จิต มโนวิญญาน เป็นเหตุ สภาพจิตใจ นั้นเป็นผล

ดับสังขาร ก็จะเป็นสภาวะนิโรธ ฌาน1-8 เป็นเจตสิก เป็นสังขารตัวที่ประกอบกับจิต สติปัฐฐาน ในปรมัตถธรรม จึงต้องเห็นการดำเนินไปของฌาน 1-8 อันเป็นการดำเนินไปของเจตสิก จึงจะรู้ชัดในเจตสิก เมื่อรู้ชัดในเจตส

ไม่รู้ ไม่เข้าใจ อะไรคือ ผัสสะ เจตนา 9ล9 อ่านตำราไปก็งงเต๊ก ยิ่งอ่านยิ่งงงเป็นหางว่าว ด้วยไม่รู้ ไม่กระจ่างในเหตุตั้งแต่ต้น เรื่มจาก ทำไมต้องมี ตัวรู้ ตัวถูกรู้ ให้กับขณะแห่งสติปัฐฐาน

มรรค4 ผล4 อริยะบุคคล4คู่ มีความเป็นอยู่ต่างกันในแต่ละภพภูมิ ความต่างกันนี้รู้ได้ด้วย มโนวิญญาน จิตใจ ความรู้สึก ขีวิตตินทรีย์เป็นการบอกถึงความเป็นอยู่ในภพภูมินั้นๆ เมื่อชีวิตตินทรีย์เก่าดับ ชีวิติน

วิญญาณขันธ์พิจารณารูปขันธ์,เวทนาขันธ์,สัญญาขันธ์,สังขารขันธ์เป็นอนิจจัง,ทุกขัง,อนัตตาได้ แล้วอะไรพิจารณาวิญญาณขันธ์ถ้าไม่ใช่จิต

เอาเป็นว่า แค่กายคตาสติ อย่างเดียว ก็งงกันไปทั้งโลกแล้ว สติปัฐฐานอื่น จะไม่งงกันไปทั้งจักรวาลหรา สั้นๆ

Q:ขณะจิตเป็นอย่างไร A:เป็นความเห็นต่อผัสสะที่มากระทบ แม้จะเห็นว่าจิตว่าง ไม่มีอะไรในจิต ก็เป็นมีความว่างเป็นผัสสะกระทบจิต จิตมีอากาสเป็นผัสสะ ก็คือ อากาสา ฌานจิต Q:ผัสสะกระทบจิตเช่นอะไรบ้าง A:เช่น ขณ

1.การพิจารณา สติปัฐฐานนั้น ต้องเห็นอารมณ์ตามความเป็นจริง จึงจะเรียกว่า พิจารณาถูก เช่น เมื่อเรามีสติรู้ทันความโกรธ จะเป็นว่ามีผู้ถูกรู้คือ สังขาร อันเป็นความโกรธ และมีจิตที่ไม่เป็นไปตามความโกรธ เป็

1. วิรตีเจตนา (เจตนาเป็นเครื่องงดเว้น) ความหมายและบริบท ความหมาย: "วิรตีเจตนา" (Virati-cetanā) คือ เจตนา (ความตั้งใจ) ที่งดเว้น หรือหลีกเลี่ยงจากการทำทุจริตทางกายและทางวาจา บริบท: วิรตีเจตน

ดูลมหายใจ แล้วดับผู้ดูลมหายใจ จะถึงนิพพานได้ในขณะจิตเดียว 1.เมื่อเริ่มจากลมหายใจ ลมหายใจป็นอาการของรูป ความละเอียดของสติ(ผู้ดู)ที่ต่างกัน ลมหายใจจะต่างกัน ตั้งแต่เห็นลึกๆถึงหน้าท้อง ไปจนถึงเลยหัว เลยต