"กิน-อยู่-ออกกำลังกาย" อย่างไร? ให้ "ชีวิตยืนยาว และ ชะลอวัย" ตอนที่ 11: ฟลูออไรด์ - แปรงฟันแห้ง

---

อย่างที่กล่าวมาแล้ว ร่างกายของเราไม่มีกลไกในการ "ซ่อมแซม" เคลือบฟันที่สึกหรือถูกทำลายแบบถาวรได้เอง เนื่องจากเคลือบฟันเป็นเนื้อเยื่อที่ไม่มีเซลล์มีชีวิตและไม่มีเส้นเลือดหรือเส้นประสาทไปเลี้ยง (Acellular structure)

อย่างไรก็ตาม ร่างกายมีกระบวนการที่เรียกว่า การคืนแร่ธาตุ (Remineralization) ซึ่งเป็นกระบวนการสมดุลกับ การสูญเสียแร่ธาตุ (Demineralization) คือการป้องกันและทำให้เคลือบฟันแข็งแรงขึ้น กระบวนการนี้เชื่อมโยงระหว่างอาหาร, น้ำลาย, และการดูแลช่องปาก สามารถแบ่งได้เป็น 3 ขั้นตอนหลัก:

1️⃣ การได้รับและการนำส่งแร่ธาตุ (Intake & Delivery)

ขั้นตอนนี้คือการเตรียมพร้อมแร่ธาตุที่จำเป็นเพื่อใช้ในการซ่อมแซม:

✦ การบริโภคอาหาร: เมื่อคุณรับประทานอาหารที่มี แคลเซียม และ ฟอสฟอรัส แร่ธาตุเหล่านี้จะถูกย่อยและดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือด

✦ การผลิตน้ำลาย: ต่อมน้ำลายจะดึงแร่ธาตุเหล่านี้จากเลือดมาผสมในน้ำลาย ทำให้น้ำลายกลายเป็น "น้ำยาซ่อมแซม" ตามธรรมชาติที่มีความอิ่มตัวสูงด้วย Ca²⁺ และ PO₄³⁻​

2️⃣ การซ่อมแซมตามธรรมชาติโดยน้ำลาย (Natural Remineralization)

กระบวนการซ่อมแซมจะเกิดขึ้นเมื่อภาวะในช่องปากเป็นกลาง:

✦ เมื่อเกิดการทำลาย (Demineralization): เมื่อคุณกินอาหารที่มีน้ำตาลหรือแป้ง แบคทีเรียจะสร้างกรดออกมา (ค่า pH ต่ำ) กรดนี้จะละลายและดึง Ca²⁺ และ PO₄³⁻​ ออกจากผลึกเคลือบฟัน (Hydroxyapatite)

✦ การคืนสู่สภาวะเป็นกลาง: น้ำลายจะเริ่มทำงานเพื่อ บัฟเฟอร์ และปรับค่า pH ให้กลับสู่สภาวะเป็นกลาง (ประมาณ 20-40 นาทีหลังอาหาร)

✦ การซึมกลับ: Ca²⁺ และ PO₄³⁻​ ที่มีอยู่ในน้ำลายจะ ซึมกลับ เข้าไปในโครงสร้างของเคลือบฟันที่อ่อนแอ เพื่อรวมตัวและสร้างผลึก Hydroxyapatite ใหม่

3️⃣ การเพิ่มประสิทธิภาพด้วยฟลูออไรด์และการแปรงฟันแห้ง (Supercharging with Fluoride)

ขั้นตอนนี้คือการที่มนุษย์ใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยเสริมกลไกธรรมชาติ:

✦ บทบาทของฟลูออไรด์: ยาสีฟันที่มี ฟลูออไรด์ จะส่ง Fluoride ไอออนเข้าสู่ช่องปาก Fluoride จะทำหน้าที่เป็นตัวเร่งให้ Ca²⁺ และ PO₄³⁻​ ซึมกลับเข้าสู่ผิวฟันได้เร็วขึ้น และที่สำคัญที่สุดคือ:
   ● Fluoride จะรวมตัวกับแร่ธาตุเหล่านี้เพื่อสร้างผลึกใหม่ที่ชื่อว่า ฟลูอออะพาไทต์ (Fluoroapatite)
   ● Fluoroapatite ทนทานต่อการกัดกร่อนของกรดได้ดีกว่า เคลือบฟันเดิมอย่างมาก ทำให้ฟันแข็งแกร่งขึ้น

✦ การแปรงฟันแห้ง (No-Rinse Technique): การไม่บ้วนน้ำหลังแปรงฟัน เป็นการ คงความเข้มข้น ของ Fluoride และ Ca²⁺ ในน้ำลายที่เคลือบผิวฟันไว้
   ● แทนที่จะถูกชะล้างออกไปในทันที Fluoride จะมี ระยะเวลาสัมผัส กับเคลือบฟันยาวนานขึ้น
   ● สิ่งนี้ช่วยให้กระบวนการสร้าง Fluoroapatite และ Remineralization ดำเนินไปได้อย่างต่อเนื่องและมีประสิทธิภาพสูงสุดในการซ่อมแซมและเสริมความแข็งแรงของฟันในระดับจุลภาค

---