พี่เห็นโพสต์นี้ยัง
“กระทะอลูมิเนียม ยิ่งล้างยิ่งขัดด้วย น้ำยาล้างจานปกติ ทำไมสีของน้ำ คล้ำ ทุกๆ ครั้งเลย”
https://www.facebook.com/groups/219194202444930/posts/1341953586835647
เจ้าหนูทำไมถามผมพร้อมกับโชว์โพสต์จากกลุ่มงานบ้านที่รักให้ผมดู
ระหว่างรอกินหมูกระทะภายหลังจากสร็จสิ้นภาระกิจวิจัยด้านนิติวิศวกรรมที่ต่างจังหวัด
“เห็นแล้วครับ...... ก็ไม่แปลกนี้ ถ้าล้างแบบนี้ก็จะเห็นคราบดำ ๆ แหละ”
“เอ๊า.... พี่ไม่แปลกใจหน่อยเหรอ ยิ่งล้างมันก็ต้องยิ่งสะอาดสิ ทำไมมันมีน้ำดำ ๆ ออกมา”
ไม่แปลกหรอก ถ้าเป็นอะลูมิเนียมอะนะ
ทำไมอะคะ ?
ก็อะลูมิเนียมที่จริงนะ เกิดสนิมง่ายมากนะ ง่ายกว่าเหล็กอีก แป๊บเดียวก็เกิดสนิมเกิดเป็นออกไซด์แล้ว
ยิ่งเราไปเอาสก็อตไบรท์ไปขัดออกอะลูมิเนียมหลุดออกมาเป็นผงเล็ก ๆ ปนมากับน้ำ
เศษผงอะลูมิเนียมมีพื้นที่ผิวมากยิ่งทำให้เกิดปฏิกิริยาการกัดกร่อนได้ง่าย
พอกลายเป็นอะลูมิเนียมออกไซด์ความมันวาวของโลหะหายไป สีก็จะเข้มขึ้นเรื่อย ๆ จนออกเป็นสีดำ
โอเคเข้าใจแล้วคะ ว่าแต่ทำไม เตาหมูกระทะก็มาแล้ว หมู หมึก กุ้ง ก็มาแล้ว ทำไมพี่ไม่ให้หนูปิ้งซะทีละคะ ?
หนูหิววววววววววววว !!
รอนิดหนึ่งงงงงงงง
เนี่ยเราดูเนี่ยนะ พูดเสร็จผมก็หยิบมันหมูป้ายลงบนเตาหมูกระทะที่เพิ่งมาส่ง
พร้อมกับคีบมันหมูที่ผ่านการป้ายกระทะขึ้นมาโชว์
อี้…..ดำเชียว
ก็นี้ไงพี่ถึงบอกให้รอ กระทะเขาเพิ่งขัดมาใหม่ ๆ วาวซะขนาดนั้น
เรารีบเอาหมูไปวาง
ถ้าเขายังไม่ได้สร้างฟิล์มพาสซีฟ หมูมัน ๆ ชื้นทำให้อิออนของอะลูมิเนียมหลุดออกมาติดหมูได้
และพอรวมกับออกซิเจนเกิดเป็นอะลูมิเนียมออกไซด์มันจะคล้ำขึ้นทำให้หมูดำดูไม่น่ากิน
ถ้าเรารอนิดหนึ่งรอให้กระทะร้อน หรือจะน้ำมาราดกระทะซักหน่อย
อะลูมิเนียมจะสร้างฟิล์มออกไซด์ป้องกันการกัดกร่อนซึ่งจะมีรูพรุน เล็ก ๆ
ทีนี้ละเราค่อยเอามันหมูไปทาน้ำมันซึมไปอยู่ในรูพรุนของชั้นออกไซด์
แค่นี้หมูก็ไม่ติดกระทะแล้ว คล้าย ๆ กับที่เราต้องเผากระทะเหล็กก่อนใช้นั้นแหละ
ว่าแต่แล้วพี่จะรู้ได้ยังไงละคะว่าเราจะะเอาหมูลงตอนไหน เมื่อไหร่ที่กระทะฟอร์มฟิล์มออกไซด์แล้ว ?
เราสังเกตุดูจากสีก็ได้นะ กระทะจะไม่มันวาวเหมือนตอนที่เขายกมาให้ใหม่ ๆ
ถึงตอนนั้นแหละค่อยใส่หมูใส่น้ำซุปลงไปก็ได้
เออจริงด้วยแหะ หมูไม่ค่อยติดกระทะจริง ๆ ด้วย !!
ปกตินะบางครั้งหมูติดกระทะจนหนูต้องแทบจะต้องงัดออกมา
เจ้าหนูจัมมัยส่งเสียงพึมพำหลังจากที่เห็นผลการทดลองที่ประสบความสำเร็จอย่างงดงาม
ว่าแต่กรอบประตูหน้าต่างที่ทำจากอะลูมิเนียมเขาก็สร้างฟิล์มพาสซีฟแบบนี้ด้วยหรือเปล่าคะ ?
เราถึงใช้อะลูมิเนียมเป็นวัสดุก่อสร้างได้
ก็ใช่นะแต่อย่างปกติกรอบประตูหน้าต่างเขาจะสร้างชั้นฟิล์มพาสซีฟนี้มีความหนาเพิ่มขึ้นได้ด้วยวิธีที่เรียกว่า
“Hard Anodize”
ซึ่งจะทำให้ชั้นป้องกันการกัดกร่อนหนาขึ้น ผิวก็แข็งขึ้นด้วยทำให้ทนการขูดขีด
เราเลยใช้อะลูมิเนียมเป็นวัสดุวิศวกรรม วัสดุก่อสร้าง ใช้ทำเป็นชิ้นส่วนอากาศยานได้
หรืออย่างอะลูมิเนียมโพรไฟล์ที่เราใช้ในแล็ป พวกนี้เขาผลิดด้วยการอัดขึ้นรูป (Extrusion)
ใช้อุณหภูมิระมาณ 350-450 oC ผลิตเสร็จก็เกิดฟิล์มพาสซีพจากความร้อนได้
อืมมมวัสดุนี้ก็น่าสนใจดีนะคะ โลหะตัวเดียวกันแท้ ๆ
เปลี่ยนนู้นนั้นหน่อยสมบัติก็เปลี่ยนไปแล้ว
ไม่ต่างอะไรกับหมูกระทะ หมูกระทะเจ้าเดียวกันแท้ ๆ
แต่พอมีคนเลี้ยงกลับอร่อยขึ้นอีก 300 เปอร์เซ็นต์
พูดจบเข้าหนูจัมมัยก็คีบสามชั้นชิ้นใหญ่เข้าปากอย่างมีความสุข
#เหล็กไม่เอาถ่าน
Ref.
2. Vargel, C. (2004). Corrosion of aluminum. Elsevier Ltd.
3. Totten, G. E., & MacKenzie, D. S. (2003). Handbook of aluminum: Volume 2 – Alloy production and materials. Marcel Dekker, Inc.
4. Mikimasa Matsumoto, Hideki Hashimoto, and Hidetaka Asoh, Journal of The Electrochemical Society, 2020 167 041504.
6. Green, J. A. S. (2007). Aluminum recycling and processing for energy conservation and sustainability. ASM International.
บรรลัยวิทยา: หมาไม่ติดกระทู้
“กระทะอลูมิเนียม ยิ่งล้างยิ่งขัดด้วย น้ำยาล้างจานปกติ ทำไมสีของน้ำ คล้ำ ทุกๆ ครั้งเลย”
https://www.facebook.com/groups/219194202444930/posts/1341953586835647
เจ้าหนูทำไมถามผมพร้อมกับโชว์โพสต์จากกลุ่มงานบ้านที่รักให้ผมดู
ระหว่างรอกินหมูกระทะภายหลังจากสร็จสิ้นภาระกิจวิจัยด้านนิติวิศวกรรมที่ต่างจังหวัด
“เห็นแล้วครับ...... ก็ไม่แปลกนี้ ถ้าล้างแบบนี้ก็จะเห็นคราบดำ ๆ แหละ”
“เอ๊า.... พี่ไม่แปลกใจหน่อยเหรอ ยิ่งล้างมันก็ต้องยิ่งสะอาดสิ ทำไมมันมีน้ำดำ ๆ ออกมา”
ไม่แปลกหรอก ถ้าเป็นอะลูมิเนียมอะนะ
ทำไมอะคะ ?
ก็อะลูมิเนียมที่จริงนะ เกิดสนิมง่ายมากนะ ง่ายกว่าเหล็กอีก แป๊บเดียวก็เกิดสนิมเกิดเป็นออกไซด์แล้ว
ยิ่งเราไปเอาสก็อตไบรท์ไปขัดออกอะลูมิเนียมหลุดออกมาเป็นผงเล็ก ๆ ปนมากับน้ำ
เศษผงอะลูมิเนียมมีพื้นที่ผิวมากยิ่งทำให้เกิดปฏิกิริยาการกัดกร่อนได้ง่าย
พอกลายเป็นอะลูมิเนียมออกไซด์ความมันวาวของโลหะหายไป สีก็จะเข้มขึ้นเรื่อย ๆ จนออกเป็นสีดำ
โอเคเข้าใจแล้วคะ ว่าแต่ทำไม เตาหมูกระทะก็มาแล้ว หมู หมึก กุ้ง ก็มาแล้ว ทำไมพี่ไม่ให้หนูปิ้งซะทีละคะ ?
หนูหิววววววววววววว !!
รอนิดหนึ่งงงงงงงง
เนี่ยเราดูเนี่ยนะ พูดเสร็จผมก็หยิบมันหมูป้ายลงบนเตาหมูกระทะที่เพิ่งมาส่ง
พร้อมกับคีบมันหมูที่ผ่านการป้ายกระทะขึ้นมาโชว์
อี้…..ดำเชียว
ก็นี้ไงพี่ถึงบอกให้รอ กระทะเขาเพิ่งขัดมาใหม่ ๆ วาวซะขนาดนั้น
เรารีบเอาหมูไปวาง
ถ้าเขายังไม่ได้สร้างฟิล์มพาสซีฟ หมูมัน ๆ ชื้นทำให้อิออนของอะลูมิเนียมหลุดออกมาติดหมูได้
และพอรวมกับออกซิเจนเกิดเป็นอะลูมิเนียมออกไซด์มันจะคล้ำขึ้นทำให้หมูดำดูไม่น่ากิน
ถ้าเรารอนิดหนึ่งรอให้กระทะร้อน หรือจะน้ำมาราดกระทะซักหน่อย
อะลูมิเนียมจะสร้างฟิล์มออกไซด์ป้องกันการกัดกร่อนซึ่งจะมีรูพรุน เล็ก ๆ
ทีนี้ละเราค่อยเอามันหมูไปทาน้ำมันซึมไปอยู่ในรูพรุนของชั้นออกไซด์
แค่นี้หมูก็ไม่ติดกระทะแล้ว คล้าย ๆ กับที่เราต้องเผากระทะเหล็กก่อนใช้นั้นแหละ
ว่าแต่แล้วพี่จะรู้ได้ยังไงละคะว่าเราจะะเอาหมูลงตอนไหน เมื่อไหร่ที่กระทะฟอร์มฟิล์มออกไซด์แล้ว ?
เราสังเกตุดูจากสีก็ได้นะ กระทะจะไม่มันวาวเหมือนตอนที่เขายกมาให้ใหม่ ๆ
ถึงตอนนั้นแหละค่อยใส่หมูใส่น้ำซุปลงไปก็ได้
เออจริงด้วยแหะ หมูไม่ค่อยติดกระทะจริง ๆ ด้วย !!
เจ้าหนูจัมมัยส่งเสียงพึมพำหลังจากที่เห็นผลการทดลองที่ประสบความสำเร็จอย่างงดงาม
ซึ่งจะทำให้ชั้นป้องกันการกัดกร่อนหนาขึ้น ผิวก็แข็งขึ้นด้วยทำให้ทนการขูดขีด
หรืออย่างอะลูมิเนียมโพรไฟล์ที่เราใช้ในแล็ป พวกนี้เขาผลิดด้วยการอัดขึ้นรูป (Extrusion)
ใช้อุณหภูมิระมาณ 350-450 oC ผลิตเสร็จก็เกิดฟิล์มพาสซีพจากความร้อนได้
เปลี่ยนนู้นนั้นหน่อยสมบัติก็เปลี่ยนไปแล้ว
แต่พอมีคนเลี้ยงกลับอร่อยขึ้นอีก 300 เปอร์เซ็นต์