สอบถามการเปลี่ยนนามสกุลครับ

อยากสอบถามเรื่องการเปลี่ยนนามสกุลครับ มีความประสงค์ที่จะเปลี่ยนนามสกุล เป็นนามสกุลใด นามสกุลหนึ่ง
พอดีว่าพ่อผม เปลี่ยนนามสกุลบ่อย ส่วนสาเหตุ ขอไม่เอ่ยถึงครับ ผมอยากเปลี่ยนไปใช้นามสกุลเดิม ของบิดาหรือมารดา แบ่งเป็น 2 กรณี
1. นามสกุลเดิม ที่ผมเคยใช้มา เป็นนามสกุลที่พ่อผมจดขึ้นเอง แต่น่าจะยกเลิกไปแล้ว เพราะพ่อผมเปลี่ยนนามสกุล
2.นามสกุลเดิม ของมารดาที่เคยใช้มาเปลี่ยนมาใช้นามสกุลของพ่อผมหลังจากแต่งงาน แต่ปัจจุบันแม่ผมเสียชีวิตแล้ว
ไม่ทราบว่า 2 กรณีนี้ สามารถทำได้มั้ยครับ
ถ้าเป็นของกรณีแรก เราต้องทำเรื่องจดนามสกุลใหม่รึเปล่าครับ
แล้วถ้าเป็นกรณีที่สอง เราต้องให้คนที่อาวุโสสุดที่ใช้นามสกุลนั้น อนุญาติรึเปล่าครับ

ขอบคุณครับ

เพิ่มเติม ทั้งสองกรณีนี้ ต้องใช้หลักฐานอะไรบ้างครับ