๒. ทิฏฐิกถา ว่าด้วยทิฏฐิ--ใช้ประกอบการเรียนปฏิสัมภิทามรรค เรื่องทิฏฐิ

พระไตรปิฎกเล่มที่ ๓๑ พระสุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๓ [ฉบับมหาจุฬาฯ] ขุททกนิกาย ปฏิสัมภิทามรรค

๒. ทิฏฐิกถา ว่าด้วยทิฏฐิ
        [๑๒๒] อะไรชื่อว่าทิฏฐิ ฐาน๑- แห่งทิฏฐิ มีเท่าไร ปริยุฏฐานแห่งทิฏฐิมีเท่าไร
ทิฏฐิมีเท่าไร ความยึดมั่นทิฏฐิมีเท่าไร ความถอนฐานแห่งทิฏฐิเป็นอย่างไร
        ถาม: ทิฏฐิคืออะไร
        ตอบ: ทิฏฐิคือความยึดมั่นถือมั่น

        ถาม: ฐานแห่งทิฏฐิมีเท่าไร
        ตอบ: ฐานแห่งทิฏฐิมี ๘ ประการ

        ถาม: ปริยุฏฐานแห่งทิฏฐิมีเท่าไร
        ตอบ: ปริยุฏฐานแห่งทิฏฐิมี ๑๘ ประการ

        ถาม: ทิฏฐิมีเท่าไร
        ตอบ: ทิฏฐิมี ๑๖ ประการ

        ถาม: ความยึดมั่นทิฏฐิมีเท่าไร
        ตอบ: ความยึดมั่นทิฏฐิมี ๓๐๐ ประการ(โดยประมาณ)

        ถาม: เครื่องถอนฐานแห่งทิฏฐิเป็นอย่างไร
        ตอบ: โสดาปัตติมรรคเป็นเครื่องถอนฐานแห่งทิฏฐิ

        [๑๒๓] ทิฏฐิคือความยึดมั่นถือมั่น เป็นอย่างไร
        คือ ทิฏฐิคือความยึดมั่นถือมั่นรูปว่า “นั่นของเรา เราเป็นนั่น นั่นเป็นอัตตาของเรา”
ทิฏฐิคือความยึดมั่นถือมั่นเวทนา ฯลฯ สัญญา ฯลฯ สังขาร ฯลฯ
ทิฏฐิคือความยึดมั่นถือมั่นวิญญาณว่า “นั่นของเรา เราเป็นนั่น นั่นเป็นอัตตาของเรา”

        ทิฏฐิคือความยึดมั่นถือมั่นจักขุว่า “นั่นของเรา เราเป็นนั่น นั่นเป็นอัตตาของเรา”
ทิฏฐิคือความยึดมั่นถือมั่นโสตะ ฯลฯ ฆานะ ฯลฯ ชิวหา ฯลฯ กาย ฯลฯ
ทิฏฐิคือความยึดมั่นถือมั่นมโนว่า “นั่นของเรา เราเป็นนั่น นั่นเป็นอัตตาของเรา”
@เชิงอรรถ :
@๑ ฐาน ในที่นี้หมายถึงเหตุ (ขุ.ป.อ. ๒/๑๑๒/๔๗)
{ที่มา : โปรแกรมพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เล่ม : ๓๑ หน้า : ๑๘๘}
------------------------