โพชฌงค์ ๗

องค์ประกอบแห่งการตรัสรู้
เมื่อคิดดูเบื้องต้นไกลเหลือล้น
เกินวิสัยเป็นเป้าหมายปุถุชน
มิใช่เพียงมรรคผลจนปัญญา

แต่เมื่อพิศเนื้อความตามที่เห็น
ทุกอย่างเป็นอย่างทั่วไปในเนื้อหา
อันหลักธรรมที่บ่งชี้ล้วนธรรมดา
มิใช่ว่ายากลี้ลับจับไม่ถึง

(๑)  "สติ" คือระลึกได้ไม่หลงทาง
รู้ตัวอย่างเต็มที่ไม่ก้ำกึ่ง
กำกับตนพอเหมาะไม่หย่อนตึง
จึงจะพึงนับว่าดีมีสิ่งนี้

(๒) "ธัมมวิจยะ" พิจารณา
คือศึกษาค้นคว้าธรรมอย่างเต็มที่
อย่างถูกต้องไม่ขาดเกินเพียงพอดี
ย่อมพาสู่วิถีที่เหมาะควร

(๓) "วิริยะ" คือความเพียรความกล้าหาญ
มุ่งทำงานตามกำหนดให้ครบถ้วน
ปรับจิตใจก้าวหน้าไปไม่เรรวน
เป็นกระบวนให้งานเสร็จสำเร็จพลัน

(๔) "ปีติ" คือความอิ่มเอมในดวงจิต
เป็นอาหารเลี้ยงชีวิตอย่างแม่นมั่น
เมื่อจิตดีกายย่อมดีไปตามกัน
ไม่ไหวหวั่นมีแต่สุขไร้ทุกข์ตรม

(๕) "ปัสสัทธิ" ความผ่อนคลายสงบเย็น
ความหมายเน้นไม่เครียดข้นจนหมักหมม
ปิติมักนำพาให้ใจรื่นรมย์
เมื่อสุขสมก้าวหน้าย่างในทางธรรม

(๖) "สมาธิ" คือจิตที่แน่วแน่
ไม่ผันแปรตามอารมณ์จนถลำ
เมื่อจิตนิ่งไม่เคลื่อนไหวเป็นประจำ
ย่อมอาจนำมาใช้อย่างได้การ

(๗) "อุเบกขา" วางเฉยได้ด้วยใจรู้
สิ่งเป็นอยู่และเป็นไปทุกสถาน
ละวางนิ่งปล่อยไว้นานเท่านาน
ไม่ซมซานตามเรื่องใดให้ทุกข์ทวี

อัน "โพชฌงค์" แต่โบราณกาลก่อนเก่า
ได้นำเอาผูกเป็นมนต์อย่างเข้าที่
เรียก "โพชฌังคปริตร" เป็นมนต์ดี
ดังวิธีขับโรคร้ายจนห่างหาย

ให้สำราญบานใจไร้ทุกข์โศก
ประหนึ่งโชคจากคำพรมากเหลือหลาย
จึงต่อเนื่องให้เกิดสุขทั่วทั้งกาย
โรคมากมายเพียงใดไม่มาหา

ด้วยหลักธรรมนำสู่การตรัสรู้
อันมีอยู่เจ็ดประการตามที่ว่า
แต่ละข้อแม้เป็นอย่างธรรมดา
หากนำมาปฏิบัติจัดว่าควร

มิต้องหวังไปไกลถึงมรรคผล
แต่ย่อมดลให้กายใจดีครบถ้วน
ปฏิบัติกันเถิดหนอขอเชิญชวน
ทั้งหมดล้วนแต่สิ่งดีมีมงคล