ไม่ใช่กระทู้ Review หนังนะครับ เพราะหนังผ่านมาหลายปีแล้ว ... แต่ผมเพิ่งมีโอกาสได้ดู
เป็นการเล่า ความรู้สึกบางอย่าง ที่เกิดขึ้นหลังดูหนังเรื่องนี้ ... ซึ่งเป็นหนังที่เราชอบมากๆ อีกเรื่องนึง
ประเด็นอาจจะไม่เกี่ยวกับหนังทั้งหมด แต่ก็ได้แรงบันดาลใจหลายๆ อย่างมา ^^
เธอจะร้องไห้ฟูมฟายมั้ย ? .. ถ้าแอร์ในห้องนอนของเธอจากไป
หรือหลอดไฟสักดวงในห้องทำงานดับลง ...
เธอมีความรัก ความผูกพัน ให้กับของใช้รอบๆ ตัวหรือเปล่า ?
ในเมื่อมันพูดกับเธอไม่ได้ และมันไม่มีความรู้สึก ..
ที่บ้านฉัน .. (และน่าจะหมายรวมได้ถึงบ้านของมนุษย์หลายๆ คน)
เต็มไปด้วยเครื่องใช้ไฟฟ้า ... บางอันทำหน้าที่พื้นฐาน บางอันก็ทำหน้าที่
ที่ซับซ้อนขึ้นมาหน่อยอย่างเช่นคอมพิวเตอร์ ฉันใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าเหล่านี้ทุกวัน ฉันเปิดแอร์ เปิดพัดลม เปิดไฟส่องสว่างในห้อง
แช่อาหารในตู้เย็น ดูหนังผ่านจอทีวี ....
แต่เธอเชื่อไหม ? ว่าฉันไม่เคยรู้สึกผูกพัน หรือรักพวกมันเลย เพราะฉันมองมันเป็นแค่เครื่องใช้ไฟฟ้า ... เป็นแค่ของใช้ ที่ช่วยอำนวยความสะดวก
ฉันแค่ใช้งานมันไปทุกวัน โดยไม่ได้รู้สึกว่ามันสำคัญ ...
จนกระทั่ง ... วันที่มันจากไป (เสีย หรือ ตาย) พอแอร์เสีย อากาศในห้องก็ร้อน ทำให้ฉันไม่รู้สึกสบายตัวอย่างที่เคย
พอไฟสักดวงในห้องดับ ห้องก็มืดลง อาจจะยังมีแสงสว่างเพียงพอต่อการมองเห็น แต่บรรยากาศของห้องก็เปลี่ยนไป
พอทีวีเสีย .. ฉันก็ไม่มีอะไรให้เปิดดูเวลาเบื่อๆ ไว้คลายเหงา
“ ของใช้พวกนี้ .. ไม่เคยมีคุณค่าอะไรมากมาย เมื่อมันยังใช้การได้ ... แต่เมื่อมัน ใช้การไม่ได้เนี่ยสิ ... มันกลับทำให้ฉันรู้สึกว่า ความปกติ ในชีวิต มันเปลี่ยนไป ”
ไม่ใช่แค่ความสบายทางกายภาพ ... แต่บางครั้ง มันหมายรวมถึง ความรู้สึกไม่มั่นคงบางอย่างในใจ ... ไม่น่าเชื่อว่า เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ไม่มีอารมณ์
ไม่มีความคิด ไม่สามารถสื่อสารอะไรกับฉันได้ จะกลับมามีความหมาย เมื่อมันไม่สามารถใช้งานได้ ...
จนบางครั้งฉันเริ่มสงสัย ในความเป็นมนุษย์ของตัวเองขึ้นมาว่า สิ่งที่มีชีวิตที่ชาญฉลาดอย่างมนุษย์ ทำไมกลับต้องพึ่งพาเครื่องไม้เครื่องมือมากมาย จนเหมือนขาดสิ่งเหล่านี้ไม่ได้ ...
และเชื่อไหมว่า เมื่อมีอะไรเสีย ... ฉันเลือกที่จะพยายามซ่อมมัน ด้วยตัวเอง มากกว่าที่จะซื้อใหม่ ทั้งที่บางครั้ง ต้นทุนในการซ่อม อาจจะแพงกว่าซื้อของใหม่ด้วยซ้ำ ...
เพราะความรู้สึก ที่นำบางอย่าง ที่เสีย หรือจากไปแล้ว กลับมาได้ ...
ฉันรู้สึกว่ามันมีคุณค่า และทำให้รู้สึกดีใจ มากกว่า
ตอนแรกที่ซื้อมันมาเสียอีก
เมื่อทบทวนดู .. ฉันค้นพบความจริงที่น่าเศร้าบางอย่างในชีวิต ...
เพราะหลายๆ ครั้ง เราอาจให้คุณค่ากับสิ่งของบางอย่าง ที่ไม่ได้มีฟังชั่นการใช้งาน ที่ช่วยให้ชีวิตเราสุขสบายขึ้นเลย
แต่มันเป็นสิ่งที่เรา กลับรู้สึกว่ามันมีมูลค่า หรือเป็นสิ่งที่ สภาพแวดล้อมและสังคมรอบข้าง โปรแกรมใส่เรา
ว่ามันมีคุณค่า จนเรารู้สึกรักหรือผูกพันกับของสิ่งนั้น
เอาจริงๆ ในหนัง yang ซึ่งเป็นหุ่น Ai ยังตั้งคำถามที่ตัวเองถูกโปรแกรมมาให้เป็นคนจีน ว่าจริงๆ แล้วเขาเป็นคนจีนจริงๆ หรือเปล่า ?
แต่กับ มนุษย์แท้ๆ อย่างเรา บางครั้งเราไม่เคยตั้งคำถามกับชีวิตของเราเองเลยด้วยซ้ำ ความเชื่อ ความคิด รสนิยม ของเรา มันเป็นตัวตนของเราจริงๆ หรือถูก โปรแกรม และป้อนข้อมูล มาจากสภาพแวดล้อม ที่เราเติบโตมาหรือเปล่า ?
Yang มีโค้ดในตัว แต่คนเราก็มี “โค้ดทางสังคม” เหมือนกัน เราถูกป้อนข้อมูลตั้งแต่เด็กว่า อะไรคือของดี ของแพง
ของที่ควรอยากได้ เราถูกอัลกอริทึมบอกว่าอะไรควรดู อะไรควรเชื่อ
เรายอมทำตาม โดยไม่รู้ตัวเลยว่ากำลัง “ทำหน้าที่ที่ถูกโปรแกรมไว้”
คิดๆ ดู มนุษย์หลายๆ คนก็ไม่ต่างจากเครื่องใช้ไฟฟ้า เราแค่ทำหน้าที่บางอย่าง ที่เราเรียนรู้มา เมื่อถึงเวลาที่เราทำหน้าที่นั้นไม่ได้แล้ว ก็ถูกปลดระวาง
แม้แต่กับมนุษย์ด้วยกัน บางครั้ง เรายังให้คุณค่ากับคนสำคัญ ที่อยู่ในชีวิต ไม่เท่ากัน หลายๆ ครั้งที่เราหลงลืมที่จะให้ความสำคัญกับคนที่ใกล้ชิดที่สุด
ไม่ว่าจะเป็นครอบครัว คนรัก หรือคนที่คอยอยู่เคียงข้าง คนที่พร้อมจะซัพพอร์ต และเข้าอกเข้าใจเราทุกอย่าง เพราะเรารู้สึกว่า
" ยังไงเค้าก็อยู่ตรงนั้น ถ้าเราแค่หันไปก็จะเห็นเค้าอยู่ตรงนั้นเสมอ"
เราละเลยหรือหลงลืมไปว่า ทุกๆ อย่าง มีเวลาของมัน คนสำคัญเหล่านี้ ก็เหมือนเครื่องใช้ไฟฟ้าที่เรายกตัวอย่างตอนแรกอ่ะ
เค้าเป็นเหมือนแอร์ เหมือนหลอดไฟ เหมือนทีวี ที่แก้เหงา .... เค้ามีส่วนอยู่ในชีวิตประจำวันของเรา ทุกๆ วัน ... จนเป็นความเคยชิน
“อากาศเย็นสบาย .. เมื่อเปิดแอร์ มันเป็นความปกติ ตามสิ่งที่ควรจะเป็น ควรจะได้รับ จนไม่ใช่ความพิเศษอีกต่อไป”
ลคนที่เราอยู่ด้วยทุกวันต่างก็ เป็นสิ่งที่ทำให้ชีวิตเราสบายขึ้นโดยที่เราไม่รู้ตัว
เขาทำให้ “อุณหภูมิของใจ” สมดุล
ทำให้ “ห้องชีวิต” ของเรามีแสง
ทำให้ “เสียงในความเงียบ”
กลายเป็นสิ่งที่เราฟังได้โดยไม่รู้สึกโดดเดี่ยว
มันเรียกว่า “the quiet love” ความรักที่ไม่ต้องประกาศ แต่มีอยู่ในทุกลมหายใจ จนเราลืมไปว่ามันคือความรัก
สิ่งที่ Jake รู้สึกและพยายาม ซ่อม yang ในช่วงต้นเรื่อง ณ ตอนนั้น Jake ยังมอง yang เป็นเพียงแค่ของใช้อยู่เลย
สังเกตจากประโยค ที่เขาถามลูกสาวว่า ทำไมถึงไม่ให้พี่เค้า ไปหยิบน้ำมาให้ ลูกจะได้ไม่ต้องลุกจากเตียง Jake มองว่า หยางเป็นสิ่งที่ช่วยอำนวยความสะดวก ในตอนแรกที่ หยางหยุดทำงาน
Jake ก็ไม่ได้แสดงความรู้สึกเศร้าหรือเสียใจ อะไรนัก ต่างจาก ลูกสาวของเขา ที่รู้สึกว่า หยางคือพี่ชายจริงๆ และเป็นคนที่เรียกร้อง ให้หยางกลับมาให้ได้ ตั้งแต่ต้นเรื่อง ...
แต่เมื่อ Jake ได้เข้าไปสำรวจ ภาพความทรงจำของหยาง ถึงได้เข้าใจว่าหยางเองก็มีความรู้สึก มีภาพความทรงจำที่สวยงามมากมายอยู่ในนั้น ...
ต่อให้ภาพที่อยู่ในเมมโมรี่ของหยาง เป็นเพียงไฟล์ธรรมดา ต่อให้หยางเอง เป็นแค่ ai ที่ไม่ได้มีความรู้สึกจริงๆ เหมือนมนุษย์
ต่อให้ หยางเก็บภาพความทรงจำพวกนั้นไว้ เหมือน คอมพิวเตอร์ ที่แค่ save ไฟล์ลง hdd สักลูก .....
แต่เมื่อ Jake ได้เข้ามาดู ภาพความทรงจำพวกนี้ มันกลับทำให้ Jake เองตั้งหาก ที่รับรู้ และเข้าใจถึงความหมายของการมีอยู่ ของ หยาง
และการพยายามซ่อมหยาง ต่อจากนั้น เป็นการทำตามความรู้สึกของตัวเองแล้วจริงๆ ฉากที่ลูกสาว ถามว่า พ่ออยากให้พี่หยางกลับมามั้ย แล้ว Jake ก็บอกว่า เค้าก็อยากได้หยางกลับมาเช่นเดียวกัน
หนังไม่ได้บอกว่า หยางมีหัวใจ
แต่มันบอกว่า "มนุษย์จะมีหัวใจได้ ก็ต่อเมื่อเขามองเห็นความหมายในสิ่งที่ไม่จำเป็นต้องมีหัวใจเลยก็ได้"
กลับมาที่มนุษย์ ... มนุษย์ไม่ได้เก็บความทรงจำลงเมมโมรี่ ได้อย่างเป็นระบบ เหมือน ai เราลืมบางอย่าง และเราก็จำในหลายๆ อย่าง
บางครั้ง ... ที่เราละเลย ความรู้สึกของคนใกล้ๆ ตัว มันก็อาจเป็นเพราะ ...
เราไม่เคย เข้าไปมองไปถึงความคิดความรู้สึก ที่เค้ามีต่อเรา เหมือนกับที่ Jake ที่ เข้าไปมองเห็นภาพความคิดความทรงจำของหยาง ...
“มนุษย์หลาๆย คน ก็คือหยาง ... อยู่ร่วมในชีวิตของใครสักคน มีประโยชน์ มีความรักเปี่ยมล้นให้คนข้างๆ ดังกับถูกโปรแกรมมา ทั้งที่เป็นมนุษย์ที่มีความรู้สึก รัก เสียใจ น้อยใจเป็น แต่กลับถูกมองเป็นเพียงเครื่องใช้ไฟฟ้าสักชิ้น”
บางครั้ง การมองเห็นเข้าไปในจิตใจของคนอื่น ว่าเค้ามองเห็นเราเป็นยังไง มันอาจจะทำให้เรารู้จักตัวตนของตัวเองในอีกด้าน และเข้าใจมุมมอง และความคิดของคนที่รักเราสุดหัวใจ ว่าเค้ารู้สึกยังไงบ้างก็เป็นได้
มนุษย์ .. ไม่ใช่เครื่องใช้ไฟฟ้า ... และก็ ไม่ควรจะเป็นเช่นนั้น
ในความคิดของใคร และ ทุกสิ่งทุกอย่าง ล้วนมีวันหมดอายุ
สำหรับเรา after yang เตือนให้เรา หันมามองคนข้างๆ เอาหัวใจของเรา ไปวางใส่ลงในหัวใจของเค้า
ตระหนักคิด และรู้สึกเสมอว่า ความหมายของสิ่งที่ใครสักคนทุ่มเทชีวิตให้เรา มันไม่ใช่การป้อนข้อมูลโปรแกรมจากไหน
แต่มันเป็นเพราะความเปี่ยมล้นไปด้วยความรัก ที่เขามอบให้กับเรา
จงโอบอุ้มมันไว้ ในวันที่วันที่ยังอยู่ด้วยกัน เมื่อวันหมดอายุมาถึง ... ความทรงจำดีๆ ที่มีร่วมกัน จะได้ไม่หมดอายุไปตามร่างกายที่สลายหายไป
ARTFULLY : 17/10/25 บันทึกความรู้สึกหลังจากดู After Yang
After Yang (2021) <----- เล่าความรู้สึกที่เกิดจากการดูหนังเรื่องนี้ ...
เป็นการเล่า ความรู้สึกบางอย่าง ที่เกิดขึ้นหลังดูหนังเรื่องนี้ ... ซึ่งเป็นหนังที่เราชอบมากๆ อีกเรื่องนึง
ประเด็นอาจจะไม่เกี่ยวกับหนังทั้งหมด แต่ก็ได้แรงบันดาลใจหลายๆ อย่างมา ^^