หัวข้อนี้ ท่านว่าจริงมั้ย?
ลองถามเล่นๆครับ แต่มีเนื้อหามาเล่าให้ฟัง เพราะได้ข้อมูลงานวิจัยชิ้นหนึ่ง เกี่ยวกับพฤติกรรมของคน กับการรับข้อมูลที่มีองค์ประกอบประดิษฐ์จากปรัญญาประดิษฐ์ เช่น อินโฟกราฟฟิก ที่มีภาพประกอบเจ็นมาจาก generative AI
ผลการศึกษาพบว่า
คนกลุ่มหนึ่ง หากภาพที่เห็นนั้น ดูออกได้ง่ายว่าเป็น AI จะลดความน่าเชื่อถือของข้อมูลนั้นทันที โดยไม่ดูเนื้อหา
ในทางกลับกัน หากภาพประกอบเป็นภาพจริง สมจริง หรือ เป็น AI แหละ แต่ดูไม่ออก จะให้ความน่าเชื่อถือกับข้อมูลนั้นมากขึ้น
คนกลุ่มนี้ โดยเฉลี่ยมีอายุช่วง 40 ปีขึ้นไป นั่นคือประกอบด้วยคน gen X บางส่วน กับกลุ่มเบบี้บูมเมอร์ "จำนวนาก"
ส่วนคนอีกกลุ่มหนึ่ง ภาพประกอบ ไม่มีความสำคัญต่อความน่าเชื่อถือ ตราบที่ภาพนั้นไม่ใช่เนื้อหาหลักของการสื่อสาร (ดังเช่นตัวอย่าง) แม้ว่า ตัวคนจะดูออกได้ทันทีว่า AI หรือ องค์ประกอบบางอย่าง ดูได้ทันทีว่า AI แต่เนื้อหาบนนั้น จะน่าเชื่อถือรหือไม่อยู่ที่อีกหลายปัจจัย ต่อให้ใช้ภาพจริงมาสร้าง ก็ไม่ได้แปลว่าเนื้อหานั้นจะน่าเชื่อถือมากกว่า
คนกลุ่มนี้คือ gen Alpha และ gen Z
สมมุติฐานจากการศึกษาคาดว่า เด็กรุ่นใหม่ที่เกิด และเติบโต ใช้ชีวิตกับ AI และ generative AI ในฐานะของผู้สร้าง (ส่งงานครู ทำงานส่ง ใช้ทำงาน) พวกเขาเข้าใจ ชิน และ รู้ว่า การใช้ภาพที่สร้างมาประกอบ ตกแต่งแบบนี้ ไม่ต่างจากากรวาดภาพ การหาภาพสต็อกมาทำงาน กระบวนการคิดในหัวจึงมองข้ามเรื่องนี้ไปได้ง่ายกว่า ในขณะที่ คนอายุมากๆโดยเฉพาะวัยเกษียณที่ชีวิตห่างไกลการใช้งานเหล่านี้ มีความระแวง"เฟคนิวส์" และ ทัศนคติเชิงลบกับ AI เพราะ ไม่รู้จัก ไม่สนิท ไม่ได้พบเห็นสัมผัสกับมัน รู้แต่ว่ามันคือการสร้างของปลอม
และยังมีความเชื่ออีกว่า คนที่ใช้ AI คือ พวกที่มีแนวโน้มจะหลอกลวงมากกว่า แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือจะต้องใช้ภาพประกอบ การตกแต่ง ที่มาจากของจริง ทั้งภาพสต็อก หรือแม้แต่ คลิปอาร์ต ก็ยังน่าเชื่อถือกว่าภาพ AI
จากการศึกษานี้ จึงมีข้อแนะนำนักสื่อสารให้ระมัดระวังการนำเสนอข้อมูลกับกลุ่มคนมีอายุ โดยมีองค์ประกอบเป็นภาพจาก AI
เนือ่งจากต่อให้เป็นข่าวสารเป็นทาการจากแหล่งข้อมูลราชการ มีตราต่างๆ แต่ถ้ากลุ่มผู้รับข้อมูลนี้ เห็นว่าเป็นภาพประดิษฐ์ ก็อาจสรุปไปก่อนเลยว่า ข้อมูลนั้นปลอมแน่นอน โดยไม่สนใจเนื้อหาบนนั้น
ในทางกลับกัน ตอ้งระมัดระวัง เมื่อ AI เก่งขึ้นเรื่อยๆ สามารถสร้าง ประดิษฐ์สิ่งที่สมจริงมากขึ้นเรือ่ยๆ โอกาสกระจายเฟคนิวส์ เพราะดูไม่ออกว่าประดิษฐ์มา เปิดหน้าต่างพร้อมรับข้อมูลมากกว่า ก็มีสูงขึ้น
ภาพประกอบ AI = เฟค / ภาพจริง = น่าเชื่อถือกว่า
ลองถามเล่นๆครับ แต่มีเนื้อหามาเล่าให้ฟัง เพราะได้ข้อมูลงานวิจัยชิ้นหนึ่ง เกี่ยวกับพฤติกรรมของคน กับการรับข้อมูลที่มีองค์ประกอบประดิษฐ์จากปรัญญาประดิษฐ์ เช่น อินโฟกราฟฟิก ที่มีภาพประกอบเจ็นมาจาก generative AI
ผลการศึกษาพบว่า
คนกลุ่มหนึ่ง หากภาพที่เห็นนั้น ดูออกได้ง่ายว่าเป็น AI จะลดความน่าเชื่อถือของข้อมูลนั้นทันที โดยไม่ดูเนื้อหา
ในทางกลับกัน หากภาพประกอบเป็นภาพจริง สมจริง หรือ เป็น AI แหละ แต่ดูไม่ออก จะให้ความน่าเชื่อถือกับข้อมูลนั้นมากขึ้น
คนกลุ่มนี้ โดยเฉลี่ยมีอายุช่วง 40 ปีขึ้นไป นั่นคือประกอบด้วยคน gen X บางส่วน กับกลุ่มเบบี้บูมเมอร์ "จำนวนาก"
ส่วนคนอีกกลุ่มหนึ่ง ภาพประกอบ ไม่มีความสำคัญต่อความน่าเชื่อถือ ตราบที่ภาพนั้นไม่ใช่เนื้อหาหลักของการสื่อสาร (ดังเช่นตัวอย่าง) แม้ว่า ตัวคนจะดูออกได้ทันทีว่า AI หรือ องค์ประกอบบางอย่าง ดูได้ทันทีว่า AI แต่เนื้อหาบนนั้น จะน่าเชื่อถือรหือไม่อยู่ที่อีกหลายปัจจัย ต่อให้ใช้ภาพจริงมาสร้าง ก็ไม่ได้แปลว่าเนื้อหานั้นจะน่าเชื่อถือมากกว่า
คนกลุ่มนี้คือ gen Alpha และ gen Z
สมมุติฐานจากการศึกษาคาดว่า เด็กรุ่นใหม่ที่เกิด และเติบโต ใช้ชีวิตกับ AI และ generative AI ในฐานะของผู้สร้าง (ส่งงานครู ทำงานส่ง ใช้ทำงาน) พวกเขาเข้าใจ ชิน และ รู้ว่า การใช้ภาพที่สร้างมาประกอบ ตกแต่งแบบนี้ ไม่ต่างจากากรวาดภาพ การหาภาพสต็อกมาทำงาน กระบวนการคิดในหัวจึงมองข้ามเรื่องนี้ไปได้ง่ายกว่า ในขณะที่ คนอายุมากๆโดยเฉพาะวัยเกษียณที่ชีวิตห่างไกลการใช้งานเหล่านี้ มีความระแวง"เฟคนิวส์" และ ทัศนคติเชิงลบกับ AI เพราะ ไม่รู้จัก ไม่สนิท ไม่ได้พบเห็นสัมผัสกับมัน รู้แต่ว่ามันคือการสร้างของปลอม
และยังมีความเชื่ออีกว่า คนที่ใช้ AI คือ พวกที่มีแนวโน้มจะหลอกลวงมากกว่า แหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือจะต้องใช้ภาพประกอบ การตกแต่ง ที่มาจากของจริง ทั้งภาพสต็อก หรือแม้แต่ คลิปอาร์ต ก็ยังน่าเชื่อถือกว่าภาพ AI
จากการศึกษานี้ จึงมีข้อแนะนำนักสื่อสารให้ระมัดระวังการนำเสนอข้อมูลกับกลุ่มคนมีอายุ โดยมีองค์ประกอบเป็นภาพจาก AI
เนือ่งจากต่อให้เป็นข่าวสารเป็นทาการจากแหล่งข้อมูลราชการ มีตราต่างๆ แต่ถ้ากลุ่มผู้รับข้อมูลนี้ เห็นว่าเป็นภาพประดิษฐ์ ก็อาจสรุปไปก่อนเลยว่า ข้อมูลนั้นปลอมแน่นอน โดยไม่สนใจเนื้อหาบนนั้น
ในทางกลับกัน ตอ้งระมัดระวัง เมื่อ AI เก่งขึ้นเรื่อยๆ สามารถสร้าง ประดิษฐ์สิ่งที่สมจริงมากขึ้นเรือ่ยๆ โอกาสกระจายเฟคนิวส์ เพราะดูไม่ออกว่าประดิษฐ์มา เปิดหน้าต่างพร้อมรับข้อมูลมากกว่า ก็มีสูงขึ้น