ผมจะเขียนข้อมูลเกี่ยวกับ warrant ที่จำเป็นต้องรู้ครับ จะพยายามเขียนให้เข้าใจได้ง่าย  (อยากให้มือใหม่อ่านให้จบ)

เหตุผลที่บริษัทออก warrant  

- (สมมุติ)  ผมเป็นเจ้าของบริษัทนึงที่อยู่ในตลาดหลักทรัพย์  และผมเกิดต้องการเงินทุน  เพื่อขยายธุรกิจ
               ผมต้องการให้คนหันมาสนใจในหุ้นของผม  หรือ ด้วยเหตุผลอื่นๆ  

-  ผมจึงดำเนินการประชุมผู้ถือหุ้น ให้คณะกรรมการมีมติ แจก Warrant ให้ผู้ที่ถือหุ้นผม ในวันที่กำหนด (โดยจะขึ้นเครื่องหมาย XW ในวันนั้น) จะมีสิทธิได้ Warrant ของ หุ้นตัวนี้  แล้วถามว่าถ้าอยู่ๆ มีคนที่ถือหุ้นผม รู้ว่าหุ้นตัวนี้ จะแจก Warrant (ปกติจะแจกหลังคณะกรรมการมีมติ 3 เดือน) ก็จะต้องสนใจที่จะเข้ามาลงทุนในหุ้นตัวนี้กันมากขึ้น

-  ซึ่งสิ่งที่ผมจะได้จากนักลงทุนหลังจากแจกแล้ว  นั่นก็คือ เงินจากการแปลงของคนที่ถือ warrant ไปเป็นหุ้นแม่... (เดี๋ยวผมจะอธิบาย)


อันนี้ ถ้าใครที่อยากรู้ว่าหุ้นตัวไหนจะแจก Warrant บ้าง ให้เข้าไปดูปฏิทิน ตามนี้

  1.   เข้า  www.settrade.com
  2.   ฝั่งช้ายบนตรงคำว่า "ข้อมูลการซื้อขาย"
  3.   เลือก ปฏิทินหลักทรัพย์    
  4.   ในปฏิทิน จะมีบอกชื่อหุ้น และ วันที่ขึ้นเครื่องหมาย ให้ดูหุ้นที่ขึ้นเครื่องหมาย XW หมายความว่าคนที่ถือหุ้นตัวนั้นถึงวันนั้น
        จะมีสิทธิได้ Warrant ส่วนหุ้นที่ขึ้นเครื่องหมาย XE หมายความว่าคนที่ถือ warrant จะมีสิทธิแปลงเป็นหุ้นแม่


จากหัวข้อกระทู้ที่ผมบอกว่า Warrant ไม่ใช่หุ้น เพราะมันเป็นเพียงใบๆนึง ที่สามารถเปลี่ยนเป็นหุ้นได้


ตัวอย่าง  คนที่มี Warrant "OO-W1" (สมมุติ) เมื่อถึงกำหนด สมมุติบริษัทผมกำหนดให้สามารถใช้สิทธิแปลงได้
             ทุกๆ 3 เดือน เมื่อถึงวันใช้สิทธิคนที่มี Warrant ของผม คือ OO-w1 ก็สามารถแปลงจากใบๆนึง ไปเป็นหุ้น  OO ได้

เอาล่ะพูดง่ายๆตามสิ่งที่คนพูดกันนั่นก็คือ

- หุ้น   "OO"  ของผม คนส่วนใหญ่มักจะเรียกกันว่า " หุ้นแม่ " หรือ "หุ้นสามัญ"
- ส่วน  "OO-w1" หรือ Warrant คนส่วนใหญ่มักจะเรียกกันว่า " หุ้นลูก "  หรือ "ใบสำคัญแสดงสิทธิ"


ซึ่ง! เป็นสิ่งที่ทำให้มือใหม่พลาดได้ง่าย เพราะ warrant หรือ หุ้นลูก ที่คนใช้เรียกกัน มันเป็น ใบสำคัญแสดงสิทธิ
ที่สามารถแปลงเป็นหุ้นแม่ได้เหมือนเวลาผมไปจองคอนโด ผมก็จ่ายตังค่าใบจอง สิ่งที่ผมได้มาก็คือใบจอง เมื่อถึงวันกำหนดจ่ายตังจริง

ผมก็นำใบจอง ไปเปลี่ยน เป็นใบโฉนดจริง ซึ่งผมก็ต้องจ่ายตังก่อนถึงจะได้
ใบจอง ก็เหมือน warrant หรือ หุ้นลูก คือใบๆนึง เมื่อถึงเวลา ก็นำไปเปลี่ยนเป็น โฉนด ซึ่งโฉนด ก็เหมือน หุ้นแม่ แต่เราต้องจ่ายตังถึงจะได้มันมา

ถ้าอยากรู้ว่าตัวไหนเป็น warrant ให้ดู ว่ามี " -w.. "  ต่อท้ายหรือป่าว    เช่น    SIRI-W1, SIRI-W2 , AQ-W2, AQ-W3
ตัว W ก็คือ warrant ส่วนตัวเลขข้างหลังหมายถึง ใบสำคัญแสดงสิทธิครั้งที่เท่าไร

อย่าง AQ-W2 หมายถึง ใบสำคัญแสดงสิทธิ ครั้งที่ 2
ซึ่งหาก AQ-W2 หมดอายุ  (ใบสำคัญแสดงสิทธิ จะมีวันหมดอายุ )

บริษัทก็มักจะออกใบใหม่มาเพิ่มเพื่อแทนใบเก่า ก็อาจจะออกเพิ่มเป็น AQ-W4 ,5,6,.... ไปเรื่อยๆ
    

แล้วใบๆนึง หรือ warrant มันดียังไง?
-  warrant ส่วนใหญ่ราคาจะต่ำกว่าตัวแม่ เพราะ ต้องแปลงจากใบๆนึงเพื่อที่จะไปเป็นตัวแม่
ดังนั้นมันมีวิธีแปลง  ซึ่งหากใครรู้เข้าใจ ก็สามารถทำเงินจากมันได้ง่ายนะ เนื่องจาก warrant ราคาต่ำกว่าตัวแม่  นั่นหมายความว่า เวลาตัวwarrant ขึ้น % ก็จะได้มากกว่า ซึ่งเวลากำไร หรือขาดทุน ก็จะมี % มากกว่า

แต่มันติดตรงที่ warrant มีวันหมดอายุ หาก warrant หมดอายุ มันจะกลายเป็นเพียงกระดาษใบนึง
นั่นหมายความว่า เงินของคุณที่ไปซื้อใบนี้ จะไม่มีค่าทันที (ซื้อขายไม่ได้)


แล้วเมื่อถึงวันใช้สิทธิ แล้วไม่ใช้สิทธิ มันจะเป็นอะไรไหม ?
- เค้าไม่บังคับใช้สิทธินะในแต่ละครั้งที่มีการใช้สิทธิ

สมมุติผมซื้อ warrant หรือหุ้นลูก ซึ่งมีการใช้สิทธิแปลงทุกๆ 3 เดือน เมื่อถึงวันใช้สิทธิ ผมจะไม่ใช้สิทธิก็ได้ หรือจะผ่านมาปีนึง ไม่อยากใช้สิทธิก็ทำได้ แล้วจะไม่มีผลอะไรด้วยก็ยังมีหุ้นอยู่เหมือนเดิม
แต่! มันจะมีวันใช้สิทธิครั้งสุดท้าย หรือ วันหมดอายุ ซึ่งเมื่อถึงวันแปลง ถ้าคุณไม่แปลง มันจะกลายเป็นกระดาษเปล่า เพราะคุณซื้อใบๆนึง คุณไม่ได้ซื้อหุ้น

สรุป !
เค้าไม่บังคับใช้สิทธิในการแปลงในแต่ละครั้ง  ยกเว้น ครั้งสุดท้ายของการใช้สิทธิแปลง ถ้าไม่แปลง เงินที่ซื้อ warrant จะกลายเป็นไม่มีค่า
(เหลือศูนย์บาท)  วันสุดท้ายของการใช้สิทธิแปลง นั่นก็คือวันหมดอายุ


สิ่งที่ต้องดูสำหรับ warrant  เข้าตามนี้เลยครับ

    1.   www.settrade.com
    2.   พิมพ์ชื่อหุ้นที่ต้องการ ช่องขวาบน
    3.   คลิกตรงคำว่า บริษัทหรือหลักทรัพย์
    4.   ให้ดู 3 อย่าง   (เดี๋ยวผมอธิบายข้างล่าง)
           - ราคาใช้สิทธิ
           - อัตราใช้สิทธิ
           - วันใช้สิทธิครั้งสุดท้าย กับ วันหมดอายุ (ลองสังเกตุดูมันเป็นวันเดียวกัน) สำคัญมาก :
    5.   กรณีอยากรู้วันใช้สิทธิ
           - คลิกตรง "ข่าว" > โหลดเอกสาร แจ้งรายละเอียดการใช้สิทธิซื้อหุ้นสามัญตามใบสำคัญแสดงสิทธิ

ซึ่งวันใช้สิทธิครั้งสุดท้าย นั่นก็คือวันหมดอายุ
หมายความว่าหลังจากวันนี้ไป warrant ตัวนี้ จะไม่มีอยุ่ในกระดานหุ้น... และคนที่ถืออยุ่ถ้าไม่แปลงในวันสุดท้าย เงินที่ซื้อ warrant ไปก็เหลือศูนย์


ผมจะมาสอนวิธีการดู warrant ว่าดูกันยังไง   (สมมุติ เมื่อถึงวันใช้สิทธิ ผมเกิดอยากแปลงเป็นหุ้นแม่)

    หุ้นลูก "OO-W1"  มีข้อมูลดังนี้

    -  ราคาใช้สิทธิ  =>   0.5   บาท
    -  อัตราใช้สิทธิ  =>  1 : 2
    -  วันหมดอายุ   =>   1/10/2560

สิ่งที่ผมดูอย่างแรกเลยคือวันหมดอายุ ซึ่งหมดอายุปี 2560 ปีนี้ปี 2557 อีก 3 ปี อย่างนี้ปลอดภัย
ควรหลีกเลี่ยงก่อนวันหมดอายุ 5 เดือนขึ้น เพราะ ต่อให้ตัวแม่ขึ้น warrant ก็ไม่ขึ้นนะครับ มีแต่จะลง ต้องมีส่วนเผื่อความปลอดภัยไว้ก่อน
เอาล่ะ ปลอดภัยละ ทีนี้มาดูกันว่า น่าใช้สิทธิแปลงไหม

  เช่น   ผมมีหุ้นลูก  OO-W1   ในราคา 0.2 บาท/หุ้น  จำนวน 100,000 หุ้น
          ราคาใช้สิทธิ 0.5 บาท/หุ้น   อัตราใช้สิทธิ  1  : 2

(อัตราใช้สิทธิ  1 : 2)

หมายความว่า                1           หุ้นลูก       แปลงได้เป็น   2  หุ้นแม่
ผมมี  OO-W1           100,000      หุ้นลูก        แปลงได้เป็น  ( 100,000 x  2 )  / 1   = 200,000  หุ้นแม่

ดังนั้นเมื่อแปลงแล้ว จะได้หุ้นแม่ จำนวน     200,000  หุ้น

คำนวนหุ้นแม่ที่จะได้          =        หุ้นลูกที่ซื้อมา   0.2  บาท/หุ้น   +      ราคาใช้สิทธิ  0.5 บาท/หุ้น
ดังนั้นผมจะได้หุ้นแม่ในราคา    0.7  บาท/หุ้น

แต่ราคาหุ้นแม่จริงจะไม่ได้ตามนี้ เพราะมีจำนวนหุ้นเพิ่มขึ้น อัตราใช้สิทธิ 1 : 2
หมายความว่า ทุก 10 หุ้นเดิม จะได้หุ้นแม่มา 10 หุ้น คิดเป็น 50% หรือ 0.5
ราคาหุ้นแม่ที่ได้ = ราคาหุ้นลูกจะต้องลงครึ่งนึง ((0.2/2) + 0.5)  =  0.6 บาท/หุ้น

ส่วนเงินที่ผมต้องเตรียมไปจ่ายในการแปลงเป็นหุ้นแม่
  
หุ้นลูก OO-W1

-ที่ผมมีก่อนหน้านี้  ต้นทุนเก่า 0.2 บาท จำนวน 100,000 หุ้น
ต้นทุนเก่าก็จะเป็น 0.2 x 100,000 = 20,000 บาท

ส่วนที่คุณต้องจ่ายตัง สำหรับการแปลง นั่นก็คือ ราคาใช้สิทธิ = 0.5 บาท จำนวนหุ้นใหม่ หลังการแปลงคือ 200,000 หุ้น
ดังนั้น ผมต้องจ่ายตังทั้งหมด  200,000 x 0.5 = 100,000 บาท


แต่ เมื่อแปลงหุ้นลูกเป็นหุ้นแม่แล้ว อย่างที่ผมบอกไปว่ามันเป็นเพียงใบๆนึง ซึ่งเมื่อแปลงแล้ว มันจะหายไป หมายความว่า ตังที่ผมซื้อ warrant หรือหุ้นลูก ก็จะหายไป  ดังนั้น เงินที่ ต้องแปลง จึงต้องนำมารวมกับ เงินต้นทุนที่ผมมีหุ้นลูก OO-W1 ก่อนหน้านี้ด้วย


ดังนั้น เงินที่ผมต้องเสียไปทั้งหมด เพื่อที่จะได้หุ้นแม่มาจากการแปลง
คือ เงินค่าแปลง 100,000 บาท + กับเงินต้นทุน (เพราะหลังการแปลง warrant ก็จะหายไป) คือ 20,000 บาท   = 120,000 บาท


สรุป
- คุณจ่ายตัง 100,000 บาท ได้หุ้นแม่จำนวน 200,000 หุ้น ที่ราคา 0.6 บาท/หุ้น
แต่ต้นทุนทั้งหมดที่คุณเสียไป คือ 120,000 บาท
(ต้องรวมกับราคา warrant ที่คุณซื้อด้วย เพราะหลังจากการแปลง warrant จะหายไปเปลี่ยนเป็นหุ้นแม่แทน)


ส่วนหุ้นแม่ที่คำนวนคุณอาจไม่ได้ราคา 0.6 บาทเปะๆ นะครับ อันนี้คำนวนคร่าวๆ แต่อยากรู้ว่าจะได้ราคาหุ้นแม่เข้าพอร์ตเท่าไร
คำนวนตามนี้ครับ เอาต้นทุนทั้งหมด / จำนวนหุ้นหลังการแปลง

ซึ่งราคาหุ้นแม่จริงที่จะเข้า = ต้นทุนรวมหุ้นแม่  120,000 บาท / 200,000 หุ้น  =  0.6 บาท/ หุ้น
(ผมสมมุติตัวเลขง่ายๆเลยออกมาตรง)


ทีนี้มาดูว่าแปลงแล้วจะคุ้มไหม

   ถ้าหากว่า        - ราคาหุ้นลูก + ราคาใช้สิทธิ <  ราคาหุ้นแม่
                        - ราคาหุ้นลูก + ราคาใช้สิทธิ =  ราคาหุ้นแม่
                        - ราคาหุ้นลูก + ราคาใช้สิทธิ >  ราคาหุ้นแม่

อันแรก  =>  อันนี้น่าแปลง แต่ไม่รู้ว่าหลังจากแปลง เมื่อหุ้นแม่เข้าพอร์ตเราแล้ว ตอนนั้น ราคาหุ้นแม่อาจลง
อันสอง  =>  ไม่น่าแปลง แต่อาจจะคุ้ม ถ้ามั่นใจว่าหลังแปลงแล้ว หุ้นแม่จะขึ้น
อันสาม  =>  ไม่น่าแปลง เพราะ ได้ราคาแพงกว่าหุ้นแม่มาก ซื้อหุ้นแม่ในกระดานคุ้มกว่า


ถ้าได้รับแจก warrant มา จากหุ้นแม่ล่ะ เช่นสมมุติ ผมซื้อ หุ้นแม่ ถึงวันที่ขึ้น XW คือมีสิทธิได้หุ้นลูก
แล้วเกิดอยากรู้ว่าจะได้หุ้นลูกในราคาเท่าไร


สมมุติมีหุ้นแม่ราคา 3 บาท เค้าให้อัตรา 1 : 2 ราคาใช้สิทธิ  2 บาท
ราคา warrant ที่จะได้    =  (ราคาหุ้นแม่-ราคาใช้สิทธิ) / (จำนวนwarrantที่ต้องใช้แลกหุ้นแม่1หุ้น)
                                =  (3-2) / (1/2)
      ราคาหุ้นลูกที่จะได้  =  2 บาท/หุ้น


บางทีราคาหุ้นลูก อาจจะไม่ตามแม่เสมอไป เพราะ ?

- หุ้นลูกที่ใกล้หมดอายุ หรือขึ้นมา+ ราคาแปลงแล้ว สูงกว่าแม่มากแล้ว (โดนปั่น) ต่อให้หุ้นแม่ขึ้น มันก็ลง
เพราะมี time dilution ด้วย  ดังนั้นควรหลีกเลี่ยงหุ้นลูก หรือ warrant ที่ใกล้หมดอายุ ก่อนวันหมดอายุสัก 3 เดือน


ถ้าอยากแปลง จากหุ้นลูกไปเป็นหุ้นแม่ เค้าจะแจ้งมายังไง ?

- ปกติ warrant แต่ละตัว วันใช้สิทธิจะไม่เหมือนกัน บางตัว ให้ใช้สิทธิ์ทุกเดือน บางตัวให้ใช้สิทธิ์ทุกปลายปี ปกติ บริษัทหลักทรัพย์ ที่ออก warrant จะต้องแจ้งให้ผู้ถือหุ้นทราบว่ามีสิทธิ์แปลงก่อนวันแปลง 5 วัน (วันขึ้นเครื่องหมาย XE) โดยจะส่งจดหมายมาให้วิธีการจ่ายตังนั้นมันมีหลายวิธีมาก

ซึ่งเค้าจะบอกในจดหมายกับเอกสารครบ

-ในแบบฟอร์มจะระบุวิธีจ่ายเงินค่าหุ้นใหม่ ยื่นแบบฟอร์ม ใบแสดงสิทธิซื้อหุ้นใหม่ สำเนาบัตรประชาชน ที่สถานที่ และ ภายในเวลาระบุไว้ในหนังสือชี้ชวน หรือ ให้โบรกยื่นแทนได้   โอนเงินเข้าบัญชีจะสะดวกสุดครับ หรือจะไปธนาคารบอกชื่อบริษัทที่จะเพิ่มทุน เค้าจะรู้ครับ เพราะบริษัทจะติดต่อธนาคารไว้แล้ว
หรือจะไปจ่ายตังเพิ่มทุนที่สำนักงานของหุ้นนั้นๆก็ได้ครับ พอถึงวันที่เค้าส่งจดหมาย เค้าจะบอกรายละเอียดเองครับ


แล้วเครื่องหมาย XW กับ XE ต่างกันยังไง ?

- คนที่ถือหุ้นแม่ถึงวันที่ขึ้นเครื่องหมาย XW หมายความว่า จะมีสิทธิ์ได้หุ้นลูก
- คนที่ถือหุ้นลูกถึงวันที่ขึ้นเครื่องหมาย XE  หมายความว่า จะมีสิทธิ์แปลงเป็นหุ้นแม่


สรุป
ถ้าถือหุ้นแม่  ถึงวันขึ้นเครื่องหมาย XW  จะได้หุ้นลูก (ต้องดูในปฏิทินเองว่าขึ้นเครื่องหมายวันไหน เหมือนจ่ายปันผลขึ้น XD)
ถ้าถือหุ้นลูก (warrant) ถึงวันขึ้นเครื่องหมาย XE จะได้สิทธิแปลงเป็นหุ้นแม่ (จะบอกก่อน 5 วัน)
ส่วนถ้าหุ้นลูกใกล้หมดอายุ เค้าจะบอกล่วงหน้า 2 เดือน โดย ก่อนวันหมดอายุ วันนึง ส่วนใหญ่จะขึ้นเครื่องหมาย SP คือห้ามซื้อขาย

การให้หุ้นลูก หรือ warrant ก็ไม่ต่างกับจ่ายปันผล แต่เป็น "หุ้นปันผล"
ส่วนปันผล จะจ่ายเป็น "เงินปันผล"  ซึ่งเหตุผลที่บริษัทไม่สามารถจ่ายปันผลเป็นเงินปันผลได้ ก็อาจจะด้วยเหตุผลของขาดทุนเก่า
จึงให้สิทธิประโยชน์ผู้ถือหุ้น เป็น "หุ้นปันผลแทน" เพื่อล่อให้คนมาสนใจ

ซึ่ง วันที่ขึ้นเครื่องหมาย XW หรือแจก warrant ราคาหุ้นแม่ จะร่วงค่อนข้างเยอะ ตามหลัก Price dilution ซึ่งมีจำนวนหุ้นใหม่เข้ามา
นั่นก็คือหุ้นลูก หุ้นแม่จึงต้องปรับราคา ให้ลงใกล้เคียงกับราคาใช้สิทธิของหุ้นลูกนั่นเอง