ คือ ปู่เจ้าสมิงพราย

พระลอเกิดคลั่งไคล้ไม่ยอมอยู่เมือง นางบุญเหลือขัดขืนพระลอไว้ไม่ได้จึงอนุญาตให้ไป พระลอเดินทางไปพร้อมพี่เลี้ยงคือนายแก้ว นายขวัญ เมื่อเดินทางถึงแม่น้ำกาหลงจึงเสี่ยงน้ำ มีลางบอกเหตุว่าไปแล้วจะเป็นอันตราย พระลอก็ไม่ยอมเดินทางกลับ รับสั่งให้นายแก้วนายขวัญ ไปลาดเลาในเมืองสรอง และเตรียมที่พักซ่อนตัว จึงกลับมารายงาน ขณะที่พระลอเดินทางเข้าเมืองสรอง นางรื่นนางโรย ก็ไปเตือนปู่เจ้าสมิงพราย ปู่เจ้าจึงเสกผีเข้าสิงไก่ไปล่อพระลอ พระลอหลงตามไก่และไปพักหลบอยู่ในสวนสงัด


ใกล้สวนพระเพื่อนพระแพง โดยพระลอปลอมตัวเป็นพราหมณ์ชื่อศรีเกศ นายแก้วนายขวัญเปลี่ยนชื่อเป็น นายรัตน์ นายราม ปลอมตัวเป็นนักท่องเที่ยว ต่อมาพระลอได้พบกับพระเพื่อนพระแพง โดยนางรื่น นางโรยออกอุบายลอบนำพระลอ นายแก้ว นายขวัญ เข้าไปซ่อนไว้ในที่ประทับของพระเพื่อนพระแพง ซ่อนอยู่นานถึงครึ่งเดือน เรื่องรู้ไปถึงท้าวชัยพิษณุกร เมื่อพระองค์ได้เห็นพระลอก็ทรงเมตตา และตรัสว่าได้ฤกษ์ วันดี คืนดี จะจัดอภิเษก แต่เจ้าย่ายังผูกใจเจ็บได้ออกอุบายล้อมจับในคืนดึกสงัด พระลอ พระเพื่อน พระแพง นางรื่น นางโรย นายแก้ว นายขวัญ ได้ต่อสู้จนถูกตายหมด

ท้าวพิชัยพิษณุกรทรงทราบ จึงจับทหารเหล่านั้นพร้อมเจ้าย่าประหารชีวิต แล้วให้บรรจุศพสามกษัตริย์และพี่เลี้ยง มีสารไปแจ้งแก่นางบุญเหลือ นางบุญเหลือจึงแต่งทูตพร้อมเครื่องบูชาศพไปยังเมืองสรอง ท้าวพิชัยพิษณุกรจัดถวายเพลิงศพ จึงสร้างสถูปขึ้น ๓ องค์ บรรจุอังคารสามกษัตริย์ และพี่เลี้ยง แต่นั้นมาทั้งสองเมืองก็เป็นไมตรีต่อกัน    
ที่มา : https://sites.google.com/site/wrrnkhdii/li-lit-phra-lx

---

เกร็ดวรรณคดี
ถ้าจะผ่านเรื่องนี้ไป มันก็ไม่ใช่มณีสิค้าา 555 สาระก็มีแล้ว กึ่งๆไร้สาระหน่อยดีกว่าเนาะ
จะบอกว่าลิลิตพระลอ นอกจากเนื้อหาที่เศร้าจับจิต ซึ้งจับใจแล้ว ยังมีบทอัศจรรย์ที่...งดงามด้วย...

งงล่ะซี้... บทอัศจรรย์คืออารายย
เก๊าะคือ...
การพรรณนาฉากรักฉากพิศวาสของตัวละครหญิงชาย กวีไทยไม่นิยมกล่าวตรงไปตรงมา แต่จะกล่าวถึงโดยใช้กลวิธีการเปรียบเทียบหรือใช้ สัญลักษณ์แทนบทนี้เรียกว่า “บทอัศจรรย์” กล่าวคือกวีใช้ธรรมชาติเป็นสัญลักษณ์แทนการแสดงพฤติกรรมทางเพศ บทอัศจรรย์จึงเป็นบทที่ต้องใช้ความสามารถในการแต่ง เพื่อให้เป็นงานศิลปะมิใช่อนาจาร อ่านแล้ว อื้อหือ เปรียบเทียบซะสวยงามเลยทีเดียว
ตัดจากลิลิตมาให้อ่านเป็นน้ำจิ้มสักเล็กน้อยยพอเป็นกระสัย...
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้ฉากอัศจรรย์เกิดขึ้นเมื่อ พระลอ พร้อมพี่เลี้ยงนายแก้วนายขวัญ ตามไก่มาแล้วปลอมตัวหลบเข้าไปเที่ยวในสวนของเพื่อนแพง
ด้วยหัวใจระอุด้วยไฟรัก พระเพื่อนพระแพงรบเร้าให้นางรื่นนางโรยเดินทางไปตามหาพระลอที่สวน มาพบกับนายแก้วนายขวัญที่กำลังเล่นน้ำอยู่ในสระ ยังไม่ทันจะถามชื่อแซ่กันด้วยซ้ำเกี้ยวพาราสีอยู่ไม่นานก็ชวนกันเสพสังวาสในสระนั้นแล
โอ้โหแฮะ....!!!

๏ นางโรยนางเรียกด้วย.............คำงาม
ขวัญอ่อนดั่งขวัญกาม...............ยั่วแย้ม
ใบบัวหนั่นหนาตาม...................กันลอด ไปนา
หอมกลิ่นบัวรสแก้ม..................กลิ่นแก้มไกลบัว
๏ ใบบัวบังข้าขอบ...................ใจบัว
ดอกดั่งจะหัวรัว......................เรียกเต้า
เชยชมภิรมย์ชัว......................ซมซาบ บัวนา
ถนัดดั่งเรียมชมเจ้า.................พี่เหล้นกับตน
๏ บัวนมบัวเนตรหน้า...............บัวบาน
บัวกลิ่นขจรหอมหวาน..............รสเร้า
บัวสมรละลุงลาญ....................ใจบ่า นี้นา
บัวบาทงามจวบเท้า..................เกศแก้วงามจริง
๏ โกมุศกาเมศแก้ว...................โกมล พี่เอย
หอมกลิ่นจงกลกล...................กลิ่นแก้ว
จงกามินีปน...........................รสร่วม กันนา
จงกอบอย่ารู้แคล้ว.................ก่อเกื้อกรีฑา
๏ สรนุกบัวซ้อนดอก...............บัวพระ พี่นา
ปลาช่อนปลาไซ้พระ................ดอกไม้
สลิดโพตะเพียนพะ..................กันชื่น ชมนา
รวนเพรียกแนมหลิ่งไสร้...........เหยื่อหย้ามฟูมฟอง
๏ สนุกข้างนี้แนบ....................จอมใจ พี่เอย
สองสนุกกันใน........................ฝ่ายนั้น
ทำขวัญสนุกใด.......................จักดุจ นี้เลย
หนีซอกซอนซ้ำหั้น....................เชิดชู้เทียมรงค์

แหะๆ เอาแค่นี้เนาะ... พอเป็นตัวอย่าง จะบอกว่ามีอยู่ในวรรณคดีแทบทุกเรื่องค่ะ ถามว่าลามกมั้ย ไม่รู้สึกเลยค่ะ มณีอ่านมาตั้งแต่เด็ก... ก็ไม่ได้รู้สึกถึง 18+ นะคะ ด้วยภาษาที่ใช้มันสวยงามเกินกว่าจะชวนให้รู้สึกค่ะ มันเป็นความงามทางภาษา

---

ไหนๆ ก็พูดถึง วรรณคดีแล้ว....หลายๆคนคงเคยได้ยินเพลงนี้ เป็นเพลงที่มีแรงบันดาลใจจากวรรณคดีเรื่องนี้เช่นกันค่ะ
ยอยศพระลอ

ประพันธ์คำร้อง พยงค์ มุกดา (ศิลปินแห่งชาติ ประเภทการประพันธ์เพลงไทย ปี 2534)
ประพันธ์ทำนอง มนตรี ตราโมท (ศิลปินแห่งชาติ ประเภทดนตรีและเพลงไทย ปี 2538)
เพลงนี้ขับร้องโดยศิลปินมากมาย ที่รู้จักและนิยมมากที่สุด คือ ชินกร ไกรลาศ
ชินกร ไกรลาศได้รับ รางวัลแผ่นเสียงทองคำพระราชทาน จากเพลงยอยศพระลอ
เมื่อ วันที่ 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2514

เป็นเพลงที่สรปุง่ายๆ คือ ชื่นชมความหล่อของพระลอนั่นเอง...
พระลอหล่อแบบสูงโปร่ง สง่างาม

แต่พี่ลอ [Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้สูงใหญ่กำยำ หล่อล่ำ น่า[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้ปล้ำที่สุด